• Argumenty przemawiające za związkiem barwa - emocje:

• symbolika barw we wszystkich kulturach

• wyrażanie stanów emocjonalnych barwami w malarstwie

• badania eksperymentalne - pomiary fizjologiczne

• czerwony, pomarańczowy, żółty, purpurowy - działają pobudzająco

• niebieski, indygo i fioletowy - działają uspokajająco

Badania Gerarda (1958)

• EEG, oddychanie, wydolność serca, mruganie powiekami, ciśnienie krwi, przewodnictwo skóry dłoni;

• wrażliwość na czerwień (pobudzenie) i błękit (uspokojenie) tylko u osób lękowych;

Badania Hogera (1968)

- barwy z TPB

• dyferencjał wrażeń, 18 skal (m.in. ładne - brzydkie, przyjemne - nieprzyjemne)

• 100 studentów

• 3 czynniki: aktywność, zabarwienie, siła

Badanie Hiltman (1951)

• zbadano TPB

• podano środek pobudzający

• zbadano ponownie; zaobserwowano:

• podwyższoną reakcję na czerwony, pomarańczowy, żółty

• obniżoną reakcję na błękit, zieleń, fiolet

• Badania grup klinicznych

- na różnych grupach - przy zaburzeniach psychicznych częściej wybierane: szary, fiolet, czarny i biały

• częstszy kształt dywanowy, forma płaszczowa i schodkowa

• Ekstrawersja - Introwersja (Michel)

• ekstrawertycy częściej wybierają różowy, jasnozielony i brązowy w ładnych, błękit w brzydkich;

- introwertycy częściej niebieski w ładnych;

Próby określania emocjonalnego znaczenia pokrewnych grup barw

• J.W. Goethe

żółty - czerwonożółty - żółtoczerwony

nastrajają do uczucia aktywnego, żywego, dążącego do czegoś

niebieski - niebieskoczerwony - czerwononiebieski

nastrajają do niepokoju, uległości, czułości, tęsknoty

zielony - harmonijny i wyrównujący środek w systemie barw

• Test Piramid Barwnych

• Autorzy: Robert Heiss i Petra Halder

Sytuacja badawcza:

• oświetlenie dzienne

• zamknięte pomieszczenie

• badany siedzi bokiem do źródła światła (okna)

Podstawowa hipoteza:

barwy jasne - nastrój żywy i podwyższony

barwy ciemne - nastrój stłumiony i skryty

Na podstawie badań empirycznych z TPB można wyróżnić 4 określenia afektywności:

• siła pobudzenia czerwony a różowy

• trwanie afektu czerwony a różowy

• zabarwienie afektu żółty a szary

• komponenta nastroju pomarańczowy a czarny

Obliczanie syndromów

czerwony + pomarańczowy + żółty+ jasnozielony = SW

syndrom pobudzenia

fioletowy + brązowy +szary +czarny = DW - syndrom

przygnębienia

czerwony + zielony + niebieski = NW - syndrom normy

biały + czarny + szary = UW - syndrom bezbarwności

• Kształt piramid

• dywany (50 % 10-latków, 20 % dorosłych)

• warstwy (20 % dorosłych)

• struktury (zarówno poziome jako pionowe powiązanie barw)

• symetryczne (25 %)

• asymetryczne

• formy specyficzne:

• piramida jednobarwna

• piramida płaszczowa

• piramida schodkowa

Test Piramid Barwnych

• Wskaźnik Chwiejności Emocjonalnej

• Suma (WPł - WPb) = WsChwEm

M = 33, s = 10

Rzetelność TPB

• metoda test - retest

Trafność prognostyczna

• zmiany podczas terapii - szczególnie w piramidach

• ładnych; korelacja między skutecznością terapii a wielkością zmian;

Interpretacja barw w TPB

różowy - dziecinny wariant czerwonego; uleganie silnym chwilowym wrażeniom; tendencje do reakcji spontanicznej, motywowanej chwilą; zmienność emocjonalna;

czerwony - silniejsze reakcje, ale bardziej wyrównane i stałe; obecność czerwonego - brak tendencji neurotycznych; należy do najczęściej wybieranych - barwa normy;

żółty - motywacja do działania; otwartość na świat zewnętrzny;

jasnozielony - powierzchowne i nietrwałe pobudzenie, podobnie jak różowy; gotowość do kontaktów ale mała trwałość;

zielony - stabilizacja, udana regulacja sił; osoby preferujące okazały się mniej neurotyczne, bardziej realistyczne; jeżeli silnej preferencji towarzyszy brak pobudzenia - nadmiar refleksyjności;

błękit - może pełnić funkcje wyrównujące; słabiej kontroluje niż niebieski;

niebieski - typowy dla introwertyków; w skrajnych przypadkach zamknięcie autystyczne; funkcje kontrolne - nie tłumi, a nadaje kierunek pobudzeniu;

lila i fiolet - wewnętrzny niepokój; zaburzenia lub tendencje rozwojowe ; fiolet bardziej tłumiący;

biały - odpływ pobudzenia;

szary - powściągliwość, unikanie zaangażowania; najmniej przyjemna z barw;

czarny - najaktywniej tłumiący;

---