53982

-    przewaga drobnych i średnich zakładów przemysłowych (gorsze warunki do rozwoju przemysłu w porównaniu z Anglią)

Prusy:

-    rząd ingerował w politykę uprzemysłowienia - tworzył zakładu rządowe -1810 - zniesienie cechów i wolność przemysłowa

-    rozwój gospodarczy doprowadził do ujednolicenia zasad handlowych, celnych, monetarnych i podatkowych w państwach niemieckich

-1833 - Związek Celny

-    rozwój linii kolejowych

-    wytworzyły się silne powiązania między przemysłem na bankami (brak tego w Anglii i Francji)

Europa środkowo-wschodnia:

-    uprzemysłowienie tylko niektórych regionów

-    długo utrzymywały się stosunki folwarczno-pańszczyż ni an e

-    kapitał w rękach ziemiaństwa a nie mieszczaństwa

-    tania siła robocza (stąd brak dążeń do mechanizacjo

-    duża ingerencja w4adzy państwowej w industrializację

-    dużo obcego kapitału

USA:

-    ciągły napływ osadników - ludzi w wieku produkcyjnym

-    szeroki katalog swobód i wolności polityczno-gospodarczych

-    szybki rozrost terytorialny

-    wysoka cena siły najemnej

-    rozdział na uprzemysłowioną Północ i rolnicze Południe (latyfundia)

-    problem niewolnictwa

-    koncentracja i monopolizacja

Rosja:

-    rozwój głownie północo-wschodnich guberni -1861 - reforma uwłaszczeniowa

-    większość kraju pozostała rolnicza

3.    Handel

Podstawowym artykułem handlu było zboże i inne płody rolne dostarczane przez folwarki Wschodu oraz wyroby metalowe, sukna i luksusowe artykuły spożywcze napływające z Zachodu. Rośnie popyt na zboże w krajach uprzemysłowionych, do takiego stopnia iż można go nazwać handlem międzynarodowym o światowym zasięgu. W handlu uczestniczą dawne związki kupców oraz nowe kompanie - spółki akcyjne. Spółki te miały przywilej monopolu w handlu towarem z konkretnymi krajami; zwalczały handel indywidualnych kupców.

W handlu międzynarodowym przoduje Anglia - rola aktów nawigacyjnych (od 1651). Zawiązywała ona też traktaty handlowe z innymi państwami.

Wynik rozwoju handlu to m. in.: rozwój miast i komunikacji lądowej i morskiej (zwłaszcza rozwój kolei)

4.    Nowożytne rolnictwo

-    wzrost produkcji rolnej

-    powiązanie rolnictwa z przemysłem (w cełu zwiększenia wydajności wprowadzano udoskonalenia techniczne)

-    gospodarstwa zaczęły przekształcać się w farmy i plantacje

-    wielkość gospodarstw rolnych była bardzo zróżnicowana

-    koncentracja ziemi (powodowało to rozwarstwienie wsi)

-    podnoszenie wydajności pracy

-    praca najemna

-    system dzierżaw

5.    Koncentracja produkcji

-    postęp techniczny był bardzo kosztowny

-    przedsiębiorstwa rozrastały się, nie były zaś tworzone nowe,

-    największa koncentracja była w przemyśle ciężkim i w ncwych gałęziach produkcji

-    powstawały kombinaty (produkcja od surowca, aż do końcowego wyrobu - koncentracja pozioma)

-    obok produkcji podstawowej zajmowano się produkcją uboczną (koncentracja pionowa)

-    koncentracja wymagała zwiększenia kapitału, inwestycji w nowe maszyny by ograniczyć koszty produkcji

2