53080

Procedura ustawodawcza

Uchwala zgromadzenia ludowego wymagała do swej ważności zatwierdzenia senatu, czyli tzw. auctoritas patrum Po zatwierdzeniu stawała się ustawą zwana lex.

Iax Publilia Pltilonis 339 r. p.n.e. każda ustawa uzyskuje już z góry zatwierdzenie senatu.

Proniulgatio - publiczne wywieszenie na drewnianych tablicach pokrytych białą farba informacji o wniosku ustawodawczym (rogatio) oraz o miejscu i czasie glosowania (legislatio).

We wniosku inogła się znaleźć tylko jedna propozycja, by obok ustaw popularnych nie przemycać niepopularnych (ne quid per saturam ferretur ).

Od chwili ogłoszenia wniosek nie mógł ulec zmianie, mógł zostać wycofany

Wniosek miał być postawiony 24 dni przed głosowaniem (tria nundina) przez magistraturę posiadającą imperium (władzę wydawania rozkazów) bądź przez trybunów ludowych.

W czasie od ogłoszenia do przegłosowania wniosku wolno magistra turom lub trybunom zwoływać obywateli na zebrania zwane contiones - zebrania, obywateli, na któiych dyskutowano nad wnioskiem zachęcając do przyjęcia go (suasiones) lub poddając go krytyce (dissuasiones).

1)    Przed glosowaniem - przeprowadzenie auspicjów i odczytanie wniosku w formie pytania (rogatio)

2)    glosowanie

Początkowo głosowano ustnie i jaw nie.

lex Papiria z 131 r. p.n.e. glosowano tajnie za pomocą dwóch tabliczek (z literami UR- ud rogas- za wnioskiem a z literą A- antiquo-przcciw).

Ustawę ogłaszał (renunciatio) herold - wystarczało to do ważności.

Auctoritas Patrum — zatwierdzenie przez radę patrycjuszowską Senatu.

I^x Publilia - 339 r. p.n.e. zatwierdzenie musiało nastąpić przed procesem ustawodawczym.

Ustawa uchwalona na zgromadzeniu składała się z: praescriptio- imię i tytuł wnioskodawcy, datę i miejsce glosowania rogatio- właściwa treść ustawy s a n c t i o (ewentualnie) - skutki naruszenia (nie było preambuł)

Ze względu na sankcję wyróżniamy: leges perfectae leges minus quani perfectae

leges imperfectae, ale podział ten dotyczy tylko ustaw regulujących akty prywatnoprawne.