52957

Kurczenie się gospodar stwa, spadek ludności konieczny jest przymus państwa K o 1 o n a t

Zwiększa się liczba latyfundiów w rękach możnych. Ogromne domeny ma też cesarz.

Napięte stosunki między wielkimi posiadaczami a drobnymi dzierżawcami.

Rozlegle pustkowia (agri deserti) - państwo starało się przeprowadzić ich uprawę przez przymus zagospodarowania i przez wykształcenie nowej formy prawnej dla dzierżawców (coloni)

Zachowali oni swą osobistą wolność, posiadali nadal zdolność majątkową i zdolność zawierania małżeństw, ale z biegiem czasu utracili zdolność przesiedlania się, gdyż byli przywiązam do roli jako tzw servii terrae -glebae adscripti. Właściciel mógł się ich pozbyć tylko z gruntem.

Stanowisko kolona było dziedziczne i nadawało się do zasiedzenia.

Ochrona poddanych:

Defensor Civitatis

Urząd wprowadzony w miastach w IV w. n.e. Oclu ona ludności ubogiej przed nadużyciami władz lokalnych.

Biskupi

W obronie ludności ubogiej mogli także występować biskupi - jako sędziowie polubowni lub w obronie oskarżonego lub skazanego w procesie karnym.

Curatores

Komisaryczni naczelnicy miast - bronili poddanych przed nieuzasadnionym uciskiem.

Wzrost znaczenia kleru Patrocinium

Opieka. Oparta na niej była nowa forma poddaństwa - na wzór starorzymskiej klienteli. Drobni i średiu właściciele ziemscy oddawali się często w patrocinium wielkich potentatów ziemskich. Oficjalnie uznane było na zachodzie, na wschodzie usunięte.

USTAWODAWSTWO CESARSKIE

Cesarskie ustawodawstwo poklasycznc - ścisły fiskalizm

brak polityczno-prawnej stabilizacji bezmiar sankcji karnych Ogólnie produkt niskiej kultury prawnej.

Na cały po klasyczny system prawny składało się:

- prawo (ius) z bogatą i rozbudowana kazuistyką zawarte w literaturze klasycznej coraz bardziej rozbudowane i kazuistycznc ustawodawstwo cesarskie