ROZDZIAŁ III Etapy suicydologii

Wzrost liczby samobójstw, zanim jeszcze zauważono go w Japonii, zo­stał najpierw odnotowany w Europie. Obie krzywe statystyczne wznosiły się równolegle, ale w odstępie jednego pokolenia. Pisząc w 1896 r. swoje dzieło traktujące o samobójstwie, Durkheim nie wiedział, że wskaźnik 20 samobójstw na 100 000 osób, który odnotowano wtedy we Francji, nie zostanie już przekroczony w ciągu następnego wieku. Oto liczby, które socjolog ustalił odnośnie swojego kraju:

1827	1841-46	1849-55	1856-60	1866-70	1871-	■75	1876-78	1894
4,8	8,5	10,1	11,2	13,5	15		16	20

„20" — pułap najwyraźniej nieprzekraczalny. I to dokładnie w chwili, gdy ogólne wskaźniki śmiertelności maleją z 30 osób do 20 na 1000. Życie wydłuża się w krajach uprzemysłowionych, poszerzają się obszary dobrobytu, higiena staje bardziej powszechna, znikają choroby. Zachod­nie mieszczaństwo ma nadzieję wygrać walkę, którą wytoczyło śmierci, a przynajmniej swojej śmierci. Dlaczego samobójstwo ujawniło wtedy kruchość swojego zwycięstwa? Liczba śmierci samobójczych pozostała bowiem dość umiarkowana: na stu zmarłych tylko jeden był samobójcą. Ale jakościowo paradoks śmierci z wyboru jest tak niepokojący, że, od kiedy tylko wymijająca i jednocześnie niepodważalna mowa liczb pozwo­liła założyć pogorszenie sytuacji, nad każdym zdała się zawisnąć nie­uchwytna, acz wyraźnie odczuwalna groźba. Czy przesadna niekiedy troska pierwszych demografów i medyków greckiej polis nie znalazłaby tu doskonałej dla siebie pożywki? Organizm społeczny był chory, liczby

---