53454

namiestnika zależało czy dany projekt miał być skierowany do Rady Stanu do poprawienia czy też nie.

•    decydowanie o poddaniu pod sąd urzędników publicznych, których mianował król (z wyjątkiem ministrów) za przestępstwa związane z urzędowaniem (korupcja, fałszowanie dokumentów, nadużywanie władzy),

•    wysłuchiwanie corocznych sprawozdań komisji rządowych - komisje rządowe pracują pod przewodnictwem ministra. Przedkładały sprawozdania Radzie Stanu i na ich podstawie Rada Stanu przygotowywała ogólny raport o stanie Królestwa dla króla. Ponadto mogła czynić uwagi co do funkcjonowania systemu prawnego,

•    sprawowanie funkcji sądowych, z tym, że w zakresie sądownictwa utrzymało się sadownictwo kompetencyjne i sądownictwo administracyjne (spory osób prywatnych ze skarbem lub instytucjami publicznymi), zaś gdy chodzi o sądownictwo kasacyjne Rada utraciła takie uprawnienia

W okresie powstania listopadowego, Rada Stanu nie funkcjonowała. Statut organiczny z 1832 r, powołał ją na nowo, ale jej kompetencje zostały ścieśnione. Potem, na fali polityki ujednolicenia, została zlikwidowana w 1841 r. W 1861 r. VWelopolski wyjednał u cara jej reaktywacje, jednak po upadku powstania styczniowego nastapiła jej ostateczna likwidacja w 1867 r.

ORGANY ADMINISTRACJI NA SZCZEBLU CENTRALNYM

Bezpośredni zarząd Królestwem należał do komisji rządowych - w ten sposób nazwano naczelne władze resortowe. Nazwa ta świadczy o nawrocie do zasady kolegialności na szczeblu władzy centralnej. Nie był to jednak pełny nawrót, ponieważ występował i minister i komicja rządowa - była to próba pogodzenia kolegialności z rządami jednoosobowymi. Konstytucja powołała 5 komisji rządowych:

1.    Komisję Rządową Wojny,

2.    Komisję Rządową Sprawiedliwości,

3.    Komisję Rządową Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego,

4.    Komisję Rządową Spraw Wewnętrznych i Policji,

5.    Komisję Rządową Przychodów i Skarbu.

Poliqa została więc połączona z resortem spraw wewnętrznych.

Na czele każdej komisji stał przewodniczący - był nim minister. Od 1832 r. (statut organiczny) minister nie miał uzasadnienia, zaś lokalnych zarządców nazwano dyrektorami -to dyrektorowie główni zaczęli prezydować w komisjach rządowych.

Ważniejsi ministrowie:

•    Ksawery Drucki-Lubecki - stał na czele Komisji Rządowych Przychodów i Skarbu. Rozwinął w Królestwie pizemysł oraz stworzył warunki zachęcające do podejmowania działalności gospodarczej,

•    gen, Wielchorski - minister wojny. Wprowadził wielkiego księcia Konstantego, który bezprawnie przejął wszystkie sprawy ministra, który wkrótce podał się do dymisji. Konstanty był pozakonstytucyjną osobistością nr 1 w Królestwie.

Czynności komisji zostały podzielone na 2 grupy:

1.    czynności o charakterze wykonawczym - wykonywanie ustaw i postanowień króla,

2,    czynności o charakterze naradczym - przygotowywanie projektów aktów prawnych i dekretów monarszych (np.: rozdysponowanie funduszy), wydawanie przepisów wykonawczych do ustaw, przygotowywanie raportów i sprawozdań dla Rady Stanu.

Przyjęto zasadę, że kolegialność w działaniu dotyczy czynności naradczych, więc realizowano je na posiedzeniu komisji, któremu przewodniczył minister. Ponieważ decyzje zapadały większością głosów, minister mógł być przegłosowany. Natomiast w przypadku równości zdań, głos ministra przeważał. Minister musiał czuwać by uchwały były zgodne z prawem - w sytuacji takiej niezgodności mógł zawiesić decyzję, albo mógł odwołać się do Rady Administracyjnej.