Pojęcie „logistyka”

Pojęcie LOGISTYKA ma swoje źródło w języku greckim. Pochodzi od słów:

„logos”- znaczy słowo , wiedza, liczenie

„logiamos”- obliczanie , kalkulacja

Współcześnie znaczenie terminu wywodzi się ze sfery wojskowości. Ma związek z ekonomią i informatyką. Jest to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy.

Po raz pierwszy pojęcie logistyka zdefiniował baron A.H.De Jomini (1779-1869), który rozumiał je jako praktyczną sztukę przemieszczania i zaopatrywania wojska, obejmującą min.:

-planowanie ruchu wojsk,

-przydział transportu,

-zaopatrywanie wojsk,

-budowa dróg,

-lokalizacja składów.

Logistyka- to nauka zajmująca się planowaniem, realizacją ruchów i obsługi wojsk oraz podtrzymaniem zdolności bojowej.

Logistyka dotyczy:

1. projektowanie i rozwój produktów ( sprzętu wojskowego i uzbrojenia)

2. zakupu, magazynowania, rozdziału i przemieszczania materiałów

3. utrzymania, eksploatacji, ewakuacji sprzętu wojskowego

4. przemieszczania, ewakuacji, hospitalizacji stanów osobowych

5. pozyskiwania, budowy , użytkowania obiektów infrastruktury

6. organizowania i świadczenia usług logistycznych

Logistyka produkcji

Zajmuje się badaniem, projektowaniem, rozwojem, wytwarzaniem i odbiorem produktów i materiałów wojskowych. W związku z tym obejmuję:

1) standaryzacje i interoperacyjność,

2) składanie zamówień i kontrolę jakości,

3) analizę niezawodności i ocenę bezpieczeństwa,

4) procesy produkcyjne,

5) procesy eksploatacyjne.

Logistyka konsumpcji

Zajmuje się przyjęciem zaopatrzenia od dostawców, jego transportem i magazynowaniem. Rozdziałem i eksploatacją oraz pozbywaniem się odpadów.

Logistyka cywilna

Zdefiniowana została przez Towarzystwo American Association Marketing w 1948 roku, jako „ruch i operowanie produktami z miejsc wytworzenia do miejsc konsumpcji”

Obejmuje ona:

-sterowanie przepływem surowców i materiałów'

-koordynacje procesów magazynowania i składowani,

-organizacje dystrybucji towarów.

OPERACJE LOGISTYCZNE

Dostarczenie ściśle określonych wielkości dóbr oraz usług dla konkretnych rodzajów działalności które zgodnie ze swoimi celami wykorzystują te środki i usługi.

O. Morgestern podkreśla , że pozyskiwanie z konkretnych źródeł dobra rzeczowe podlegają transformacji w przestrzeni i w czasie na drodze przepływu do ostatecznych odbiorców.

Celem logistyki cywilnej

Była koordynacja przepływu surowców i materiałów oraz różnych procesów związanych z magazynowaniem, dystrybucją towarów i składowaniem.

W 1962 roku logistykę zdefiniowało C.L.M. jako:

Proces planowania, realizowania, sprawnego kontrolowania i efektywnego ekonomicznie przepływu surowców, materiałów do produkcji wyrobów gotowych oraz odpowiedniej informacji z punktu pochodzenia do miejsc konsumpcji , w celu zaspokojenia potrzeb klienta.

Przez logistykę rozumuje się:

• zarządzanie działaniami przemieszczania i składowania , które mają ułatwić przepływ produktów z miejsc pochodzenia do miejsc finalnej konsumpcji,

• informacje w celu zaoferowania klientowi odpowiedniego poziomu obsługi po rozsądnych kosztach.

Trzy zadania stawiane logistyce:

1. Koordynacja przepływów surowców, materiałów, wyrobów gotowych do konsumentów.

2. Minimalizacja kosztów przepływu.

3. Podporządkowanie działalności logistycznej wymogom obsługi klienta.

Logistyka

Jest dziedziną wiedzy o procesach logistycznych w gospodarce oraz sztuką skutecznego zarządzania tymi procesami.

Uwzględniając orientację rynkową przedsiębiorstw:

Logistykę w takim rozumieniu traktujemy jako zintegrowany system kształtowania i kontroli procesów fizycznego przepływu towarów oraz ich informacyjnych uwarunkowań zmierzających do osiągnięcia możliwie najkorzystniejszych relacji świadczonych usług między poziomem usług ( obsługi klienta ), a poziomem i strukturą związanych z tym kosztów.

Aspekty definiowania logistyki:

1.FUNKCJONALNY

jako ogólny proces zarządzania (kierowania) obejmujący planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrolowanie

2.PRZEDMIOTOWY

jako fizyczne przepływy materiałów, towarów i usług oraz informacji między dostawcami i

3.OCENY

jako efektywny proces gospodarczy zorientowany na zaspokojenie potrzeb klienta, efektywność rynkowej obsługi klienta.

Logistyka stanowi jednocześnie teorię i praktykę efektywnego gospodarowania opartą na podejściu systemowym ( całościowym) , w tym sensie logistyka jest:

1. naukową dyscypliną ekonomiczną o zarządzaniu procesami przepływu surowców, materiałów, produktów i usług między różnymi podmiotami gospodarczymi.

2. Narzędziem praktycznego sterowania złożonymi procesami produkcji, zaopatrzenia, dystrybucji w zakresie organizacji skupu i sprzedaży towarów i usług.

3. Rozwiązaniem systemowym bazującym na integracji przepływów fizycznych towarów i usług ze strumieniami informacyjnymi warunkującymi te przepływy.

Istota logistyki

Istota logistyki jest przepływ dóbr materialnych i usług oraz towarzyszącej im informacji

Cel logistyki

Integracja przepływów fizycznych i strumieni informacyjnych ze względu na efektywność prowadzonej działalności gospodarczej.

Misja logistyki

Polega na poszukiwaniu i formułowaniu naukowo uzasadnionych reguł, zasad i prawidłowości rządzących procesami fizycznego przepływu dóbr materialnych i usług szeroko zrozumianej działalności gospodarczej. Formułowanie zasad rządzących procesami fizycznego przepływu.

Obecnie logistyka to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy funkcjonująca na styku techniki, informatyki i ekonomii. Integrująca przepływy materiałów i informacji w celu wzrostu produktywności przedsiębiorstw oraz ich konkurencyjności na rynku, przy czym:

1. przepływy materiałowe i informacyjne tworzą system , który może rozciągać ię na różne ogniwa ,fazy, podsystemy,

2. koncepcja logistyki jest osadzona na współzależnych, ścisłych związkach w obrębie funkcjonalnych, strukturalnych i instytucjonalnych aspektów procesu fizycznego obiegu materiałów,

3. integracja realnych komponentów logistyki:

• współdziałanie

• transport

• magazynowanie

• kształtowanie zapasów

• pakowanie

• obsługa klienta.

Znajduje ona odbicie w tworzeniu zintegrowanych systemów organizacyjnych i informacyjno- regulacyjnych , zapewniających i stymulujących realizację pożądanych celów.

Celem logistyki jest tworzenie właściwych operacji pomiędzy:

1. wielkością produkcji,

2. potencjałem magazynowym producenta

3. wielkością partii dostaw

4. oraz poziomem zapasów

W tym kontekście znajduje zastosowanie znany termin” just in time” ( dokładnie na czas).

Koncepcję uzupełnia logistyczny dylemat „Make Or Buy”

Polega on na podejmowaniu przez producenta decyzji:

• w jakim stopniu wykonywać we własnym zakresie funkcje zaopatrzeniowo- dystrybucyjne ( Make),

• a w jakim zakresie powierzać ich wykonanie wyspecjalizowanym podmiotom (Buy)

Infrastruktura procesów logistycznych powinna:

• zapewnić odpowiednią szybkość i sprawność przepływu materiałów,

• ochronę zapasów przed utratą ich właściwości użytkowych

• umożliwić - wykorzystując masowe potoki informacji racjonalne sterowanie procesami logistycznymi.

Do technicznej infrastruktury procesów logistycznych zalicza się:

1. Budynki i budowle magazynowe,

2. Środki transportu,

3. Maszyny i urządzenia techniczne zapewniające transport i manipulację,

4. Pewne rodzaje opakowań,

5. Środki techniki obliczeniowej.

Realizacja wszystkich zadań jest przyczyną kosztów procesów logistycznych. Jednym z podstawowych celów współczesnej logistyki jest redukcja kosztów fizycznego przepływu materiałów oraz utrzymanie zapasów.

Zapasy

Występują w różnych ogniwach procesów przepływu materiałów i pełnią rozmaite funkcje.

Powstawanie i utrzymywanie zapasów to także integralna część procesów logistycznych. Z ekonomicznego punktu widzenia zapasy powinny tworzyć warunki stabilizacji procesów gospodarczych tj. zakłóceń rytmu zaspokajania potrzeb konsumpcyjnych i produkcyjnych poszczególnych podmiotów.

Działania takie jak:

- przepływ materiałów,

• utrzymanie zapasów,

• gromadzenie i przetwarzanie informacji

wymagają dysponowania wieloma środkami technicznymi , które można określić jako infrastrukturę procesów logistycznych stanowią także istotny składnik logistyki.

Podstawowe składniki procesów logistycznych:

1. fizyczny przepływ dóbr rzeczowych,

2. procesy informacyjno- decyzyjne,

3. utrzymanie zapasów rzeczowych,

4. infrastrukturę procesów logistycznych,

5. koszty logistyczne.

Nadrzędne cele logistyki to:

-zapewnienie właściwego poziomu obsługi klienta,

-umocnienie pozycji rynkowej,

-redukcja kosztów.

Przedmiotem zainteresowania logistyki jest optymalne sterowanie łańcuchem dostaw w procesach czasowo przestrzennego przepływu dóbr materialnych (surowców, materiałów, produktów , towarów) i usług niematerialnych ( handel, bankowość, transport) . Podmiotem w logistyce są klienci ( dostawcy , odbiorcy, pośrednicy) oraz menedżerowie logistyki, organy i służby logistyczne i jednostki wykonawcze.

Podstawowe problemy logistyki:

Co?- jaki towar ma być.

Jak?- w jaki sposób będzie odbywała się dostawa, jakim środkiem, zorganizować dostawę wybór środka transportu.

Ile?- ile towaru klient potrzebuje, dokładnie zgodnie z zamówieniem.

Kiedy?- zgodnie z określonym czasem przez klienta, kiedy dostarczany towar .

Gdzie? - z miejsc pozyskania do miejsc konsumpcji, w miejsce określone przez klienta,

Komu?- zdefiniowanie odbiorcy danego towaru.

Nowatorskim atrybutem podejścia logistycznego jest obsługa zwrotów towarów oraz gospodarka odpadami. Logistyka powinna organizować, planować, stymulować i nadzorować fizyczne przepływy dóbr materialnych i usług w taki sposób aby uzyskać optymalne wyniki tego działania. Przepływ dóbr i usług stają się wraz bardziej skomplikowane , a sterowanie nimi wymaga dysponowania niezbędnymi informacjami i stosowanymi narzędziami ich przetwarzania .

Utrzymanie ciągłości przepływów dóbr materialnych wymaga min.:

Gromadzenia zapasów, których głównym zadaniem jest stabilizacja procesów gospodarczych. Sprawna obsługa zapasów wymaga racjonalnej gospodarki magazynowej.

Infrastrukturę procesów logistycznych stanowią następujące grupy środków technicznych:

1. środki transportu i manipulacji do przemieszczania produktów między przedsiębiorstwami, a także wewnątrz tych podmiotów,

2. budynki i budowle magazynowe, umożliwiające składowanie i ochronę zapasów oraz niezbędne wyposażenie magazynów, umożliwiające realizację podstawowych funkcji (środki transportu wewnętrznego)

3. opakowania stanowiące ochronę produktów, ale często także służące do transportu i manipulacji,

4. środki przetwarzania informacji (urządzenia i ich systemy oraz programy użytkowe).

Podział środków infrastruktury procesów logistycznych jest umowny. Jedno z kryterium podziału wynika z realizacji podstawowych zadań logistyki tj. wynikających z:

• przemieszczania produktów- środki transportowe i manipulacyjne,

• składowania produktów- budynki i budowle magazynowe wraz z całym ich wyposażeniem,

• ochrony produktów- główna funkcją opakowań,

• przetwarzania informacji niezbędnych w sterowaniu procesami logistycznymi- te funkcje spełniają środki techniki informatycznej ( komputery + oprogramowanie ).

Inne podziały i klasyfikacja wynikają z konkretnych potrzeb realizacji procesów logistycznych.

Warunkiem sprawności i procesów i procesów fizycznego przepływu produktów jest wzajemne dostosowanie i „ koordynacja modularna” dużej liczby parametrów technicznych w całym łańcuch transportowo- magazynowym , którego podstawowymi ogniwami są:

• jednostki ładunkowe i związane z nimi opakowania,

• budowle magazynowe oraz budynki produkcyjne,

• fronty załadunkowo- wyładunkowe,

• urządzenia do składowania produktów,

• środki transportu zewnętrznego i wewnętrznego,

• środki manipulacji ładunkami ( są to dzwignice, sównice )

Podstawą powiązań i koordynacji wymienionych ogniw infrastruktury technicznej logistyki są uregulowania normalizacyjne wynikające z norm międzynarodowych (ISO) oraz norm krajowych.

Podstawowym znormalizowanym elementem jest jednostka ładunkowa i jej wymiary - paleta (1200 x 800).

Daje ona możliwość tworzenia modułów w taki sposób, że każda większa jednostka jest wielokrotnością mniejszej.

Infrastruktura procesów logistycznych umożliwiając realizację podstawowych zadań logistyki wpływa nie tylko na sprawność i niezawodność tych procesów, ale również na wielkość kosztów.

Przy wyborze środków infrastruktury logistycznej należy uwzględniać zarówno nakłady kapitałowe i ich efektywność, jak i koszty bieżącej eksploatacji wpływające na ogólny wynik działalności przedsiębiorstwa.

Stąd niezbędnym jest rozpatrywanie infrastruktury procesów logistycznych jako systemu techniczno- organizacyjnego, którego podstawowym kryterium optymalizacji powinna być minimalizacja kosztów logistyki przy zapewnieniu sprawności i niezawodności procesów logistycznych.

INFRASTRUKTURA TRANSPORTOWA

Transport- jest niewątpliwie jednym z istotnych składników infrastruktury technicznej logistyki.

Infrastruktura transportowa jako składnik procesów logistycznych rozpatrujemy ze względu na dwa podstawowe aspekty:

1. sprawność przepływu dóbr materialnych w sferze transportu ( produkt we właściwym czasie, do odpowiedniego miejsca- usługa transportowa jest podporządkowana decyzjom podejmowanym zwykle przez inny podmiot niż podmiot transportowy), transport pełni funkcję usługową,

2. koszty transportu zwłaszcza zewnętrznego stanowią nawet 50% całości kosztów logistycznych.

---