53439

-    zwoływał pospolite ruszenie

-    miał duży wpływ na politykę zagraniczną, nadawał jej główny kierunek (ratyfikował traktaty z obcymi państwami)

-    wydawał akty prawne zawierające normy ogólne

-    nadawał szlachectwo

-    nadawał ziemię instytucjom kościelnym

-    kontrolował rząd:

•    senatorowie rezydenci: - permanentna kontrola nad królem (powoływały ich artykuły henrykowskie)

•    kontrolę miało wykonywać 16 osób spośród senatorów.

Co pół roku przez 2 lata 4 osoby mieszkają z królem i kontrolują go

•    ważniejsze urzędy król mógł nadawać tylko na Sejmie

•    pokwitowania

-    mógł przekształcać się w sąd sejmowy w sprawach szczególnej wagi (np. sprawy konfiskaty majątku)

-    miał prawo łaski i amnestii

-    zgoda sejmu na zakup nieruchomości przez Kościół

-    zgoda na odbycie się targu

Ciężar podejmowania decyzji przechodzi z czasem na sejmiki:

Sejmiki:

-    istniały już w okresie monarchii stanowej) - zjazdy szlachty danej ziemi

-    jest to stanowe zgromadzenie stanu szlacheckiego danej ziemi, danego województwa (ograniczenie terytorialne), prawo uczestnictwa mają tylko mężczyźni pełnoletni. Kryterium majątkowe nie obowiązuje aż do Sejmu Wielkiego (4-letniego)

-    sejmiki -> forma samorządu lokalnego, decydują o sprawach lokalnych, mając prawo decydowania o kwestiach ogólnopaństwowych (od przywilejów nieszawskich - 1454), co często przejmował Sejm, bo królowi łatwiej zapytać jedną instytucję niż wiele sejmików. Jednak kiedy Sejm zaczął tracić siłę, prawa wracają do sejmików

-    klasyfikacja sejmików

a) cel dla którego król zwołuje sejmik:

•    przedsejmowe, które zwoływane były przez króla dla wyboru posłów na Sejm (wytworzyły się w XV wieku)

•    relacyjne (XVI w), żeby posłowie po zakończeniu Sejmu zrelacjonowali lokalnej szlachcie, co zostało postanowione zarówno dla kraju, jak i dla ziemi

•    elekcyjne (XV w) żeby wybrał kandydatów na stanowiska urzędników sądowych (sędzia grodowy, podsędek, pisarz grodowy)

•    od 1578 roku, gdy powstał Trybunał Koronny -> sejmy deputanckie, które miały na celu wybór sędziów do TK. Sędziów tych nazywano deputantami

•    od XVII wieku sejmiki gospodarcze - ich rola wzrasta wraz z powolnym upadkiem Sejmu. Od 1662 - 1717 (pierwszego Liberum Veto) rola jest tak duża, że mówimy o rządach sejmikowych

Rządy Sejmikowe