Duży wpływ na dobór wielkości średnicy koła naczyniowego ma przede wszystkim urządzenie odbierające urobek z koła. Jako urządzenia odbierające mogą być zastosowane:
— zsuwnie z odpowiednim kątem pochylenia;
■— zsuwnie z urządzeniem czyszczącym; w tym przypadku kąty pochylenia zsuwni mogą mieć wartości minimalne;
— ruszty krążnikowe poziome lub nachylone;
— przenośniki odprowadzające;
—• talerze obrotowe.
Zadaniem tych urządzeń jest nadanie urobku na przenośnik w sposób możliwie zabezpieczający go przed spulchnieniem.
Wzór (3.20) można przekształcić, wstawiając K' Otrzymamy wówczas
i . r.D
-z- oraz tk = —. +3 *2
3600 Iz 71 D3
= 3600 ;i2
Iz
(tkz)'0
(3.23)
Wartość współczynnika / określona jest zatem parametrami konstrukcyjnymi koła, tj. pojemnością naczynia 7, liczbą naczyń z, średnicą koła D. Można go też określić innymi używanymi wielkościami, porównując wzory (3.8) i (3.21)
, _ 7 nw 60 60 vn z 60
; D2 v„ n D~1 D2 vn
3.2.2. Pojemność koła naczyniowego Całkowita pojemność koła naczyniowego
J‘=i2 = w/D3 m3 (3-24)
jest wprost proporcjonalna do współczynnika f i trzeciej potęgi średnicy koła D. Współczynnik / dla wszystkich średnic kół o określonym urządzeniu odprowadzającym urobek powinien być tej samej wielkości, a w każdym razie jego wahania nie powinny być wielkie. Znajomość i zastosowanie współczynnika / pozwala na jednolite konstruowanie kół naczyniowych. Współczynnik ten umożliwia też normalizację kół i stopniowanie średnic według liczb normalnych na przykład w szeregu R20. Obliczone pojemności kół zależnie od ich średnic, dla różnych współczynników / przedstawiono na rys. 3.7. Szeregi wielkości obejmują koła do średnicy D = 20 m oraz współczynniki jakości / = 8 —5— 30, a tym samym zawierają cały zakres dotychczas wykonanych maszyn. Z wykresu (rys. 3.7) widać, jakie drogi prowadzą do wzrostu wydajności. Koło naczyniowe o średnicy D = 20 m i / = 20 przy prędkości urabiania vn — 6 m/sek miałoby wydajność godzinową, na podstawie wzoru (3.21) po podstawieniu Q., = 20 • 202 • 6 = 48 000 m:Vh, i odpowiednio wydajność dobową przy 19 godzinach pracy maszyny Q:/ = 920 000 m3 urobku. Dobowa wy- i dajność w wysokości miliona m3 leży zatem w zakresie możliwości kon- j strukcyjnych. Problemem może się tu okazać jednak zapewnienie odpowiednich wydajności środków transportowych odbierających urobek.
20
- 200
Średnica koła naczyniowego D,m
Rys. 3.7. Zależność pojemności i średnicy kół naczyniowych przy różnych współczynnikach f [47]
3.2.3. Liczba i pojemność naczyń oraz średnica
koła naczyniowego
Dotychczasowe dane wykazują, że liczba naczyń koła naczyniowego waha się w zakresie od 6 do !£. Ujęcia statystyczne dotychczasowych wykonań wykazały, że największe zastosowanie mają koła o ośmiu naczyniach. Ogólnie można jednak powiedzieć, że małe koła wyposażone były w małą liczbę naczyń i dopiero przy większych kołach przewidywano osiem i więcej naczyń. Aby osiągnąć równomierny i bezuderzeniowy bieg maszyny, należy stosować możliwie dużą liczbę naczyń. Przyjmując dla uproszczenia, że wysokość urabiania jest H„ «=* 0,5 D, należy wykluczyć koła 2- i 3-naczyniowe, gdyż wtedy naczynie wyprzedzające wyszłoby z urabiania zanim następne zaczęłoby pracę. Moc napędowa silnika rosłaby przy tym do maksimum i spadała gwałtownie do zera przy wyjściu naczynia z urabiania. Praca miałaby charakter uderzeniowy, a zmiana obciążeń byłaby niekorzystna. Przy większych wysokościach urabiania Hu > ^ 0,5 D wystąpiłoby nieznaczne polepszenie warunków pracy. Dolna gra-hica liczby naczyń z podanych powodów wynosi cztery lub pięć naczyń, co jednak nie zapewnia jeszcze dostatecznej równomierności pracy. Naj-
Lmniejsza liczba wynosi zatem sześć sztuk, gdyż wtedy poszczególne skiby nachodzą na siebie przynajmniej w 50°/o. Przy pracy na małych wysokoś-