53827

-    nietykalność mieszkania,

-    twórczość naukową, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska,

b)    "odkrywane" przez orzecznictwo:

-    kult pamięci zmarłego ( SN- 1965, 1968 )

np. pani Kowalska miała męża, który został stracony za współpracę z okupantem hitlerowskim. Potem wyszła za mąż po raz drugi i pochowała go obok drugiego męża. Aczkolwiek pierwszeństwo przy pochówku przysługuje najbliższym ( a więc małżonce ), jednak rodzina męża wystąpiła o przeniesienia zwłok do innego grobu, aby móc czcić kult pamięci zmarłego.

-pani Kowalska żyła z mężem w fatalnych stosunkach i po jego śmierci na złość teściom pochowała go kilkaset kilometrów od domu. "teściowie poczuli się urażeni i wystąpili o przeniesienie zwłok do grobu, który sami przygotowali.

-    mir domowy ( prawo do spokojnego korzystania z mieszkania )- SN 1967

-    sfera prywatności jako taka

Była natomiast sprawa, w której powodowie domagali się ochrony korzystania ze środowiska naturalnego- byk to mieszkańcy małego miasteczka, w której środowisko zatruła fabryka. SN nie uznał prawa do nieskażonego środowiska jako dobra osobistego, ale dzisiaj orzeczenie mogłoby być inne.

Inna sprawa- kobieta domagał się nie wydania paszportu ojcu jej dziecka, gdyż chciała żeby uznał ojcostwo zanim odjcdzic za granicę. Mąż wystąpił z powództwem, sąd oddalił uznając, że życic intymne nie jest dobrem osobistym. Dziś orzeczenie byłoby inne- bo jeśli sfera prywatności została uznana przez orzecznictwo za dobro osobiste, to tym bardziej sfera intymna.

Należy pamiętać, iż:

-    jeśli powołujemy się na naruszenie któregoś z dóbr osobistych wymienionych w Art. 23., to nie musimy przekonywać sądu, że są to dobra osobiste

-    jeśli powołujemy się na naruszenie któregoś z dóbr osobistych, które nie jest wymienione w Art. 23., to sąd ma swobodę rozstrzygnięcia. Zawarty w Art. 23. katalog dóbr osobistych nie jest wyczerpujący ( wskazuje na to jednoznacznie sformułowanie '\v szczególności" ). Jakie więc dobra są chronione poza tymi wyliczonymi i kto o tymi decyduje? Kształtuje to orzecznictwo. Rozszerzanie dóbr w oparciu o Art. 30 Konstytucji ( przyrodzona i niezbywalna godność ), a przepisy należ)' interpretować w^r duchu Konstytucji. Np. wpłynęła sprawa Jacka B., którego skarga wpłynęła na podstawie Art. 30 K. ( przyrodzona i niezbywalna godność )- odpowiednik At. 1 Konstytucji niemieckiej.

c)    inne przepisy zgodnie z Art. 24 §3 przepisy powyższe nie uchybiają uprawnieniom przewidzianym w innych przepisach, w szczególności w^r prawie autorskim i wynalzczym:

rozporządzanie portretem bez zgody osoby portretowanej, jeśli nie otrzymała zapłaty za portretowanie,

rozporządzanie listami bez zgody osoby, do której listy są skierowane,

-    prawa autorskie ( naruszenie polega na przywłaszczeniu sobie autorstwa, nazwiska lub pseudonimu twórcy, na pomijaniu nazwiska przy wydawaniu lub odtworzeniu utworu ),

-    prawo do wynalazku lub uzyskania patentu i świadectwa autorskiego ( naruszenie polega na zgłoszeniu przez osobę nieuprawnioną ),

-    prawo do wyłącznego korzystania z wynalazku/w^ru użytkowego, prawó do wyłącznego używania znaku towarowego

2) ZAGROŻENIE LUB NARUSZENIE TEGO DOBRA Pojawił się problem, czy chodzi o

a)    naruszenie w sensie obiektywnym czy subiektywnym- czy wystarcza to, że powód czuje, że naruszone zostało jego dobro osobiste ( subiektywnie )

b)    naruszenie w sensie obiektywnym, co wydaje się właściwsze.

Przykład: Powódka została zaproszona do poddania się badaniom mózgu- odmówiła, a biegły powiedział, że odmowa jej jest sprzeczna ze zdrowym rozsądkiem. Powódka poczuła się dotknięta- iż naruszono jej cześć i wystąpiła o ochronę dóbr osobistych. SN stwierdził, że w rozumieniu obiektywnym nie mamy do czynienia z naruszeniem czci i uznał, że naruszenie nic nastąpiło ( jest to różnica między subicktywmym a obiektywnym aspektem ).

Np. powódka, które nic chciała umieszczenia zdjęcia córki na grobie, ponieważ nic była w stanic na nic patrzeć, gdyż powodow'ało to u niej żal nie do zniesienia wystąpiła o ochronę dóbr osobistych i usunięcie zdjęcia. SN stwierdził, że nic jest to naruszenie dóbr osobistych.

Naruszenie czci takiego dobra osobistego jak cześć człowieka może nastąpić w każdy sposób:

-    ustnie,

-    w publikacji,

-    w liście,

-    w piśmie procesowym ( SN- 1970 ),

-    w reportażu telewizyjnym ( SN- SN- 1968 )

Naruszenie zdrowia człowieka lub nietykalności osobistej