Antybiotyk	β-laktamowe
		Penicyliny		Cefalosporyny		Metabolity Streptomyces: Cefamycyny Kwas klawulanowy Tienamycyna
Wzór					Kwas klawulanowy - inhibitor β-laktamaz
Układ	penam		cef-3-em		monocykliczny
Pierścienie	β-laktamowy + tiazolidynowy		β-laktamowy + dihydrotiazynowy		pojedynczy β-laktamowy
Producent:	Penicillium chrysogenum		Acremonium chrysogenum (=Cephalosporium acremonium)		Streptomyces sp.
Naturalne antybiotyki:	Penicylina benzylowa G Penicylina fenoksymetylowa V		Cefalosporyna C
Związki do syntezy półsyn. pochodnych:	Acylaza penicylinowa Penicylina kwas 6-AP		Cefalosporyna C chemicznie Penicyliny G, V kwas 7-AC Cefamycyna C
Półsyntetyczne pochodne:	II generacji: metycylina III generacji: ampicylina, amoksycylina (Augmentin) IV generacji: karbenicylina, piperacylina		I generacji: cefalotyna, cefalorydyna II generacji: cefoksytyna (cefamycyna)
Mechanizm działania:	→ inhibicja III etapu biosyntezy peptydoglikanu (przebiega z udziałem białek PBP) poprzez nieodwracalne wiązanie się antybiotyku z PBP
Mechanizm oporności:	modyfikowanie struktury PBP inaktywacja antybiotyku przez β-laktamazy ograniczenie transportu leku do komórek (brak poryn, tylko u gram- !) efflux - pompa wyrzucająca lek
Chemiczne modyfikacje:	W pozycji C-6 pierścienia β-latamowego	W pozycji C-7 pierścienia β-latamowego W pozycji C-3 pierścienia dihydrotiazynowego

Antybiotyk	Chinony
		Tetracyklina	Antracyklina
Wzór		Daunorubicyna Doksorubicyna
Budowa:	Układ czteropierścieniowy (oktahydronaftacenu) pozycje 5,6,7 podlegają modyfikacjom	Układ czteropierścieniowy + grupa glikozylowa
Producenci:	Streptomyces aureofaciens Streptomyces rimosus	Streptomyces purpurascens Streptomyces peucetius Streptomyces galileus
Naturalne antybiotyki:	chlorotetracyklina oksytetracyklina tetracyklina	daunorubicyna doksorubicyna
Półsyntetyczne pochodne:	metacyklina, doksycyklina, minocyklina syntetyczna pochodna → tiatetracyklina
Biosynteza:	→ szlak poliketydowy	→ szlak poliketydowy
Mechanizm działania:	Zahamowanie translacji poprzez przyłączanie się antybiotyku do podjednostki 30S rybosomu (nie może być dołączone tRNA)	Hamowanie replikacji DNA Hamowanie transkrypcji zakłócanie funkcjonowania topoizomerazy II (gyrazy) hamowanie fosforylacji oksydacyjnej w mitochondriach tworzenie wolnych rodników (powód skutków ubocznych)
Skutki uboczne:	Czernienie zębów u dzieci drożdżyca nefrotoksyczne i hematotoksyczne działanie	Mechanizm oporności na lek w komórkach nowotworowych (wyrzucanie leku z komórki) koncentracja leku w narządach (nerki, wątroba)
Mechanizm oporności:	- zmiany sekwencji AA białek rybosomu - ograniczone przenikanie przez pompy (niespecyficzne) - mechanizmy oporności specyficznej - efflux (aktywne usuwanie tetracykliny) - enzymatyczna inaktywacja

Antybiotyk		Makrocykliczne
				Makrolidy → erytromycyna		Ansamycyny → ryfamycyny
Wzór
Budowa:		14 członowy pierścień makrolidowy + pochodne deoksycukrów		Mostek ansa łączący dwa przeciwległe brzegi układu cyklicznego: naftalenu i pierścienia furanowego
Producenci		Saccharopolyspora erytrea		Amycolatopsis mediterranei
Naturalne antybiotyki		Erytromycyna A (gram+)		Ryfamycyna: A, B, C, D, E + O, S, SV, Y, G (gram+, prątki gruźlicy)
Biosynteza		→ szlak poliketydowy		→ szlak poliketydowy
Półsyntetyczne pochodne		(gram+, gram-, H.pylori, C.jejuni) Starej generacji stearynian laktobionian glukoheptonian laurylosiarczan propionianu erytromycyny cykliczny 11,12 węglan erytromycyny =Davercin Nowej generacji: klarytromycyna azytromycyna roksytromycyna dirytromycyna		Ryfampicyna - najważniejszy lek przeciwgruźliczny ryfabutyna ryfapentyna ryfaksymina (gram+, gram-)
Mech. działania		→ hamuje translację - wiąże się z podjednostką 50S rybosomu, zablokowane wiązanie z tRNA		→ zatrzymanie syntezy RNA przez zablokowanie polimerazy RNA
Mech. oporności		- metylacja 23S rRNA - modyfikacja białek L4 i L22 w 50S rybosomu - enzymatyczna inaktywacja leku aktywne usuwanie przez pompy		- mutacje punktowe i delecje w genie rpoB podjednostki β polimerazy RNA
Biosynteza		Prekursory: propionylo-CoA, metylomalonylo-CoA kondensują, następnie cyklizacja → erytromycyna D ważne enzymy: kinaza propionianowa, karboksylaza propionylo-CoA		Kondensacja aktywowanych kw. org. (podjednostki octanowe i propionowe dołączane do kwasu 3-amino-5-hydroksybenzoesowego) (dodajemy barbiturany)
Inne:		Erytromycyna A:B:C (50:1:5)		Modyfikacje genetyczne: izolacja szczepów opornych na fagi mutageneza chemiczna koniugacja i rekombinacja szczepów kombinacja metod (selekcja+ modyfikacja)
Antybiotyk	Aminoglikozydy
		Streptomycyna		Kanamycyna		Gentamicyna
Wzór	1944r.		1957r.		1963r.
Producenci	Strepromyces grisens		Strepromyces kanamyceticus		Micromonospora purpurea (grzyb)
Budowa:	Część niecukrowa =aminocyklitol (aglikon) + reszty cukrowe/aminocukrowe grupa I: streptomycyna - ma aminocyklitol streptydyny grupa II - kanamycyna, gentamycyna - ma 2-deoksystreptaminę
Naturalne	Streptomycyna, kanamycyna, gentamicyna
Półsyntetyczne	Amikacyna - pochodna kanamycyny Dibekacyna retylmycyna izepamycyna
Mechanizmdziałania	- zahamowanie translacji - aktywnośc wobec 30S rybosomu - blokowanie dekodowania (oddziaływanie kodon-antykodon) - aminoglikozyd stanowi zawadę steryczną
Mechanizm oporności patogenu	Inaktywacja przez modyfikację mutacja w miejscu działania leku mutacja ograniczająca pobieranie leku efflux
Mechanizmoporności producenta	Pobrany antybiotyk jest ponownie fosforylowany (nieaktywny) wypompowywanie z komórki
Aktywność	Streptomycyna - M. tuberculosis Gentamicyna - szerokie spektrum, Enterobacteriaceae, P. aeruginosa bakterie gramujemne
Skutki uboczne	Ototoksyczność (uszkodzenie narządu słuchu), nefrotoksyczność (uszkodzenia nerek)
Biogeneza	Glukoza → fosforan streptydyny → fosforan dihydroksystreptydyny → N-metylo-L-glukozamina → fosforan dihydrostreptomycyny → transport poza komórkę → defosforylacja → streptomycyna
Regulacja produkcji	Dwie fazy: trofofaza - faza wzrostu idiofaza - faza produkcji → regulacja czynnikiem A (powoduje wzrost produkcji str)

		Polipeptydowe
Budowa		- Złożona - Łańcuchy zbudowane z reszt L-i D-aminokwasów - Kilka- kilka tys. Da - Peptydy liniowe/cykliczne - Nie są syntetyzowane na rybosomach - Synteza z udziałem enzymów
Producenci:		Bacillus brevis - gramicydyna B. lichniformis - bacytracyna B. polymyxa - polimyksyna (lipopeptyd)
Synteza		NRPS (=nierybosomalna synteza peptydów) → kompleks anzymatyczny z kilku modułów → w każdym module 3 domeny: adenylacji katalizująca tworzenie wiązania peptydowego biorąca udział w tworzeniu wiązań tioestrowych → białko PCP dostarcza reszt aminoacylowych
Cel		- błona cytoplazmatyczna (tworzą pory powodując wyciek) - wyjątek glikopeptydowe
Glikopeptydowe			Lantybiotyki
1956r. - wankomycyna 1978r. - teikoplanina → na gram + (są duże, i nie mogą penetrować przez błonę gram -)			Gram+ i gram - dopuszczona do przemysłu spożywczego jako inhiitor wzrostu drobnoustrojów
Wankomycyna - Streptomyces orientalis			Nizyna - Lactococcus lactis
	Część cukrowa → toksyczność wanko		Dimer z liniowych podjednostek z 34 AA
	Silnie modyfikowana		Nizyna A, Z, S
	Cel działania: peptydoglikan, etap biosyntezy → wiąże się do 2 AA w mostku penapeptydowym , hamuje przyłączanie PBP		Układ lantioniny (między Ala-Ala i Ala-kw. Aminomasłowy) - mostki siarczkowe → nadają opornośc na działanie proteaz
	Mechanizm oporności: zamiana reszty D-Ala na resztę mleczanową w penapeptydzie		Nietypowe antybiotyki: DHA (dehydroalanina) i DHB (dehydrobutyryna)
			Cel: degradacja błony cytoplazmatycznej
			Biosynteza: odcięcie końca N po przejsciu przez błonę → modyfikacje → aktywna cząsteczka antybiotyku

---