53837

-    zniesienie prawa majątkowego

-    zrzeczenie się własności rzeczy ruchomej- art. 179, porzucenie rzeczy ruchomej- art. 180,

-    zrzecaenie się ograniczonego prawa rzeczowego- art. 246, zwolnienie z długu- art. 508

b) ZOBOWIĄZUJĄCE ( O SKUTKU OBLIGACYJNYM )- powiększa pasywa osoby dokonującej czynności, polega ona na tym, że osoba ta zobowiązuje się względem innej osoby do świadczenia.

-    umowa przedwstępna, umowa najmu

-    umowa przeniesienia

W przyszłości czynność zobowiązująca może ( ale nie musi) doprowadzić do rozporządzenia. Takie czynności mają bardzo duże znaczenie gospodarcze.

-    umowa sprzedaży ( Art. 535.- przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę ).

umowa zamiany ( Art. 603.- przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy)

-    darowizna- zobowiązuje do bezpłatnego świadczenia.

Jeśli chodzi o przeciwstawienie czynności rozporządzających i zobowiązujących:

a)    doktryna niemiecka ostro przeciwstawia czynności prawne rozporządzające i zobowiązujące-konstrukcja UMÓW RZECZOWYCH. Np. umowne przejście własności z majątku zbywcy do majątku nabywcy odbywa się z reguły w drodze dwóch czynności prawnych:

-    najpierw umowa zobowiązująca ( np. sprzedaż, zamiana ),

potem następuje druga czynność prawna, której celem jest wykonanie tego zobowiązania-przeniesienie własności rzeczy.

Z czynności zobowiązującej wynika tylko skutek zobowiązujący, aby powstało rozporządzenie konieczna jest druga czynność prawna ( zobowiązać się można tysiąc razy, a rozporządzić tylko raz)

b)    doktryna francuska ( podobnie angielska )- tego rodzaju czynności, jak sprzedaż, zamiana czy darowizna od razu ( przynajmniej w zasadzie ), powodują skutek rzeczowy, tzn. przejście prawa wdasności ze zbywcy na nabyw^Tcę. Czynność zobowiązująca do przeniesienia wdasności powoduje więc dwa skutki prawne:

zobowiązujący

-    rozporządzający

c)    w prawie polskim:

-Zasada: Art. 155 §1- czynność zobowiązująca pociąga za sobą również skutek rozporządzający^ czynność o podwójnym skutku ), ale ustawodawca czyni ustępstwa na rzecz rozdarcia skutku zobowiązującego i rozporządzającego. Potrzebne jest przeniesienie posiadania rzeczy. Można traktować to jako warunek rozporządzenia. Strony bądź ustawa mogą przewidzieć rozbicie skutków.

Wyjątki:

-    Art. 157 §2- jeśli umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości została zawarta pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu, do przeniesienia własności potrzebne jest dodatkow^re porozumienie stron obejmujące ich bezwarunkową zgodę na niezwłoczne przejście własności.

Np. kupujemy mieszkanie pod warunkiem, że dostaniemy kredyt- z mocy ustawy tylko skutek zobowiązujący- nic ma rozporządzenia. Strony muszą zawrzeć drugą umowę, w^r której przeniosą własność nieruchomości. Nie może być przeniesienia wdasności nieruchomości na podstawie umowy w^rarunkowcj!

-    przeniesienie wierzytelności ( Art. 410.).

-    umowa sprzedaży' z zastrzeżeniem wdasności rzeczy sprzedanej- własność przechodzi w momencie zapłacenia ceny ( tylko ruchomości ). Z umowy powstają tylko zobowiązania, a jeśli zapłacono cenę, to nic potrzebna jest już dodatkowa umowa. Rozwiązanie to przyjęło praw^ro niemieckie. Francuzi nie mogli przez długi czas ominąć sw'ego Art. 1083., aby wryjaśnić tę konstrukcję.