PŁASZCZYZNY INTEGRACJI U.E.
1.Zasdy operacyjne:
koncentracji :
oznacza alokację ograniczonych zasobów na realizację małej liczby precyzyjnie określonych celów oraz geograficzną koncentrację zasięgu pomocy. Wyrazem tego jest bezwzględny priorytet celu 1 oraz działania służące określeniu precyzyjnych kryteriów zasięgu geograficznego poszczególnych przedsięwzięć. K. oznacza więc że przeznaczenie środków powinno być skoncentrowane na niewielu precyzyjnie określonych celach.
b) programowania:
finansowane są zasadniczo nie pojedyncze przedsięwzięcia ale kompleksowe i zintegrowane programy rozwojowe o wieloletnim horyzoncie. Oznacza to że regiony wspierane z U.E. muszą przygotować odpowiednie dokumenty planistyczne gwarantujące spełnienie standardowych wymagań określanych przez Radę U.E. Zasada ta nakłada obowiązek podejmowania decyzji we wszystkich etapach na podstawie wieloletnich planów rozwoju.
c) partnerstwa:
polega na angażowaniu w proces przygotowania, finansowania, monitorowania - możliwie wszystkich zainteresowanych stron tj. obok Komisji E. i kompetentnych władz centralnych poszczególnych państw członkowskich, także władz regionalnych, lokalnych jak również przedstawicieli środowisk społeczno-gospodarczych. Partnerstwo jt realizowane w pełnej zgodności z kompetencjami instytucjonalnymi, prawnymi i finansowymi każdego państwa członkowskiego.
d) dodatkowości:
Oznacza ona, że Unia jedynie dodaje swe środki do środków krajowych w ściśle określonej proporcji. Działania Unii nie powinny wypierać i zastępować działań na szczeblu krajowym i regionalnym lecz je ubogacać i poszerzać. Korzystanie z finansowania w ramach funduszy nie może zastępować korzystania z krajowej pomocy.
e) kompatybilności:
zasada zgodności z zapisami traktatów, z celami i instrumentami innych dziedzin wspólnej polityki Unii oraz z regułami ochrony środowiska i niedyskryminacji jakiejkolwiek grupy ludnościowej.
f) koordynacji:
zasada koordynacji działalności poszczególnych funduszy i innych narzędzi finansowych Unii
2. Cele polityki regionalnej:
Cel 1:
Powinien promować rozwój i strukturalne dostosowanie regionów opóźnionych w rozwoju.
Obejmuje:
regiony na poziomie NUTS II gdzie PKB jt mniejszy niż 75% średniej unijnej,
regiony peryferyjne gdzie PKB jt mniejszy niż 75% średniej unijnej (Azory, Madera)
regiony północne lub grupy regionów tego obszaru na poziomie NUTS II , których gęstość zaludnienia nie przekracza 8m. na 1 km2
Cel ten dotyczy około 20% ludności U.E.
Cel 2:
Obejmuje regiony wymagające rekonwersji i napotykające na szczególne trudności strukturalne.
Zadaniem państw członkowskich jt sporządzenie listy obszarów uprawnionych do otrzymania pomocy w ramach tego celu i przedłożenie jej K.E.
Z pomocy w ramach tego celu korzystać będzie mogło max.18% ludności każdego z krajów. Pomoc może otrzymać 10% ludności mieszkającej na obszarach przeżywających trudności w sferze przemysłu i usług, 5% na obszarach rolniczych, 2% na obszarach zurbanizowanych i 1% zajmujących się rybołówstwem.
Cel ten obejmuje regiony:
przemysłowe ulegające ekonomicznym i społecznym zmianom,
upadające regiony wiejskie,
regiony miejskie z problemami urbanizacyjnymi
regiony dotknięte recesją uzależnione od rybołówstwa.
Regiony przemysłowe powinny się charakteryzować następującymi cechami:
przeciętna stopa bezrobocia powinna być wyższa od średniej unijnej zarejestrowanej w ciągu ostatnich 3 lat.
% udział zatrudnionych w przemyśle w stosunku do całkowitej liczby zatrudnionych jest równy lub wyższy od przeciętnej unijnej w ciągu 1 roku
dostrzegalny spadek zatrudnionych w przemyśle w porównaniu z jakimkolwiek rokiem wybranym jako punkt odniesienia z okresu począwszy od 85r.
Regiony miejskie powinny spełniać co najmniej 1 z podanych kryteriów:
stopa długookresowego bezrobocia wyższa niż średnia unijna
wysoki poziom ubóstwa
szczególnie zniszczone środowisko przyrodnicze
wysoka stopa przestępczości
niski poziom edukacji wśród ludności
Regiony uzależnione od rybołówstwa to obszary przybrzeżne w których obserwuje się znaczny udział zatrudnionych w rybołówstwie, a problemy społeczno-ekonomiczne powodują spadek zatrudnienia w tym sektorze.
Cel 2 został też rozszerzony na obszary:
przylegające do obszarów celu 1 albo do przemysłowych lub wiejskich obszarów objętych celem 2
wiejskie ze starzejącą się lub zmniejszającą się liczbą ludności zatrudnionej w rolnictwie
charakteryzujące się wysokim poziomem bezrobocia wynikającego z przekształceń w sektorze rolniczym, przemysłowym, usługowym
Cel 3:
Skoncentrowany jest głównie na adaptacji i modernizacji narodowej i europejskiej polityki w dziedzinie zatrudnienia, edukacji i kształcenia.
Ma on promować działania wspierające:
pozytywne dostosowania społeczno-ekonomiczne
tworzenie systemów szkolenia i edukacji obejmujących cały okres życia zawodowego
rozwijanie aktywnych polityk na rynku pracy skierowanych przeciwko wysokiemu bezrobociu.
walkę o ograniczenie sytuacji wykluczenia z rynku pracy znaczących grup społeczeństwa oraz dyskryminacji różnych grup ludności
3. Formy pomocy fin. w ramach funduszy struktur. można podzielić na 3 kategorie:
pomoc realizowana z inicjatywy państw członkowskich (2000-2006r.- 89% wartości F.Strukturalnych)
pomoc realizowana z inicjatywy Wspólnoty (5,35% finansowania ogółem)
akcje innowacyjne i pomoc techniczna (0,65% finansowania ogółem).
Inicjatywa Wspólnotowa jt mechanizmem finansowym powoływanym z inicjatywy U.E. , mającym na celu reagowanie na powtarzające się konkretne problemy związane z procesem rozwoju. Nie zawsze muszą one dotyczyć obszarów objętych celami priorytetowymi. Mają one przyczynić się do rozwiązywania problemów szczególnie ważnych dla całej Unii.
Na lata 2000-2006 przewidziano 4 inicjatywy:
INTERREG - ponadgraniczna, transnarodowa i międzyregionalna współpraca przyczyniająca się do harmonijnego, zrównoważonego rozwoju całego obszaru Wspólnoty
URBAN- ekonomiczna i społeczna regeneracja obszarów miejskich w stanie kryzysu
LEADER- rozwój obszarów wiejskich
EGUAL- transnarodowa współpraca mająca na celu zwalczanie dyskryminacji i nierówności społecznych na rynku pracy
Program INTERREG będzie kierowany przede wszystkim do tych krajów członkowskich które mają najdłuższe granice z krajami kandydackimi.
Na projekty innowacyjne i pomoc techniczną w latach 2000-2006 przeznaczono 0,65% programowych środków. Akcje innowacyjne powinny przyczynić się do rozwoju innowacyjnych metod i praktyk mających na celu poprawę jakości pomocy udzielanej w ramach celów priorytetowych.
Pomoc techniczna powinna obejmować głównie badania, wymianę doświadczeń i informacji , rozwój komputerowego zarządzania.
Rozmiary udziału F.S. w finansowaniu przedsięwzięć wynoszą:
do 75% aprobowanego kosztu realizowanych projektów i nie mniej niż 50% pomocy publicznej w regionach celu 1. Wkład Wspólnoty może wzrosnąć do 80% kosztów w krajach objętych Funduszem Spójności i do 85% w regionach peryferyjnych
do 50% kosztów i co najmniej 25% publicznych wydatków w regionach objętych celem 2 i 3
w przypadku inwestycji mających generować dochody:
* dla inwestycji w infrastrukturę udziały F nie mogą przewyższać:
40% całkowitego aprobowanego kosztu programów realizowanych w regionach celu 1
25% całkowitego aprobowanego kosztu w regionach celu 2
wkłady te mogą wzrosnąć max. o 10% w przypadku inżynierii finansowej
*w przypadku inwestycji w firmy wkład Unii nie może przekroczyć:
35% całkowitego aprobowanego kosztu w regionach objętych celem 1
15% całkowitego aprobowanego kosztu w regionach celu 2
wkłady te mogą być zwiększone o 10% w przypadku inżynierii finansowej
Łączna wartość uzyskanej przez państwo członkowskie pomocy nie może przekroczyć 4% jego PKB.
4. Instrumenty finansowe pomocy przedakcesyjnej (PHARE, SAPARD, ISPA)
Kraje kandydujące do Unii mogą od 2000r. do momentu uzyskania członkostwa korzystać z nowych instrumentów finansowych:
zreformowany fundusz PHARE który koncentrować się będzie na procesach budowy oraz wzmacniania administracji i instytucji w krajach kandydujących a także na finansowaniu inwestycji wspierających dostosowanie prawodawstwa tych krajów do prawa wspólnotowego.
SAPARD przeznaczony na finansowanie modernizacji rolnictwa, przemysłu rolnospożywczego oraz rozwoju wsi.
ISPA wspierający rozwój infrastruktury w zakresie ochrony środowiska i transportu
Przedsięwzięcia kwalifikujące się do wsparcia przez unijne fundusze mogą ubiegać się o pomoc tylko z 1 instrumentu finansowego.
Wsparcie finansowe z programu PHARE oparte jest na partnerstwie dla członkostwa i narodowych programach przygotowania do członkostwa. Wielkość wsparcia dla każdego z krajów kandydujących zależy od:
udziału ludności danego kraju w ludności państw objętych pomocą PHARE
wysokości PKB
zdolności wykorzystania pomocy
postępów we wdrażaniu wymogów partnerstwa dla członkostwa
30% rocznej alokacji PHARE będzie przeznaczona na projekty wspierające rozwój instytucjonalny, a 70% na wsparcie inwestycyjne.
Wsparcie rozwoju instytucjonalnego oznacza pomoc państwom kandydującym w budowie struktur administracyjnych, przygotowanie strategii rozwoju potencjału ludzkiego i jego zdolności do zarządzania i stosowania prawa wspólnotowego.
W ramach projektów rozwoju instytucjonalnego PHARE będzie wspierał:
procesy dostosowawcze prawodawstwa krajów kandydujących do prawa unijnego
przygotowania do wprowadzenia w życie polityk unijnych i wykorzystywania instrumentów ich wspierających takich jak fundusze strukturalne
działania zmierzające do stabilizacji instytucji gwarantujących demokrację, przestrzeganie praw człowieka, uznanie praw mniejszości i zasad państwa prawa
Wsparcia będą mogły oczekiwać instytucje na szczeblu centralnym, regionalnym i lokalnym. Przewiduje się ,że głównymi instrumentami będzie bezpośrednia współpraca instytucji kraju kandydującego z jej odpowiednikiem w kraju członkowskim.
Pomoc inwestycyjna przyjmie 2 formy:
inwestowanie w strukturę niezbędną do stosowania zharmonizowanych przepisów prawnych oraz inwestycje bezpośrednio związane z wdrażaniem prawa unijnego, norm i standardów wspólnotowych.
inwestowanie w przedsięwzięcia zmierzające do osiągnięcia spójności gospodarczej i społecznej poprzez działania zaradcze podobne do wspieranych w krajach członkowskich w ramach E.F.Rozwoju Regionalnego i E.F.Socjalnego.
W ramach części PHARE określanej jako inwestowanie w spójność społeczną i gospodarczą program będzie wspierał:
wzrost działalności sektora produkcyjnego a więc pomoc w zróżnicowaniu działalności gospodarczej, pomoc w rozwoju sektora prywatnego i pomoc przy modernizacji przemysłu.
wzmocnienie potencjału ludzkiego tj. szkolenie i przekwalifikowanie pracowników, podnoszenie umiejętności zarządzania w przemyśle i działania zwiększające innowacyjność
poprawę infrastruktury związanej z prowadzeniem działalności gospodarczej tj. inwestycje poprawiające dostęp do miejsc pracy , inwestycje związane z ochroną środowiska i sprzyjające rozwojowi inwestycyjnemu w rejonach
SAPARD
Podział środków między kraje kandydujące będzie dokonywany wg. kryteriów:
liczba ludności rolniczej
powierzchnia użytków rolnych
PKB na mieszkańca liczony wg parytetu siły nabywczej
specyficzna sytuacja terytorialna
Pomoc w ramach tego programu ma w szczególności na celu:
przyczynić się do wdrożenia osiągnięć unijnych w zakresie wspólnej polityki rolnej i polityk z nią związanych.
rozwiązać najważniejsze i specyficzne problemy w zakresie trwałego przystosowania sektora rolnego i obszarów wiejskich krajów kandydujących
Pomoc dla rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich dotyczyć może działań:
inwestycje w gospodarstwach rolnych,
poprawa przetwórstwa i dystrybucji art. rolnych i rybołówstwa
doskonalenie struktur kontroli jakości, kontroli weterynaryjnej i fitosanitarnej
metody produkcji rolniczej mające na celu ochronę środowiska naturalnego oraz zachowanie krajobrazu wiejskiego
rozwój i dywersyfikacja działalności gospodarczej zapewniająca zróżnicowanie działalności i dochód alternatywny
wprowadzenie systemu usług w zakresie zarządzania gospodarstwami oraz systemu zastępstw w gospodarstwach rolnych
tworzenie grup producentów
odnowa i rozwój wsi oraz ochrona dziedzictwa wiejskiego
poprawa struktury agrarnej oraz scalanie gruntów
tworzenie i unowocześnianie systemu rejestracji gruntów
szkolenia zawodowe
rozwój i doskonalenie infrastruktury na obszarach wiejskich
gospodarka wodna w rolnictwie
leśnictwo-zalesianie użytków rolnych, inwestycje w prywatnych gospodarstwach leśnych oraz przetwórstwo i marketing drewna
Zgodnie z zasadą komplementarności - działania Wspólnoty uzupełniają działania krajowe ukierunkowane na restrukturyzację rolnictwa i obszarów wiejskich.
Wkład ze strony Unii może stanowić do 75% całkowitej sumy zakwalifikowanych wydatków publicznych.
Działania na rzecz rolnictwa i trwałego rozwoju obszarów wiejskich przewidziane w programie SAPARD są przedmiotem planu przygotowywanego przez odpowiednie władze wyznaczone przez kraj kandydujący i przedkładanego K.E.Plan obejmuje okres 7letni począwszy od 2000r.
Zadaniem krajów kandydujących jest nadać w swych planach priorytet działaniom mającym na celu poprawę efektywności rynku, norm jakościowych i sanitarnych, a także działaniom na rzecz stworzenia nowych miejsc pracy na obszarach wiejskich.
Kraje kandydujące miały 6 m-cy na przedstawienie K.E. programów operacyjnych zawierających min.:
ilościowy opis aktualnej sytuacji ze wskazaniem różnic, braków i możliwości rozwojowych
opis proponowanej strategii, jej cele ilościowe, główne kierunki i zasięg geograficzny
wskazanie właściwych władz i instytucji odpowiedzialnych za wdrażanie programu
przepisy gwarantujące poprawne wdrożenie programu
przepisy w zakresie kontroli i sankcji
ISPA - będzie wspierał rozwój infrastruktury związanej z ochroną środowiska i transportem. Środki z tego programu będą podzielone między te dziedziny w równej wysokości.
Skala przedsięwzięć realizowanych w ramach ISPA musi być wystarczająco duża by realizacja projektu wywarła znaczący wpływ na sektor ochrony środowiska.
Przyjęto, że cały koszt przedsięwzięcia nie może być niższy niż 5 mln euro. Od tego warunku można odstąpić tylko w wyjątkowych i należycie uzasadnionych przypadkach.
Pomoc w ramach ISPA obejmuje finansowanie przedsięwzięć w następujących formach:
projektów inwestycyjnych
technicznie i finansowo niezależnych faz projektów
grup projektów
Niewielka część budżetu ISPA może być też wykorzystana do finansowania studiów wstępnych oraz pomocy technicznej. Całość wydatków na w/w nie może przekraczać 2% całości alokacji środków.
Pomoc z ISPA może przyjąć formę:
bezpośredniej pomocy bezzwrotnej
pomocy zwrotnej
dofinansowania spłat odsetek kredytu
funduszu gwarancyjnego
udziału kapitałowego
Wkład finansowy Unii w ramach ISPA może stanowić 75% wartości zaangażowanych środków publicznych.
Wielkość tego wkładu może zostać ograniczona w następujących przypadkach:
dostępności współfinansowania ze źródeł krajowych
zdolności przedsięwzięcia do generowania zysku
Wnioski o pomoc z ISPA składane są przez kraje kandydujące do K.E.
Aplikacja o przyznanie środków powinna zawierać:
wskazanie instytucji odpowiedzialnych za realizację przedsięwzięcia
opis i charakter przedsięwzięcia
koszt i lokalizacja przedsięwzięcia
harmonogram realizacji prac
analiza społecznych kosztów i korzyści
ocena wpływu na środowisko
wskazanie pozycji przedsięwzięcia na liście priorytetów państwa
zapewnienie zasad konkurencyjności i procedur przetargowych
zapewnienie efektywnego korzystania i utrzymania powstałej na skutek realizacji przedsięwzięcia
Ponadto wniosek musi zawierać uzasadnienie, że po zrealizowaniu projektu będą osiągnięte korzyści w okresie średnioterminowym (3-5lat) o charakterze ekonomicznym i społecznym adekwatne do angażowanych środków.
K.E. wymaga ostatecznego ustanowienia systemu zarządzania i kontroli nie później niż do 1 stycznia 2002r.
Powyższy system powinien zapewnić:
sprawną realizację przedsięwzięć finansowanych ze środków funduszu
podział funkcji zarządzania i kontroli
wiarygodne odzwierciedlenie wydatków w systemie księgowym.
5.KOMITET REGIONÓW:
Został ustanowiony mocą art.263 TWE. Zapewnia terytorialnym jednostkom o statusie niższym od państwa narodowego, instytucjonalny udział w procesie podejmowania decyzji dotyczących polityki regionalnej. Jest on organem doradczym Komisji i Rady U.E.
Do jego kompetencji należy:
wydawanie opinii w przypadkach gdy konsultacja z nim jest obligatoryjna, jak również na wniosek innych instytucji,
może też wydawać opinie z własnej inicjatywy.
Dziedzinami objętymi obowiązkiem konsultacji są:
zagadnienia polityki socjalnej i zatrudnienia
ochrona zdrowia
sieci transeuropejskie
transport
ochrona środowiska
Europejski Fundusz Socjalny a przede wszystkim spójność ekonomiczna i społeczna
W skład komitetu wchodzi 222 członków oraz taka sama liczba ich zastępców. Są oni reprezentantami regionalnych i lokalnych władz państw członkowskich. Osoby te nie mogą być związane z żadnymi instytucjami. Muszą być zupełnie niezależni w wykonywaniu swych obowiązków. Podejmując uchwały powinni mieć na uwadze ogólne dobro Wspólnoty. Mianowani są oni na wniosek państw członkowskich przez Radę U.E. jednomyślną decyzją.
Mandat członka i jego zastępcy trwa 4 lata i może być odnawiany. Zakończenie kadencji przed upływem 4 lat może nastąpić w 2 przypadkach:
w wyniku śmierci członka lub jego zastępcy
poprzez złożenie rezygnacji
Pisemna rezygnacja podpisana przez członka lub zastępcę powinna zostać przesłana do Prezydenta Komitetu. Prezydent informuje o tym Radę, która potwierdza wolny etat i wdraża procedurę wyboru następcy. Następca jest wybierany na pozostałą część kadencji.
Członek Komitetu na sesji plenarnej może być reprezentowany przez zastępcę z jego narodowej delegacji. Nominacja zastępcy na sesję plenarną powinna być ograniczona
Delegacje narodowe i grupy polityczne.
Prace Komitetu wspomagają delegacje narodowe i grupy polityczne. Delegacje narodowe tworzone są przez członków i ich zastępców z poszczególnych państw członkowskich. Każda delegacja przyjmuje swój regulamin i wybiera przewodniczącego o czym niezwłocznie powiadamia Prezydenta Komitetu.
Członkowie i ich zastępcy mogą też tworzyć grupy które odzwierciedlają ich poglądy polityczne.. Każda grupa samodzielnie określa kryteria członkostwa.
Grupy polityczne mogą być tworzone przez:
20 członków lub zastępców reprezentujących nie mniej niż 2 państwa członkowskie
18 członków lub zastępców reprezentujących nie mniej niż 3 państwa członkowskie
16 członków lub zastępców reprezentujących nie mniej niż 4 państwa członkowskie
Członkowie i ich zastępcy mogą należeć tylko do 1 grupy politycznej. Jeżeli liczba osób należących do grupy politycznej spadnie poniżej określonej liczby to następuje jej rozwiązanie.
Prezydent Komitetu powinien być poinformowany o powstaniu, rozwiązaniu lub zmianach personalnych w grupie. Zawiadomienie powinno wyszczególniać nazwę grypy, jej członków i prezydium grup.
Grupy polityczne i ich prezydia spotykają się bezpośrednio przed albo w czasie trwania sesji plenarnej. Mogą też odbywać nadzwyczajne spotkania 2 razy w roku.
Członkowie i ich zastępcy mogą też tworzyć grupy regionalne o czym informowany jest Prezydent Komitetu.
Zgromadzenie plenarne.
Jest władzą najwyższą Komitetu. Do jego podstawowych zadań należy:
przyjmowanie opinii, raportów i uchwał
zatwierdzanie projektu wydatków i dochodów Komitetu
wybór Prezydenta, 1 vice Prezydenta i pozostałych członków prezydium
zatwierdzanie regulaminu i dokonywanie w nim zmian
powoływanie komisji i jej członków
Pierwsze posiedzenie Komitetu zwoływane jest przez najstarszego członka Komitetu w terminie nie późniejszym niż 1m-c po nominacji jego członków przez Radę. Przewodniczy mu najstarszy członek wspierany przez 4 najmłodszych oraz Sekretarza Generalnego Komitetu. Tworzą oni tymczasowe prezydium. Swe funkcje sprawują do momentu wyboru Prezydenta, 1 vice P. oraz pozostałych osób wchodzących w skład prezydium.
Prezydent Komitetu zobowiązany jest do zwołania zgromadzenia plenarnego przynajmniej raz na 3m-ce. Jego data jest wyznaczana przez prezydium. Na pisemną prośbę co najmniej ¼ członków Prezydent jest zobowiązany do zwołania nadzwyczajnej sesji plenarnej. Powinna się ona odbyć nie wcześniej niż 1 tydzień i nie później niż 1m-c po dacie złożenia prośby.
Pisemna prośba powinna określać problem jaki będzie dyskutowany na tej sesji.
Prezydent Komitetu i Prezydium.
Prezydent kieruje pracą Komitetu i reprezentuje go na zewnątrz. Jeśli jest on nieobecny albo nie może brać udziału w obradach wówczas zastępuje go 1 vice P..
Prezydium składa się z Prezydenta, vice Prezydentów, przewodniczących grup politycznych i osób delegowanych z grup narodowych. Członek każdego państwa zajmuje stanowisko vice Prezydenta. Stanowiska w prezydium podzielone są między delegacje narodowe w sposób następujący:
po 3 stanowiska- Francja, Hiszpania, Niemcy, Wielka Bryt., Włochy
po 2 stanowiska - Austria, Belgia, Dania, Grecja, Holandia, Luksemburg, Portugalia, Szwecja
Skład osobowy prezydium wybierany jest przez zgromadzenie plenarne na okres 2 lat.
Wszystkie kandydatury na stanowiska w prezydium (Prezydenta, 1 vice P., 14 v-ceP., przewodniczących grup politycznych oraz pozostałych członków) są zgłaszane na piśmie Sekretarzowi Generalnemu na co najmniej 1 godzinę przed rozpoczęciem sesji plenarnej. Jeżeli na sali obecnych jest co najmniej 2/3 członków Komitetu to dochodzi do głosowania. Przed głosowaniem kandydaci na stanowisko Prezydenta i 1 vice P. wygaszają krótkie oświadczenia. Wybory na te dwa stanowiska odbywają się oddzielnie, osoby te powinny uzyskać 50%oddanych głosów + 1 głos.
Do podstawowych zadań prezydium zalicza się:
wytyczanie programów politycznych na początku każdej kadencji, monitorowanie ich wdrażania oraz przedstawienie corocznej i końcowej oceny.
organizowanie, przygotowywanie i koordynacja prac zgromadzenia plenarnego i komisji
nadzór nad sprawami finansowymi, organizacyjnymi i administracyjnymi dotyczącymi członków i ich zastępców a także nad wewnętrzną organizacją Komitetu i Sekretariatu Generalnego
zatrudnianie Sekretarza Generalnego, urzędników i innych pracowników
przygotowanie projektu wydatków i dochodów Komitetu.
Prezydium jest zwoływane przez Prezydenta który w porozumieniu z 1v-ce P. określa datę spotkania i jego porządek dzienny. Prezydium spotyka się raz na 3 m-ce albo na wniosek pisemny co najmniej 10członków prezydium. Kworum na spotkaniach istnieje wtedy gdy jest na nich obecna co najmniej ½ członków prezydium. Prezydium podejmuje decyzję większością oddanych głosów.
Komisje.
Na początku 4 letniej kadencji zgromadzenie plenarne wybiera komisje. Ich skład powinien odzwierciedlać narodowy skład Komitetu.
Członkowie Komitetu muszą należeć do co najmniej 1 komisji ale nie więcej niż 2. Prezydium może uczynić wyjątek od tej zasady w przypadku członków należących do mniejszych narodowych delegacji.
Na 1 spotkaniu każda komisja powołuje przewodniczącego, 1 vice przewodniczącego i nie więcej niż 2 vice przewodniczących. Razem tworzą oni prezydium komisji.
Jeśli liczba kandydatów odpowiada liczbie stanowisk wtedy wybór może nastąpić poprzez aklamację. W innym przypadku lub na żądanie 1/6 członków komisji wybory powinny się odbyć na zasadach obowiązujących przy wyborze Prezydenta Komitetu i 1 vice Prezydenta.
W Komitecie istnieje 10 komisji:
polityka regionalna, fundusze strukturalne, spójność ekonomiczna i socjalna, współpraca przygraniczna i międzyregionalna
rolnictwo, rybołówstwo, rozwój regionów wiejskich
sieci transeuropejskie, transport
planowanie przestrzenne, energia , środowisko
polityka społeczna, zdrowie, ochrona konsumentów, prace badawcze, turystyka
zatrudnienie, polityka ekonomiczna, wolny rynek, przemysł, małe i średnie przedsiębiorstwa
edukacja, szkolenia zawodowe, kultura, sport, prawa obywateli
sprawy instytucjonalne
sprawy finansów i administracyjne Komitetu
Sekretariat Generalny.
Wspiera prace Komitetu. Zadaniem Prezydium jest takie zorganizowanie pracy SG aby zapewniał on sprawne i skuteczne funkcjonowanie Komitetu i jego struktury organizacyjnej. Sekretariat ma służyć pomocą członkom Komitetu w wykonywaniu ich obowiązków. Ponadto jego pracownicy sporządzają streszczenia, protokoły ze spotkań organów wchodzących w skład Komitetu.
Pracą SG kieruje Sekretarz Generalny zatrudniany na okres 5 lat- decyzją Prezydium podjętą większością 2/3 jego członków.
SG jest odpowiedzialny za wykonanie decyzji przyjętych przez Prezydium i sporządza z nich protokoły. Wykonuje on swe obowiązki wg. wskazówek Prezydenta.
6. EUROPEJSKI BANK ODBUDOWY I ROZWOJU.
♠Umowa założycielska została podpisana 29.V.90r. w Paryżu. Z inicjatywą powołania banku wystąpił Francua Miterand.
Bank ten jest obok E.B.Inwestycyjnego bankiem Unii Europejskiej. Jest symbolem wysiłku finansowego państw zachodnich na rzecz państw Europy Środkowej i Wschodniej. Jego znak to 2 splecione elipsy wpisane w koło - symbolizują Europę i jej 2 części : wsch. i zach. Siedzibą banku jest Londyn.
♠Wysokość kapitału założycielskiego ustalono na kwotę 10mld ecu. 51% tej sumy wpłaciły kraje U.E. Udział krajów przechodzących transformację wyniósł ok. 12% w tym na kraje byłego Związku Radzieckiego przypadło 6%, na Polskę 1,28%. Japonia podobnie jak kraje Wspólnoty otrzymała 8,58% udziałów.
Największym indywidualnym akcjonariuszem są USA dysponujące 10% udziałem. Po 3% udziałów w kapitale zakładowym zostało przyznane Wspólnocie Europejskiej i E.B.Inwestycyjnemu.
♠Celem banku jest wspieranie procesu przejścia do gospodarki rynkowej, promowania przedsiębiorczości i inicjatyw prywatnych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. przyjmujących i realizujących podstawowe zasady wielopartyjnej demokracji, pluralizmu oraz gospodarki rynkowej.
W przypadku gdy członek banku prowadzić będzie politykę niezgodną z w/w zasadami to organy statutowe banku mogą zawiesić lub zmodyfikować dostęp tego członka do środków banku.
♠Funkcje banku są zdefiniowane w art.2 umowy stanowiącym, że aby bank mógł osiągnąć swój cel musi pomagać członkom-beneficjentom w realizowaniu strukturalnych i sektorowych reform gospodarczych w tym demonopolizacji, decentralizacji i prywatyzacji.
Pomoc banku wyraża się poprzez:
popieranie i pobudzanie- podejmowania, udoskonalania i rozwoju produktywnej, konkurencyjnej, prywatnej działalności zwłaszcza małych i średnich przedsiębiorstw,
mobilizowanie krajowego i zagranicznego kapitału oraz doświadczonej kadry kierowniczej w celu realizacji w/w zadań,
popieranie inwestycji produkcyjnych,
udzielanie pomocy tech. w celu przygotowania, finansowania i realizacji odpowiednich przedsięwzięć,
stymulowanie i popieranie rozwoju rynków kapitałowych,
udzielanie wsparcia „zdrowym” i uzasadnionym ekonomicznie przedsięwzięciom w które zaangażowanych jest więcej niż 1 członek wnioskodawca o pożyczkę,
wspieranie trwałego i nieszkodliwego dla środowiska rozwoju we wszystkich dziedzinach działalności,
podejmowanie wszelkich innych działań i świadczenie wszelkich innych usług , mogących sprzyjać powyższym funkcjom.
♠Bank liczy 60 członków, w tym 58 państw i 2 organizacje międzynarodowe: Wspólnotę Europejską i E.B.Inwestycyjny. Członkowie są podzieleni na 2 grupy państw:
kraje europejskie,
kraje pozaeuropejskie będące członkami Międzynarodowego Funduszu Walutowego
Inne kategorie członkostwa:
kraje europejskie :
*15 państw członkowskich: Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania,
Holandia, Irlandia, Niemcy, Luxemburg, Portugalia, Szwecja, Włochy, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii , Irlandia Płn.
*W.E. i E.B.Inwestycyjny.
• inne kraje europejskie: Cypr, Islandia
•kraje beneficjenci
• kraje pozaeuropejskie, np. Australia , Kanada
Nowi członkowie mogą zostać przyjęci wyłącznie po uzyskaniu nie mniej niż 2/3 głosów gubernatorów banku, posiadających nie mniej niż ¾ całkowitej liczby głosów im przysługujących.
♠Rada Gubernatorów.
Jest najważniejszym organem banku i składa się z przedstawicieli jego członków. Każdy członek wyznacza 1 gubernatora i 1 jego zastępcę. Pełnią oni funkcję przez czas określony przez mianującego ich członka.
Na każdym dorocznym spotkaniu R.G. wybiera 1 przewodniczącego.
Działalność każdego gubernatora i jego zastępcy finansowana jest z budżetu państwa które ich desygnowało.
Do zadań R.G. należy:
przyjmowanie nowych członków i określanie warunków ich przyjęcia
zwiększanie lub zmniejszanie statutowego kapitału banku
zawieszanie członkostwa
rozstrzyganie odwołań od wykładni dokonanej przez zarząd
zawieranie umów ogólnych o współpracy z innymi organizacjami międzynarodowymi
wybieranie dyrektorów i prezesa banku
przyjmowanie ogólnego bilansu oraz rachunku zysków i strat
ustalanie rezerw oraz przeznaczenia i podziału dochodów netto banku
dokonywanie poprawek w umowie założycielskiej
decydowanie o zakończeniu operacji banku i podziale jego aktywów.
♠Zarząd Dyrektorów.
Składa się z 23 członków nie będących gubernatorami. Są oni mianowani przez gubernatorów na okres 3 lat. Stanowiska w zarządzie podzielone są w następujący sposób:
11 dla państw członków Wspólnoty Europejskiej
4 dla pozostałych państw europejskich
4 dla krajów beneficjentów
4 dla państw pozaeuropejskich.
Zarząd odpowiedzialny jest za kierowanie ogólnymi operacjami banku.
Wykonuje też zalecenia rady oraz:
przygotowuje dokumenty dla R.G.
określa politykę banku i podejmuje decyzje dotyczące pożyczek , gwarancji i innych operacji banku,
na każdym dorocznym spotkaniu R.G. przedstawia roczny raport z działalności i przeprowadzonych operacji banku oraz wnioskuje o jego przyjęcie,
akceptuje budżet banku przygotowany przez prezesa i przedstawia go R.G.
po konsultacji z prezesem - zaleca R.G. wielkość udziałów w kapitale akcyjnym ubiegającego się kraju o członkostwo w banku oraz inne warunki które rada powinna postawić przyjmowanemu członkowi.
♠Prezes banku.
Jest odpowiedzialny za organizację banku, powołuje i odwołuje urzędników i personel. Pod kierunkiem zarządu prezes prowadzi bieżącą działalność banku. Kieruje on bankiem zgodnie z wytycznymi zarządu dyrektorów.
Z.D. określa warunki i granice korzystania przez prezes z procedury przyspieszającej przy rozpatrywaniu określonych spraw.
Prezes przewodniczy obradom zarządu, nie bierze udziału w głosowaniu. Jedynie przy równym podziale głosów ma on głos decydujący. Jest on wybierany przez gubernatorów bezwzględną większością głosów. Jego kadencja trwa 4 lata i może być odnawiana.
♠Każdy potencjalny kraj-beneficjent może poprosić bank o udostępnienie jego zasobów na określone cele.
Bank zapewnia beneficjentowi na jego terytorium:
pomoc techniczną,
ułatwianie procesu prywatyzacji,
pomoc dla przedsiębiorstw działających konkurencyjnie i włączających się w gospodarkę rynkową.
Powyższa pomoc nie może jednak przekroczyć udziału wpłaconego i gwarancyjnego państwa członkowskiego.
♠Operacje banku podzielone są na 2 grupy:
operacje zwyczajne,
operacje specjalne
Oba typy operacji są ze sobą zintegrowane.
Operacje zwyczajne finansowane są ze zwykłych zasobów kapitałowych do których zalicza się min. kapitał statutowy, fundusze gromadzone dzięki pożyczkom uzyskanym przez bank, środki uzyskane ze spłat kredytów i inne.
Operacje specjalne finansowane są ze środków Funduszy Specjalnych obejmujących:
kwoty przyjęte przez bank w celu włączenia ich do któregokolwiek Funduszu Specjalnego,
środki uzyskane ze spłat pożyczek lub gwarancji.
♠Bank kieruje się następującymi zasadami:
stosuje zdrowe zasady bankowości w odniesieniu do wszystkich swych operacji,
operacje banku obejmują finansowanie konkretnych projektów,
bank nie finansuje żadnego projektu na terytorium kraju członkowskiego jeśli nie wyraża on na to zgody,
nie dopuszcza do sytuacji w której wykorzystana byłaby niewspółmierna kwota jego zasobów na rzecz 1 członka
musi rozsądnie różnicować swe inwestycje
ubiegający się o pożyczkę musi złożyć odpowiedni wniosek do prezesa banku
bank nie podejmuje żadnego finansowania i nie udziela pomocy, jeżeli ubiegający się jest w stanie uzyskać wystarczające finansowanie lub inną pomoc z innych instytucji na warunkach, które bank uznaje za rozsądne.
♠Formy działania banku odnoszą się do:
udzielania kredytów dla przedsiębiorstw sektora prywatnego oraz przedsiębiorstw państwowych działających na zasadzie konkurencyjności
inwestowania w kapitał zakładowy przedsiębiorstw
udzielania pożyczek lub uczestniczenia w nich.
♠Pożyczki z banku udzielane są na przedsięwzięcia handlowe max. na 10 lat a na projekty związane z infrastrukturą na okres 15 lat.
♠Bank posiada pełną osobowość prawną oraz w szczególności zdolność prawną do:
zawierania umów,
nabywania i rozporządzania własnością ruchomą i nieruchomą
wszczynania postępowania sądowego.
7. EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY
♠ EBI został utworzony w 58r. na mocy art. 130 Traktatu Rzymskiego powołującego EWG. Obecnie podstawą prawną funkcjonowania banku jest art.9 traktatu ustanawiającego WE.
Jego siedzibą jest Luksemburg. EBI jest instytucją publiczną, wspólnotą posiadającą własną osobowość prawną i autonomię finansową. Jego członkami są państwa należące do U.E.
♠ Kapitał subskrybowany banku wynosi 100mld euro. Przyjęcie nowego członka powinno pociągać za sobą wzrost kapitału zakładowego odpowiadający kapitałowi wniesionemu przez tego członka. Kapitał dzieli się na: wpłacany i gwarancyjny. Za swoje zobowiązania bank odpowiada nie tylko kapitałem wpłacanym. ale też gwarancyjnym. Zgodnie ze statutem zobowiązania nie mogą przekroczyć 250% kapitału banku.
♠ Do organów kierowniczych i zarządzających bankiem zalicza się:
prezydenta
Radę Gubernatorów
Komitet Zarządzający
Do instytucji banku zalicza się też Komitet Audytorów.
♠ Rada Gubernatorów.
Składa się ona z mianowanych przez kraje członkowskie ministrów (z reguły finansów). Są oni przedstawicielami krajów członkowskich jako akcjonariuszy banku.
Z grona swoich członków rada wybiera przewodniczącego na 1 rok.
Rada określa kierunki polityki kredytowej banku w taki sposób, który przyczyni się do osiągnięcia postępu w dążeniu wspólnego rynku.
Do zadań Rady Gubernatorów należy:
mianowanie prezydenta banku, członków Komitetu Zarządzającego i Audytorów oraz Rady Dyrektorów.
dokonywanie zmian liczby członków Komitetu Zarządzającego
decydowanie o podniesieniu kapitału zakładowego
zatwierdzanie rocznego raportu Rady Dyrektorów
zatwierdzanie rocznego zestawienia bilansowego oraz ......... zysków i strat
zatwierdzanie przepisów proceduralnych banku
podejmowanie wszystkich decyzji dotyczących zawieszania operacji banku łącznie z jego likwidacją
ustalanie ogólnych wytycznych dotyczących działalności banku
określanie wynagrodzenia członków Rady Gubernatorów i Komitetu Zarządzającego.
Rada Gubernatorów na wniosek Rady Dyrektorów działając kwalifikowaną większością może zdecydować by państwa członkowskie przyznały bankowi oprocentowaną pożyczkę. Dzieje się tak w sytuacji, gdy bank potrzebowałby dodatkowych środków na sfinansowanie określonych projektów.
Pożyczki specjalne:
są udzielane przez państwa proporcjonalnie do ich udziału w kapitale zakładowym
nie powinny przekraczać 100mln euro rocznie
okres zwrotu nie powinien przekraczać 10 lat
powinny być oprocentowane na 4% rocznie, chyba że Rada Gubernatorów ustali inaczej
powinny być wpłacone w ciągu 6m-cy od dnia podjęcia decyzji przez Radę Gubernatorów
♠ Rada Dyrektorów:
ma wyłączne prawo do podejmowania decyzji w kwestii przyznawania pożyczek i ich podwyższania oraz zakładanie gwarancji na pożyczki zaciągane w innych bankach
ustala oprocentowanie przyznanych pożyczek i stawkę prowizji od gwarancji
na koniec roku finansowego Rada Dyrektorów przedkłada Radzie Gubernatorów raport, a po jego zatwierdzeniu obowiązana jest do jego opublikowania
Rada Dyrektorów składa się z :
25 dyrektorów
13 zastępców
Dyrektorzy i zastępcy wyznaczani są przez Radę Gubernatorów na okres 5 lat z możliwością ponownego wyboru. Członkowie Rady Dyrektorów są wybierani spośród osób których niezależność i kompetencje nie budzą żadnych wątpliwości. Są to osoby desygnowane przez państwa członkowskie. Jedną osobę desygnuje też Komisja Europejska - jest nią z reguły dyrektor generalny ds. finansów i ekonomii.
Radzie Dyrektorów przewodniczy prezydent banku, a w czasie jego nieobecności jeden z zastępców. Nie biorą oni udziału w głosowaniu .
Każdy dyrektor ma 1 głos w Radzie. Rada podejmuje decyzje jednomyślnie , zwykłą większością głosów.
♠ Komitet Zarządzający.
Jest etatowym organem kolegialnym banku. Składa się z:
prezydenta banku
7 jego zastępców powoływanych na wniosek Rady Dyrektorów przez Radę Gubernatorów na okres 6 lat. Ponowny wybór jest dopuszczalny.
Prezydent reprezentuje bank na zewnątrz i kieruje bieżącą działalnością banku, zatrudnia i zwalnia pracowników.
Komitet Zarządzający jest odpowiedzialny za bieżące sprawy banku, przygotowuje podstawowe decyzje Rady Dyrektorów, czuwa nad realizacją decyzji. Komitet wyposażony jest w sekretariat.
♠ Komitet Audytorów.
Składa się z :
przewodniczącego i 2 członków - ich wyboru dokonuje na 3 lata Rada Gubernatorów.
w 96r. R.G. utworzyła obserwatora wybieranego przez nią na 1 rok.
Zadaniem K.A. jest:
coroczna weryfikacja ksiąg rachunkowych
potwierdzanie zgodności bilansu i rachunku zysków i strat z ................ rachunkowymi
potwierdzanie że księgi............ odzwierciedlają sytuację banku pod względem jego aktywów i pasywów
potwierdzanie że księgi ........... były właściwie przechowywane
koordynuje pracę zewnętrzną i wewnętrzną rewidentów księgowych których bada raporty
analizuje informacje napływające do banku z działów odpowiedzialnych za kontrolę i monitorowanie
przeprowadza inspekcję inwestycji finansowanych przez bank
♠ Zadaniem EBI jest przyczynienie się dzięki dostępowi do rynku kapitałowego i środków własnych do zrównoważonego i stabilnego rozwoju rynku w interesie Wspólnoty.
Bank jest nastawiony na działalność kredytową. Udziela pożyczek i gwarancji umożliwiających finansowanie:
projektów dotyczących rozwoju regionów słabo rozwiniętych wchodzących w skład Unii
projektów dotyczących modernizacji lub przekształcenia przedsiębiorstw
projektów mających znaczenie dla większej liczby państw członkowskich o rozmiarach i charakterze nie pozwalającym na ich całkowite finansowanie różnymi środkami dostępnymi w poszczególnych państwach
♠ W operacjach pożyczkowych i gwarancyjnych bank powinien przestrzegać następujących zasad:
pożyczki są przyznawane i udzielane gwarancje tylko- w przypadku projektów realizowanych przez inwestorów w sektorze produkcyjnym, gdzie odsetki i opłaty amortyzacyjne pokrywane są z zysku operacyjnego
bank może pozbywać się należnych mu zobowiązań na rynkach kapitałowych wymagając też od dłużników wydania obligacji lub innych papierów wartościowych
bank nie może wspierać projektu, który otrzymał negatywną opinię państwa członkowskiego
bank nie powinien nabywać udziałów w przedsięwzięciach ani wpływać na ich zarządzanie (chyba ,że jest to konieczne w celu zabezpieczenia pożyczonych funduszy)
ani bank ani państwa członkowskie nie powinny narzucać warunków wymagalności pożyczonych przez bank funduszy, które mają być wykorzystane w określonym państwie członkowskim
♠ Pomoc udzielana przez bank ma następujące formy:
pożyczki indywidualne globalne i ramowe
.................. finansowanie pomocy technicznej lub badań przygotowawczych do rozpoczęcia inwestycji
gwarancje na pożyczki udzielane z innych źródeł
♠ Pożyczki globalne są przeznaczone na środki trwałe realizowanej inwestycji, infrastrukturę lub ochronę środowiska. Przyznawane są przez EBI do banków krajów członkowskich, które pełnią funkcję banku pośredniczącego.
Warunki udzielania pożyczek globalnych:
wysokość pożyczek nie powinna przekraczać 50% całkowitego kosztu inwestycji
okres zwrotu pożyczek od 5 do 12 lat
okres karencji 2 - 5 lat
zwrot pożyczki w euro
bez prowizji i innych opłat
wystąpienie z wnioskiem o pożyczkę odbywa się przez bank pośredniczący
♠ Pożyczki indywidualne są udzielane na realizację projektów inwestycyjnych w długim okresie czasu.
Warunki udzielania pożyczek indywidualnych:
wysokość pożyczki do 50% kosztów inwestycji
minimalny koszt inwestycji- 25mln euro
zwrot od 5 do 15 lat
okres karencji ok. 1/3 okresu spłaty
rynkowe stopy procentowe
W nioski o pożyczkę kierowane są bezpośrednio do EBI.
♠ EBI prowadzi operacje finansowe na obszarze UE oraz poza jej granicami.
W granicach U.E. projekty przedkładane do sfinansowania przez EBI muszą przyczyniać się do realizacji jednego lub kilku z następujących celów:
rozwój regionów gospodarczo opóźnionych
wspieranie działalności małych i średnich przedsiębiorstw
rozszerzanie i modernizacja infrastruktury w sektorach zdrowia i edukacji
ochrona środowiska naturalnego i rozwój obszarów miejskich
zabezpieczenie zasobów energii i racjonalne ich wykorzystywanie
wzmacnianie międzynarodowej konkurencyjności przemysłu
rozwój infrastruktury transportowej, telekomunikacyjnej, tworzenie sieci komunikacyjnej.
8. UNIA WALUTOWO - GOSPODARCZA
a) Kryteria makroekonomiczne: (musi je spełniać kraj jeśli chce przystąpić do unii)
stabilizacja cen (inflacja nie może być większa od 1,5 pkt % średniego poziomu 3 najlepszych pod tym wzg krajów)
dyscyplina budżetowa (deficyt budżetu krajowego nie powinien przekraczać 3% PKB, zadłużenie publiczne nie może przekraczać 60%PKB)
długookresowe stopy procentowe
stabilizacja walutowa
b) Etapy unii w-g:
I ETAP.
♦ Rozpoczął się 1 lipca 90r.. Jego celem było:
ukończenie budowy jednolitego rynku wewnętrznego,
utworzenie wspólnego obszaru finansowego,
liberalizacja obrotu usługami bankowymi i ubezpieczeniowymi oraz papierami wartościowymi,
rozszerzenie kompetencji Komitetu Prezesów Banków Centralnych,
rozszerzenie autonomii banków narodowych,
utrzymanie możliwości korygowania kursów walutowych w ramach Europejskiego Systemu Walutowego
♦ Do najistotniejszych czynników , które przesądziły o utworzeniu unii w-g zaliczamy (cele utworzenia unii):
ułatwienie handlu towarami i usługami w ramach jednolitego rynku
polepszenie konkurencyjności Wspólnoty w stosunku do USA i Japonii
ułatwienie przepływu kapitału między państwami członkowskimi oraz zapobieżenie spekulacjom walutowym
usprawnienie koordynacji polityki gospodarczej i walutowej
nadanie U.E. nowej tożsamości gospodarczej i politycznej.
II ETAP.
♦ Rozpoczął się 1 stycznia 94 roku. W tym czasie działalność swą rozpoczął Europejski Instytut Monetarny który zastąpił K.P.B.Centralnych. Siedzibę miał we Frankfurcie nad Menem.
♦ Zadania jakie stały przed instytutem podzielono na ogólne i związane z przygotowaniem do III etapu.
♦ Zdania ogólne:
umacnianie współpracy międzynarodowymi bankami centralnymi,
koordynowanie polityki pieniężnej państw członkowskich skierowane na zapewnienie stabilizacji cen,
ułatwianie w posługiwaniu się ecu,
udzielanie konsultacji narodowym bankom centralnym i wpływanie na stabilność rynków finansowych.
♦ Do zadań w celu przygotowania do III etapu należało:
przygotowanie dokumentów i niezbędnych procedur do prowadzenia jednolitej polityki pieniężnej podczas III etapu,
gromadzenie, opracowywanie i rozpowszechnianie danych statystycznych związanych z unią w-g,
przygotowanie zasad operacji, które będą podejmowane przez narodowe banki centralne w ramach Europejskiego Systemu Banków Centralnych,
przyczynianie się do sprawnego przebiegu płatności transgranicznych,
nadzorowanie przygotowania banknotów euro,
określanie ram prawnych i organizacyjnych koniecznych do wykonywania zadań przez E.S.B.Centralnych.
III ETAP.
♦ 1 stycznia 99r. powołano E.S.B.Centralnych.
Składa on się z Europejskiego Banku Centralnego oraz narodowych banków centralnych państw członkowskich U.E. Narodowe banki centralne państw , nie biorących udziału w obszarze euro (4 państwa wymienione gdzieś niżej), w systemie ESBC (do obszaru euro należą kraje spełniające kryteria i wyrażające zgodę na przystąpienie do wspólnej waluty) są na specjalnym statusie. Ponieważ realizują one własne narodowe polityki monetarne , to nie biorą udziału w określaniu wspólnej polityki monetarnej i jej wdrażaniu. Prezesi banków centralnych państw , które nie przystąpiły do strefy euro, mają głos doradczy. Scentralizowane zostały tylko te decyzje, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania unii. Bankowość centralna uwzględniać będzie również zasadę subsydiarności.
Głównym celem ESBC jest utrzymywanie stabilności cen, wspieranie polityki gospodarczej unii bez podważania stabilności cen, działalność zgodna z zasadami gospodarki rynkowej uwzględniająca realizację celów U.E.
ESBC jest zarządzany przez organa decyzyjne EBC a więc przez Zarząd i Radę Zarządzającą (organy EBC). W ramach ESBC funkcjonuje też Rada Generalna.
♦ Zarząd.
Składa się z prezydenta , jego z-cy oraz 4 członków. Są oni mianowani za wspólnym porozumieniem państw członkowskich z rekomendacji Komisji Europejskiej po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Radą Zarządzającą. Prezydent a w czasie jego nieobecności vice prezydent przewodniczy obradom zarządu i spotkaniom Rady Z. Prezydent albo członek zarządu przez niego wyznaczony reprezentuje EBC na zewnątrz.
Do podstawowych obowiązków Zarządu należy:
prowadzenie bieżącej polityki banku,
wdrażanie polityki monetarnej zgodnie z wytycznymi i decyzjami przyjętymi przez Radę Zarządzającą EBC poprzez wydawania niezbędnych instrukcji narodowym bankom centralnym,
wykonywanie zadań zleconych przez Radę Z.
ustalanie stóp%
prowadzenie operacji otwartego rynku
zarządzanie rezerwami
ustalanie wysokości obowiązkowych rezerw banków komercyjnych
Skład zarządu:
•Członkowie zarządu są monetarystami.
•Wybrany na 4 lata prezes - Willen Frederik Duisenberg. Jest on odpowiedzialny za dział stosunków zewnętrznych i kontroli wewnętrznej. Prowadzi nadzór nad organizowanymi konferencjami prasowymi.
•Vice prezes Christian Noyer - odpowiada za dział finansów wewnętrznych, obsługi prawnej i personalny.
•Członkowie:
Niemiec Otmar Issing - odpowiada za dział polityki ekonomicznej i badań ekonomicznych (8 lat)
Włoch Tommaso Padoa- Schioppa (7 lat) - dział stosunków międzynarodowych i europejskich, jest też odpowiedzialny za systemy płatnicze i ich nadzór.
Hiszpan Eugenio Domingo Solans (6 lat) - dział statystyki i systemów informatycznych.
Finka Sirrka Anne-Mariatta Hamalainen (5 lat)- dział organizacyjny i operacji bankowych
♦ Rada Zarządzająca EBC.
• 17 osób. Oprócz 6 członków zarządu w jej skład wchodzą też prezesi narodowych banków centralnych państw wchodzących w strefę euro.
Zadania Rady Z.:
podjęcie decyzji o obowiązkowych minimalnych rezerwach z określeniem ich cech,
przyjęcie strategii polityki pieniężnej,
określanie transferu rezerw dewizowych do EBC,
przyjęcie specyfikacji technicznej banknotów euro,
dokonanie podziału dochodu pieniężnego w systemie ESBC
♦ Rada Generalna.
• Uczestniczą w niej członkowie zarządu, 11 prezesów narodowych banków centralnych państw , które przystąpiły do strefy euro oraz 4 prezesów banków centralnych państw Unii, które pozostały poza strefą euro (Grecja, Szwecja, Dania. Zjednoczone Królestwo), a także Przewodniczący Rady Unii Europejskiej oraz członek Komisji Europejskiej. Każdemu członkowi Rady może towarzyszyć 1 osoba.
• R.G. opiniuje akty prawne mające być przyjęte przez Zarząd i Radę Zarządzającą.
Uprawnienia R.G. sprowadzają się do wydawania opinii dotyczących:
corocznego raportu z działalności EBC
procesu standaryzacji zasad księgowania
decyzji i zarządzeń organów EBC
warunków zatrudniania personelu banku
ustalania nieodwracalnych kursów walut w stosunku do euro
Zadania R.G. dotyczące statystyki EBC:
umacnianie współpracy służb statystycznych narodowych banków centralnych państw U.E.
udział w procesie harmonizacji i ujednolicania zasad, usuwania trudności w zakresie przekazywania danych statystycznych przez narodowe banki centralne
wyrażanie opinii o danych statystycznych EBC przed ich opublikowaniem.
9. WSPÓLNA POLITYKA ROLNA
♠W rolnictwie U.E. i jego otoczeniu funkcjonuje rozbudowany i zróżnicowany system organizacji znaczących producentów rolnych. Celem łączącym wytwórców produktów rolnych we wspólnocie jest:
efektywne gospodarowanie,
racjonalizacja produkcji
wzajemne wsparcie
♠Cele wspólnej polityki rolnej:
zwiększenie wydajności rolnictwa poprzez poprawę postępu technicznego, racjonalny rozwój produkcji rolnej oraz możliwie najlepsze wykorzystanie czynników produkcji , szczególnie siły roboczej,
zapewnienie odpowiedniego poziomu życia społeczności wiejskiej w szczególności poprzez wzrost indywidualnych dochodów osób zatrudnionych w rolnictwie
stabilizacja rynku
zapewnienie bezpieczeństwa dostaw
zapewnienie zaopatrzenia konsumentów
produkty rolne po dostępnych cenach
♠Przy wypracowywaniu w.p.r. i specjalnych środków jej realizacji bierze się pod uwagę:
szczególny charakter gospodarki rolnej wynikający z e struktury społecznej rolnictwa i różnic strukturalnych i przyrodniczych między poszczególnymi regionami rolniczymi
niezbędność wprowadzania koniecznych środków dostosowawczych
fakt, że rolnictwo państw członkowskich jest sektorem ściśle powiązanym z resztą gospodarki
♠Do realizacji tak określonych celów mają przyczynić się grupy producentów oraz związki producentów utworzone w oparciu o sektorowy podział rynku rolnego. Ich funkcjonowanie oparte jest o ogólne zasady konkurencji, które zostały sprecyzowane w szczególnych aktach prawnych.
Teraz obowiązuje rozporządzenie rady z 20.5.97r. w sprawach grup producentów i ich stowarzyszeń. Zgodnie z tym rozporządzeniem system popierania tworzenia grup producentów i ich związków zostaje wprowadzony celem zaradzenia różnicom strukturalnym, dotyczących zaopatrzenia w pewnych regionach, wynikających z niedostatecznego zorganizowania producentów.
♠Grupy producentów mają wnosić propozycje wspólnego dostosowania produkcji i wydajności stosownie do potrzeb rynku. Mogą się one składać z indywidualnych producentów lub indywidualnych producentów i organizacji utworzonych dla zwiększenia dochodów z produkcji rolnej.
♠Producent - osoba pracująca w gospodarstwie rolnym na obszarze wspólnoty produkująca produkty...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
♠Rozporządzenie określa też zasady działania grup producentów , są one określone w statucie. Producenci przystępujący do związku muszą służyć informacją o wcześniej zawartych zobowiązaniach. Statuty muszą zawierać postanowienie umożliwiające zrzeczenie się członkostwa.
Państwa członkowskie mają 3 m-ce na podjęcie decyzji o utworzeniu grupy lub związku , w ciągu 2 m-cy muszą przedstawić swą decyzję Komisji Europejskiej.
10. ZMIANY I TENDENCJE W STRUKTURZE ZATRUDNIENIA W PAŃSTWACH U.E.
♠W 90r. w państwach U.E. powstało 2mln 100 tyś. nowych miejsc pracy, a sam poziom zatrudnienia wyniósł 62,1 %. W ciągu ostatnich 3 lat na terytorium państw członkowskich zostały utworzone stanowiska dające zatrudnienie ponad 4 mln osób.
Przesłankami tak korzystnych wyników były dobre osiągnięcia gospodarki państw członkowskich oraz stopniowe wprowadzenie strategii zatrudnienia leżącej u podstaw wytycznych kształtujących poziom i strukturę zatrudnienia. W marcu 2000r. w Lizbonie Rada E. podjęła w tym kierunku kolejne kroki, wyznaczając jednocześnie nowe cele, które powinny być osiągnięte na przestrzeni 10 lat czyli do 2010r.
Głównym wyznaczonym kierunkiem jest dążenie do tego aby UE stała się najbardziej konkurencyjną i dynamicznie rozwijającą się gospodarką światową z trwałą zdolnością do zrównoważonego wzrostu idącego w parze z pełnym poziomem zatrudnienia i spoistą ochroną socjalną.
Ten pełen poziom zatrudnienia Rada E. zdefiniowała jako wzrost ogólnego poziomu zatrudnienia do 70%, w tym przekroczenie 60% poziomu zatrudnienia dla kobiet.
Lizboński program zakłada poczynienie szeregu reform strukturalnych mających na celu wykorzystanie nowych technologii i wiedzy do tworzenia lepszych miejsc pracy. Analizując obecną strukturę można stwierdzić, że wymagające specjalistycznych umiejętności - stanowiska pracy - są w większości krajów członkowskich w ilości niewystarczającej w porównaniu ze U.S.A.
Rok 99 w dziedzinie wzrostu poziomu zatrudnienia przedstawiał się korzystnie w porównaniu do lat wcześniejszych. Przyjmując za okres bazowy rok poprzedzający - w 1999r. zanotowano wzrost poziomu zatrudnienia o 1,4 % podczas gdy w okresie styczeń-grudzień 1998 było to 1,3%. Natomiast ogólny poziom zatrudnienia ukształtował się w 98r. na poziomie 61,4%, a w 99r wzrósł do wielkości 62,1%. Połowa z nowotworzonych od 94r. miejsc pracy została obsadzona przez osoby wcześniej bezrobotne lub nie zatrudnione. W większości państw UE zanotowano wzrost wyższy niż od oczekiwanego.
Dane z I połowy 2000r. wskazują na utrzymanie się tego trendu a prognozy świadczą o jego utrzymaniu również w roku 2001.
♠Udział zmian poziomu zatrudnienia w strukturze i wielkości PKB jest niewielki. Wzrost produktywności mimo kreacji tylu nowych miejsc pracy zarówno w roku 98-99, przekroczył nieznacznie 1%, co w porównaniu do długookresowego trendu z lat 80-95 jest wynikiem gorszym, ponieważ wzrósł o 1,8%.
♠W 99r. zanotowano kontynuację 3 letniego korzystnego trendu zmniejszania się wielkości bezrobocia , którego poziom wyniósł 9,2%, co oznacza obniżenie poziomu bezrobocia o niemal 2% w stosunku do roku 94, w którym to wynosił on 11,1%. W przypadku osób młodych pragnących podjąć pracę, poziom bezrobocia wyniósł 8,5% co jest wynikiem tylko nieznacznie lepszym niż osiągany na początku dekady, natomiast trwale bezrobotne stanowią ok. 4%.
♠We wrześniu 2000r. poziom bezrobocia wynosi 8,3%. W tym samym czasie poziom bezrobocia w USA wynosi 4,1% a w Japonii 4,5%.
♠Analizując poziom bezrobocia ze względu na płeć osób poszukujących pracy , można wskazać na fakt , że był on wyższy w przypadku kobiet w 99r. - 10,8% niż w przypadku mężczyzn - 7,1%.
Spadek poziomu bezrobocia dla obu płci w 2000r. kształtuje się na podobnym poziomie:ok.o,8% mężczyzn do wysokości 7,1% i 0,9% dla kobiet do wysokości 9,9%., co oznacza , że większa część nowych miejsc pracy jest absorbowana przez kobiety.
♠We wszystkich państwach członkowskich Unii wzrasta poziom zatrudnienia kobiet , przy czym w państwach gdzie poziom ich zatrudnienia jest relatywnie najniższy , można zaobserwować szczególnie silną dynamikę ..........................................................................................................................................
Przykładem mogą tu być Włochy gdzie ogólny poziom zatrudnienia kobiet wynosi zaledwie 38% ale za to 85% nowo powstałych w tym kraju miejsc pracy jest zajmowanych przez kobiety.
♠Poziom zatrudnienia osób powyżej 55 roku życia i to zarówno kobiet jak i mężczyzn , w wielu krajach ma charakter spadkowy, np. w Niemczech , Grecji, Finlandii.
Wyjątkiem wyraźnie odbiegającym od tej reguły jest Holandia , gdzie poziom osób zatrudnionych powyżej 55 roku życia wzrasta o 5,5pkt procentowego. Oprócz struktury wiekowej społeczeństwa Holandii wpływ na taką sytuację ma też fakt , że w tym państwie jest tworzona bardzo duża liczba miejsc pracy w niepełnym wymiarze godzin , które w dużej mierze są atrakcyjne dla osób starszych.
♠Ważnym kierunkiem przy tworzeniu struktury zatrudnienia jest liczba miejsc pracy charakteryzująca się wysokim poziomem umiejętności pracownika.
♠Można mówić o 3 aspektach takich stanowisk:
innowacyjności
wykształceniu
technologii
Miejsca pracy charakteryzujące się wysokim poziomem kwalifikacji pociągają za sobą tworzenie innych miejsc pracy dla pracowników o niższych umiejętnościach.
11. STRUKTURA ORGANIZACYJNA NEGOCJACJI CZŁONKOWSKICH W POLSCE
♦ Oficjalne nawiązanie stosunków dyplomatycznych między Polską a EWG nastąpiło we wrześniu 1988r. . Polska rozpoczęła negocjacje z EWG w sprawie umowy o handlu oraz współpracy gospodarczej. Była to niepreferencyjna umowa zawierająca klauzulę najwyższego uprzywilejowania dla obu stron. Przewidywała ona stopniowe znoszenie ilościowych ograniczeń nakładanych przez Wspólnotę w stosunku do importu towarów pochodzących z Polski, aż do ich całkowitego wyeliminowania w 1994roku.
♦ Wskutek realizacji umowy już w 90r. państwa członkowskie wspólnoty stały się głównym partnerem handlowym Polski.
♦ W dniach 14-15 lipca 1989r. podczas paryskiego szczytu 7 najbardziej uprzemysłowionych państw świata podjęło decyzję o przyznaniu pomocy ekonomicznej dla Polski i Węgier. Koordynację tej pomocy powierzono Komisji Wspólnot Europejskich. Rada Ministrów Wspólnot Europejskich uchwaliła 18.12.89r. rozporządzenie stwarzające podstawę prawną dla programu PHARE.
♦ W lipcu 89r. utworzono przedstawicielstwo RP przy Wspólnotach Europejskich w Brukseli.
♦ 25 maja 90r. Polska złożyła w Brukseli oficjalny wniosek o rozpoczęcie negocjacji umowy o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi. Konsekwencją tego było powołanie 26 stycznia 91r. pełnomocnika rządu ds. integracji europejskiej oraz pomocy zagranicznej działającego w urzędzie Rady Ministrów.
♦ Struktury stworzone w Brukseli i w Polsce miały za zadanie zainicjować proces integracji europejskiej prowadzący do instytucjonalnego powiązania Polski ze Wspólnotami.
♦ Rezultatem prowadzonych od grudnia 90r. dwustronnych umów stał się wynegocjowany układ europejski ustanawiający stowarzyszenie RP a WE. i ich państwami członkowskimi. Układ ten podpisany wraz z umową przejściową 16 grudnia 91r. zapewnił płaszczyznę dialogu politycznego oraz umożliwił rozwój handlu i stosunków gospodarczych między stronami. Ustanowił zarówno podstawy udzielania przez Wspólnoty pomocy technicznej i finansowej jak i ramy prawne wspierania dalszej integracji Polski ze strukturami europejskimi. Układ wszedł w życie 1 lutego 92r.
Układ stowarzyszeniowy w swych złożeniach nie gwarantował członkostwa w UE. i nie przygotowywał Polski w wystarczającym stopniu do osiągnięcia tego statusu.
♦ Przełomowe znaczenie miała polityczna decyzja RE na szczycie w Kopenhadze w dniach 21-22 czerwca 93r.. Stworzyła ona możliwość przystąpienia państw Europy Środ. i Wsch. do Unii po spełnieniu przez nie warunków politycznych i ekonomicznych wymaganych do uzyskania członkostwa.
Warunki te zwane też kryteriami kopenhaskimi obejmowały:
osiągnięcie przez państwo kandydujące stabilności instytucji gwarantującej demokrację, praworządność, respektowanie praw człowieka oraz poszanowanie i ochronę praw mniejszości narodowych
istnienie sprawnej gospodarki rynkowej jak też zdolność przeciwstawienia się presji konkurencji oraz siłom rynkowym działającym wewnątrz unii
zdolność do wywiązywania się z zobowiązań wynikających z członkostwa, szczególnie zaś realizację celów unii politycznej, gospodarczej i walutowej
♦ Formalnym potwierdzeniem dążeń Polski do członkostwa w UE było złożenie przez ministra spraw zagranicznych RP w dniu 8 kwietnia 94r. w Atenach oficjalnego wniosku w sprawie przystąpienia Polski do UE..
♦ Konsekwencją ustaleń kopenhaskich było przyjęcie podczas szczytu Rady E. strategii przedczłonkowskiej w której Unia wyraziła wolę intensyfikacji i poszukiwania nowych form współpracy z państwami stowarzyszonymi w ramach tzw. dialogu strukturalnego.
Celem dialogu miało być wsparcie procesów dostosowawczych do standardów unijnych w państwach stowarzyszonych. Rada zobowiązała Komisję E. do sporządzania corocznych raportów na temat realizacji strategii przedczłonkowskiej, a także do przedstawiania analizy na temat rozszerzenia Unii.
Wynikiem była przygotowana przez Komisję E, biała księga w sprawie integracji stowarzyszonych krajów Europy Środkowowschodniej z rynkiem wew. Unii E. Dokument ten przyjęty na szczycie Rady E w Kan w dniach 26-27 czerwca 95r. określił priorytety i kolejność działań w dostosowywaniu prawa Polskiego do regulacji obowiązujących w poszczególnych sektorach rynku wew. UE. Na tej podstawie oraz po przeprowadzeniu analiz dotyczących osiągniętego stopnia harmonizacji prawa opracowano harmonogram działań dostosowawczych polski system prawny do zaleceń białej księgi. Harmonogram został zaakceptowany przez RM RP w dniu 15 lipca 97r. i stał się aktem rządowym służącym organizowaniu i monitorowaniu przebiegu działań dostosowawczych na obszarze rynku wewnętrznego.
♦ Mocą ustawy przyjętej przez parlament 8 sierpnia 96r. został powołany do życia Komitet Integracji Europejskiej. Do jego zadań dołączono programowanie i koordynowanie polityki integracji Polski z UE oraz programowanie i koordynowanie działań dostosowawczych Polski do standardów europejskich jak również koordynowanie działań administracji państwowej w zakresie otrzymywanej pomocy zagranicznej.
Wraz z powołaniem komitetu zniesiono urząd pełnomocnika rządu ds. integracji europejskiej oraz pomocy społecznej.
Premier w drodze rozporządzenia z dnia 2 października 96r. nadał statut Urzędowi Komitetu Integracji Europejskiej, który stał się państwową jednostką organizacyjną obsługującą KIE. Urząd rozpoczął działalność 16 października ,natomiast inauguracyjne posiedzenie Komitetu odbyło się 12 listopada 96 roku.
♦ Kolejnym krokiem w przygotowaniu procesu akcesyjnego było przyjęcie przez Premiera RP 28 stycznia 97r. Narodowej Strategii Integracji. - opierała się ona na założeniach, że przystąpienie Polski do UE obejmie integrację we wszystkich obszarach , przyczyni się do przyspieszenia tępa wzrostu gospodarczego i zwiększenia liczby miejsc pracy przy jednoczesnym dążeniu do stopniowego wypełniania kryteriów unii gospodarczej i walutowej.
♦ Realizując strategię przedczłonkowską przewodniczący KIE powołał w marcu 97r. zespół zajmujący się przygotowaniem dokumentacji na potrzeby negocjacji o członkostwo Polski w UE, a w lipcu 97r. został utworzony międzyresortowy zespół ds. przygotowania negocjacji akcesyjnych z UE. W jego skład weszli wice ministrowie najważniejszych resortów oraz przedstawiciele urzędów centralnych, którzy stanęli na czele 28 wyodrębnionych podzespołów sektorowych oraz 5 podzespołów horyzontalnych.
♦ Działania podejmowane w 97r. po stronie UE precyzyjnie wyznaczyły prawne i czasowe normy przyjęcia nowych członków. W lipcu 97r. KE opublikowała projekt Agendy 2000, w której przedstawiła zarys kompleksowej reformy instytucji, procedur oraz głównych dziedzin polityki UE.
Po prezentacji na forum Parlamentu E - Agenda 2000 stała się przedmiotem obrad Rady UE. Ostateczne stanowisko krajów członkowskich na temat rozszerzenia Unii sformułowane zostało, przez szefów państw podczas szczytu w Luksemburgu w dniach 12-13 grudnia 97r. Rada E postanowiła wtedy o rozpoczęciu 30 grudnia 98r. procesu rozszerzenia Unii, który obejmie wszystkie kandydujące państwa z Europy Środ.-Wsch. oraz Cypr (11 państw). Rada E zdecydowała też o zwołaniu 31. III.98r. dwustronnych międzyrządowych konferencji akcesyjnych z państwami, z którymi w pierwszej kolejności toczą się negocjację akcesyjne, a więc z Cyprem, Czechami, Estonią, Polską, Słowenią i Węgrami.
Obszary negocjacyjne:
* swobodny przepływ towarów *małe i średnie przedsiębiorstwa
* swobodny przepływ osób *nauka i badania
*swoboda świadczenia usług *edukacja, kształcenie
*swobodny przepływ kapitału *telekomunikacja, technologie informatyczne
*prawo spółek *kultura i polityka audiowizualna
*polityka konkurencji *polityka regionalna i koordynacja instrumentów struktural.
*rolnictwo *środowisko
*rybołówstwo *ochrona konsumentów i zdrowia
*polityka transportowa *wymiar sprawiedliwości i sprawy wew.
*podatki *unia celna
*unia gospodarcza i walutowa *stosunki zewnętrzne
*statystyka *wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa
*polityka społeczna i zatrudnienia *kontrola finansowa
*energia *finanse i budżet
*polityka przemysłowa *instytucje
*inne
12. ETAPY PRZEBIEGU NEGOCJACJI O CZŁONKOSTWO POLSKI W UE .
Przegląd prawa -przegląd prawodawstwa polskiego pod wzg. zgodności z dorobkiem prawnym Wspólnot
Opracowanie stanowisk negocjacyjnych - po stronie polskiej zespół negocjacyjny opracowuje a RM akceptuje stanowiska negocjacyjne we wszystkich obszarach. Po stronie UE wspólne stanowisko opracowuje RadaUE w porozumieniu z państwami członkowskimi na podstawie propozycji Komisji E. lub prezydencji.
Negocjacje na podstawie stanowisk negocjacyjnych - negocjacje odbywają się w drodze spotkań wyjaśniających i eksperckich oraz pisemnej wymiany informacji i wyjaśnień dotyczących problemów negocjacyjnych i interpretacji dorobku prawnego Wspólnot oraz postępu kandydata w dostosowywaniu się do wymogów Unii. Warunkiem tego jest zbliżanie stanowisk negocjacyjnych stron aż do uzyskania porozumienia
Uzgodnienie treści traktatu akcesyjnego - uzgodnienie ostatnich najtrudniejszych kwestii zebranych w ostateczny pakiet negocjacyjny oraz zatwierdzenie wyników negocjacji akcesyjnych w postaci zapisów traktatu akcesyjnego.
Ratyfikacja traktatu akcesyjnego - Po stronie UE parlamenty narodowe państw członkowskich i Parlament E a po stronie RP - parlament RP i społeczeństwo polskie w drodze referendum
13. W POLSCE MECZANIZM NEGOCJACYJNY PRZEDSTAWIA SIĘ NASTĘPUJĄCO:
A) Kierownictwo polityczne negocjacji - sprawuje je Premier wspierany przez ministra spraw zagranicznych, sekretarza Komitetu Integracji Europejskiej i Pełnomocnika rządu ds. negocjacji.
Premier w porozumieniu z tymi osobami podejmuje kierunkowe decyzje związane z procesem negocjacyjnym.
RM zatwierdza stanowiska negocjacyjne przygotowane przez zespół negocjacyjny.
B) Zespół negocjacyjny jest odpowiedzialny za opracowanie i realizację strategii negocjacyjnej, w tym wypracowanie stanowisk negocjacyjnych oraz innych niezbędnych dokumentów.
W skład zespołu wchodzi 19 członków - negocjatorów . Są to przedstawiciele kluczowych resortów w randze sekretarzy i podsekretarzy stanu- powoływani imiennie przez Premiera. Nie reprezentują oni na forum zespołu interesów swoich resortów . Przewodniczącym zespołu jest Pełnomocnik rządu ds. negocjacji.
Podzespoły zadaniowe - przygotowują dokumentację i projekty stanowisk negocjacyjnych przedstawiane zespołowi negocjacyjnemu. W ich skład wchodzą przedstawiciele poszczególnych ministerstw reprezentujący na forum podzespołów stanowiska resortowe. Jest ich 37.
Komitet Integracji Europejskiej :
♦ został utworzony mocą ustawy z dnia 8 sierpnia 96r.. Jest naczelnym organem administracji państwowej programującym i koordynującym politykę integracji Polski z UE. Przewodniczącym jest Premier.
♦ W jego skład wchodzi przewodniczący, sekretarz i ministrowie spraw zagranicznych, spraw wew. i adm., gospodarki, finansów, środowiska, pracy i polityki społecznej, rolnictwa i rozwoju wsi, sprawiedliwości.
♦ Sekretarzem KIE jest szef Urzędu KIE - Jacek Sariusz-Wolski.
♦ Dodatkowo Premier (przewodniczący) może powołać w skład KIE 3 osobistości, których doświadczenie lub pełnione funkcje mogą mieć wpływ na realizację zadań związanych z procesem integracji europejskiej. W oparciu o tę regułę na członków KIE powołani zostali: Jan Kułakowski oraz Jerzy Łukaszewski.
♦ Z racji pełnionych funkcji w posiedzeniach KIE mogą też uczestniczyć: Prezes NBP. Prezes RCSS oraz inni zaproszeni ministrowie.
♦Do głównych zadań KIE należy:
rozstrzyganie kwestii związanych z procesem integracji Polski z UE.
przedstawianie RM programu działań dostosowawczych i integracyjnych z UE oraz projektów aktów prawnych warunkujących te działania
Ważną kompetencją KIE jest zatwierdzanie projektów dotyczących przeznaczenia środków pochodzących z bezzwrotnej pomocy zagranicznej UE.
♦ KIE przedstawia RM sprawozdania z realizacji programów dostosowujących polską gospodarkę i system prawny do standardów unijnych. Ponadto KIE rekomenduje przyjęcie stanowisk negocjacyjnych Radzie Ministrów.
♦ Zapleczem administracyjnym KIE jest Urząd KIE utworzony na podstawie ustawy z dnia 8 sierpnia 96r. W jego skład wchodzą następujące departamenty merytoryczne:
departament harmonizacji prawa
d. polityki integracyjnej
d. analiz stosunków europejskich
d. informacji i kształcenia europejskiego
d. koordynacji i monitorowania pomocy zagranicznej
d. programów rozwoju instytucjonalnego
d. obsługi negocjacji akcesyjnych
Główny negocjator
♦ mocą rozporządzenia RM z dnia 24 marca 98r. zostało utworzone stanowisko Pełnomocnika rządu ds. negocjacji o członkostwo RP w UE. Zgodnie z rozporządzeniem stanowisko pełnomocnika piastuje sekretarz stanu w Kancelarii Premiera. Nominacje na to stanowisko otrzymał Jan Kułakowski.
♦ Do jego zadań należy przygotowanie koncepcji oraz koordynowanie przebiegu procesu negocjacyjnego.
Bardzo ważnym pełnomocnictwem jest przygotowanie i negocjowanie w imieniu rządu traktatu akcesyjnego pomiędzy RP a państwami członkowskimi UE.
♦ Pełnomocnik został wyposażony w prawo opiniowania projektów aktów prawnych oraz dokumentów dotyczących przebiegu negocjacji.
♦ Wydatki Pełnomocnika pokrywane są z budżetu państwa.
Zespół negocjacyjny
♦ 27.III.98R. Premier mocą zarządzenia nr.19 powołał zespół negocjacyjny w/s negocjacji o członkostwo RP w UE którego głównym zadaniem jest przygotowanie i prowadzenie negocjacji członkowskich.
Prezydium zespołu stanowią : przewodniczący zespołu (pełnomocni rządu), 2 zastępcy- jeden z ministerstwa spraw zagr. a drugi z Urzędu KIE. Aktualnie przewodniczącym jest Jan Kułakowski.
♦ Do zadań zespołu należy:
opiniowanie raportów Komisji E z zakończonych sesji przeglądu prawa będących oceną stopnia dostosowania prawa polskiego do prawa wspólnotowego
rozpatrywanie projektów instrukcji negocjacyjnych
przygotowywanie i zatwierdzanie tekstów projektów stanowisk negocjacyjnych rządu RP
przygotowywanie i zatwierdzanie odpowiedzi na pytania strony unijnej w zakresie mandatu wynikającego ze stanowisk negocjacyjnych
opracowywanie na podstawie instrukcji negocjacyjnych rozwiązań pakietowych
koordynowanie całości procesu negocjacyjnego
♦ Wszelkie decyzje zapadają w drodze uzgodnienia a w sytuacji gdy jego osiągnięcie nie jest możliwe przeprowadza się głosowanie.
♦ Członkowie mają obowiązek osobistego uczestnictwa w posiedzeniach zespołu bez możliwości delegowania zastępcy.
♦ Do podstawowych zadań przewodniczącego zespołu należy:
reprezentowanie zespołu na zew.
zwoływanie i przewodniczenie posiedzeniom zespołu
podpisywanie w imieniu zespołu uchwał
ustalanie porządku posiedzenia zespołu
zapraszanie na posiedzenia osób nie wchodzących w skład zespołu
nadzór nad wykonywaniem uchwał i postanowień zespołu
MSZ
♦ Obsługuje merytorycznie działalność zagraniczną sekretarzy stanu w kancelarii Premiera , w tym Pełnomocnika rządu ds. negocjacji.
♦ Za sprawy związane z procesem integracyjnym odpowiada w strukturach MSZ pion Departamentu Integracji Europejskiej. Tworzą go Departament Unii Europejskiej, D. Instytucji Europejskich i Polityki Regionalnej oraz D. Analiz Ekonomicznych.
♦ Ważną rolę pełnią placówki dyplomatyczne w państwach członkowskich unii oraz państwach kandydujących . Są one odpowiedzialne za koordynację kontaktów zagranicznych związanych z negocjacjami, w tym organizowanie spotkań dwu i wielostronnych związanych z negocjacjami.
Parlament
Sejmowa Komisja Integracji Europejskiej
Sejmowa Komisja Spraw Zagranicznych
Senacka Komisja Spraw Zagranicznych i Integracji Europejskiej.
Procedura procesu akcesyjnego:
Państwo europejskie zgłasza do Rady UE wniosek o członkostwo w UE.
Rada UE zwraca się do Komisji E o wyrażenie opinii na temat wniosku
KE przedkłada Radzie opinię o wniosku kandydata
Rada UE podejmuje jednogłośną decyzję o rozpoczęciu negocjacji z kandydatem
Rada UE pod przewodnictwem prezydencji prowadzi negocjacje z kandydatem
Komisja proponuje a Rada UE uzgadnia i jednogłośnie przyjmuje wytyczne na temat stanowiska Unii w negocjacjach z kandydatem
Między Unią a kandydatem zostaje uzgodniony projekt traktatu akcesyjnego
Traktat akcesyjny zostaje przedłożony Radzie UE i Parlamentowi E
Parlament wyraża zgodę na traktat akcesyjny absolutną większością głosów
Rada UE jednogłośnie aprobuje traktat akcesyjny
Państwa członkowskie i kandydat oficjalnie podpisują traktat akcesyjny
Państwa członkowskie i kandydat ratyfikują traktat akcesyjny
Po ratyfikacji traktat akcesyjny wchodzi w życie - państwo kandydujące staje się członkiem UE.
18
24