Kom to symboliczna interakcja pomiędzy ludźmi, którzy są świadomi
obustronnej obecności. Kom to dynamiczny proces polegający na wymianie
tzn. wysyłania i odbierania przekazów w ramach określonej sytuacji lub kontekstu (Głodowski)
Komjest to mechanizm powstający i funkcjonujący dzięki kontaktom międzyludzkich.
Obejmuje wszystkie symbole rozumu, wyrazu twarzy, postawę, gesty, brzmienie głosu, słowa,
pismo, druk, kolej, telegraf, telefon i wszystko to co służy zdobywaniu przestrzeni i czasu (Cooley).
Kom to wzajemne przekazywanie informacji, umiejętności, pojęć, idei, uczuć itd. za pomocą
symboli tworzonych przez słowa, dźwięki, obrazy czy dotyk (Berelson, Stajner).
Komto mechanizm, dzięki któremu stosunki między ludźmi mogą istnieć i rozwijać się tj.
wszystkie symbole umysłu, łącznie ze środkami przekazywania ich w przestrzeni i przechowywania w czasie.
Kom to wymiana informacji pomiędzy dynamicznymi, systemami bądź dokonujące się połączenia dwóch
obiektów (Klaus - słownik cybernetyki).
Model Lasswella (1948)
Nadawca Komunikat Kanał Odbiorca Nadawca
Kto mówi ? Co mówi Za pośrednictwem jakiego kanału? Do kogo mówi? Z jakim skutkiem?
Wada: Proces komunikowania postrzegany jako proces jednostronny!
Model Shannona i Weavera (1948)
Źródło inf. Nadajnik Kanał Odbiornik Adresat
Przekaz sygnał nadany sygnał odebrany przekaz
źródło zakłóceń
komunikowanie za pośrednictwem telefonu. Wady: 1. przekaz jednostronny (linearny)
2. Nie ma charakteru uniwersalnego 3. zakłócenia wewnątrz kanału (nie tylko na zewnątrz)
Modele Schramma (1954)
1.
Proces komunikowania przebiega w obie strony.
3.
4.
przekaz
przekaz
Komunikowanie- proces dynamiczny, a nie sekwencja następujących po sobie zdarzeń.
Istnieje możliwość wymiany inf pomiędzy nadawcą a odbiorcą.
Model Berlo (1960)
Nadawca Przekaz kanał Odbiorca
Komunikacyjne umiejętności elementy - struktura wzrok komunikacyjne umiejętności
Postawy sposób potraktowania słuch postawy
Wiedza treść kod dotyk wiedza
System społeczny węch system społeczny
Kultura smak kultura
Model Dance'a (1967) ∞
Cykliczność i dynamiczny
charakter modelu. Wcześniejsza
informacja ma wpływ na
późniejszą.
Model syntetyczny - nadawca pełni rolę również odbiorcy, podobnie jest z odbiorcą.
Ważne są kompetencje i sposób kodowania informacji.
Ogólny model komunikowania:
Oczekiwania
Nadawca ->wiadomość->kanał->odbiorca
Zasób znaków
Kiedy oczekiwania są podobne to dojście doporozumienia jest łatwiejsze.
Kiedy komunikują się ze sobą obcokrajowcy to również dochodziło procesu komunik., lecz w
Ograniczonym sensie.Podstawą zrozumienia jest wspólny zasób znaków.
Rodzaje szumu informacyjnego:
1. Szum fizyczny ( zewnętrzny, mechaniczny)
hałas, dym papierosowy,nieodpowiednia temperatura, miejsce, pora roku,
problemy techniczne, zbyt duża ilość uczestników,presja czasu,ciemne okulary
kleksy i plamy w tekście
2. Szum psychiczny :nastawienie od negatywnego (uprzedzenie i nieprzychylność) po skrajnie
pozytywne (brak krytycyzmu i uwielbienie), poczucie wyższości, kompleks niższości,
lekceważenie słuchaczy,brak przygotowania merytorycznego, monotonna wypowiedź
zmęczenie, brak umiejętności słuchania
3. Szum semantyczny: posługiwanie się specjalistyczną terminologia naukową, techniczną
lub żargonową ,skrajny przypadek to mówienie różnymi językami
Słyszenie jest procesem biernym. Słuchanie natomiast pozwala na zrozumienie i zapamiętanie treści.
Komunikowanie interpersonalne:
-proces przekazywania i odbierania informacji pomiędzy dwoma osobami lub małą grupą
za pośrednictwem jednego lub więcej kanałów zakłócony przez szum wywołujący pewne skutki i kilka
natychmiastowych nie sprzężeń → definicja syntetyczna
-ciąg interakcji uszeregowanych opierających się na danych osobowych → definicja diadyczna (?)
-ciąg informacji uszeregowanych na początku poprzez wzrastające interpretowanie do personalnych
jest to komunikowanie między dwiema osobami, z którymi interpretacje opierające na danych
psychologicznych, zdobytej wiedzy, osobiście ustalonych zasadach → definicja rozwojowa
Główne cele komunikowania interpersonalnego:
1)Poznanie siebie 2) Poznanie zewnętrznego świata 3) Nawiązywanie i podtrzymywanie bliskich związków
4) Przekonywanie i wpływanie innych 5) Przyjemność i zabawa 6) Pomaganie innym
Podstawowe tezy w procesie komunikowania:
Nie można nie komunikować się. (nawet jeśli nic nie mówimy to komunikujemy się w sposób
niewerbalny, za pomocą naszego ciała. Swoim zachowaniem możemy przekazywać informacje)
Nie można opisać wszystkiego autentycznie. (u każdego odbiór będzie inny)
Nie wywołuje reakcji, które można przewidzieć do końca. (nie jest to reakcja typu bodziec reakcja)
Jest zawsze zwrotna. (zawsze jeśli coś przekazujemy to otrzymujemy przekaz zwrotny)
Posiada wymiar merytoryczny i osobowościowy. (zależnie w jaki sposób będziemy przekazywać
treść to okażemy nasz stosunek do partnera)
Kształtuje nowy system społeczny. (nowa sytuacja kształtuje nowe zachowanie)
Cechy procesu komunikowania:
odnosi się co najmniej do 2 jednostek
zachodzi w środowisku społecznym
zdeterminowany jest przez liczbę i charakter uczestników
posiada charakter: interpersonalny, który polega na przyjmowaniu i interpretowaniu informacji
posługuje się symbolami i znakami istnieje wspólnota semiotyczna między uczestnikami, która
warunkuje operowanie tymi zespołami znaków i symboli
posiada charakter symetryczny - jeśli reakcje zachodzące między uczestnikami procesu są
równorzędne - bądź niesymetryczny, komplementarny - w przypadku, gdy zachodzi dominacja
jednego z uczestników oraz podporządkowanie pozostałych członków procesu
jest nieodwracalny - nie można go powtórzyć, cofnąć lub zmienić jego biegu
Rodzaje sytuacji komunikacyjnych:
Intrapersonalna - kiedy zaangażowana jest 1 osoba, czyli z samym sobą, wewnętrzny dialog z
samym sobą; komunikowanie wewnętrzne
Interpersonalna - komunikowanie między 2 osobami lub małą grupą (4-5 osób)
Interpersonalno - medialna - uczestnicy komunikowania pozbawieni są bezpośredniego
kontaktu, porozumiewają się dzięki różnego rodzaju urządzeniom, nie wymaga obecności nadawcy
i odbiorcy w tym samym miejscu
Publiczna - powinien być mówca, mający kontakt z audytorium, 1 osoba przygotowuje informacje
a audytorium słucha, z tego powodu z racji dużego audytorium cięższa jest informacja zwrotna
5) Masowa - ma charakter pośredni (nadawca i odbiorca nie kontaktują się bezpośrednio); ten rodzaj
komunikacji odbywa się z pomocą radia, telewizji itp.; reakcja zwrotna jest ograniczona
Według Shedletsky'ego wewnętrzne procesy zachodzące w komunikowaniu intrapersonalnym obejmują:
spostrzeżenia,pamięć,doświadczenia,odczucia,interpretacje,konkluzje,oceny,postawy,opinie,poglądy
strategie, wyobrażenia,stany świadomości
PODSUMOWANIE
Pięć omówionych sytuacji komunikacyjnych wzajemnie się przenika. W obrębie wszystkich sytuacji
komunikacyjnych interakcje mogą być werbalne, niewerbalne lub mieszane.
Sytuacje intrapersonalne są najbardziej osobiste, bardziej prywatne i bezpośrednie, choć te cechy maja
w znacznej mierze sytuacje interpersonalne.
Sytuacje interpersonalno - medialne są mniej osobiste i raczej pośrednie.
Sytuacje masowe są ogólnie bezosobowe, mogą być formalne, nieformalne i zwykłe. Mają charakter
przekazu pośredniego.
Rodzaje komunikacji społecznej wg M. Filipiaka:
1. Komunikowanie interpersonalne i masowe.
- komunikowanie interpersonalne:
- faktyczne - sprzyja tworzeniu atmosfery towarzyskiej
- instrumentalne - jedna ze str. zainteresowana jest wywołaniem wpływu na drugą str.
- afektywne - dotyczące emocji, wartości, postaw, wzajemne poznanie się
- komunikowanie pośrednie - masowe
2. Komunikowanie informacyjne i perswazyjne
Komunikowanie informacyjne ma miejsce wówczas, gdy nadawca ma na celu wyłącznie przekazywanie
informacji i wyjaśnień. Przejawia się w następujących formach:
- opis konkretnego zjawiska, sytuacji czy konkretnego człowieka
- narracje, czyli całościowy opis wydarzenia
- definiowanie, czyli wyjaśnianie i klasyfikowanie pojęć
- demonstracja, czyli połączenie czynności ilustrujących nabycie praktycznych umiejętności
Komunikowanie perswazyjne:
- jest procesem dwukierunkowym i symetrycznym
- może posługiwać się symbolami werbalnymi i niewerbalnymi
- zmierza do utrwalenia postaw i zachowań odbiorców bądź całościowej zmiany tych postaw i zachowań
Perswazja może być:
- przekonująca - w której dokonuję dobrowolnej transakcji
- nakłaniająca - w której nadawca usiłuje skłonić odbiorcę do zaakceptowanie propozycji nadawcy (np.
procesy wychowawcze, reklama, propaganda)
- pobudzająca - nadawca pragnie narzucić określony wzór zachowań
3. Komunikowanie werbalne i niewerbalne
Modele komunikowania:
Komunikowanie intrapersonalne (wewnątrz osoby)
Komunikowanie interpersonalne
(pomiędzy różnymi osobami)
Komunikowanie człowiek - maszyna
Komunikowanie maszyna - maszyna
Komunikowanie interpersonalne:
Komunikowanie bezpośrednie - pośrednie
Komunikowanie dwustronne - jednostronne
Komunikowanie prywatne - publiczne
Słuchanie to proces selektywnej uwagi. Z zagadnieniem aktywnej uwagi wiążę się :
→ tzw. prawo najmniejszego wysiłku w słuchaniu (stąd duża popularność TV)
→ problem cocktail party - trudności w skoncentrowaniu się na 1 głosie, kiedy mówi kilka osób na raz
→ problem progu słyszalności - minimalny poziom intensywności bodźców, które jesteśmy w stanie zarejestrować
→ poziom pobudzenia i zainteresowania danej osoby - to decyduje o słyszalności
Rodzaje słuchania:
♦ słuchanie dla przyjemności (muzyki)
♦ uważne, wnikliwe słuchanie (słuchanie poleceń przełożonych, wykładu)
♦ słuchanie krytyczne (słuchanie przed kupieniem czegoś, uwzględnienie jakości i ceny)
♦ słuchanie empatyczne (słuchacz który wczuwa się w sytuacje mówiącego)
Sposoby słuchania:
1. Słuchanie nierefleksyjne - stanowi najprostszą formę słuchania; towarzyszy mu mimowolne
przejmowanie reakcji u innych typu „uhm”, „aha” i zachowanie „uważnej ciszy”. Słuchanie
nierefleksyjne jest pozbawione wszelkich osądów i rad, bierne przysłuchiwanie.
2. Słuchanie refleksyjne - to rodzaj uczestnictwa w procesie komunikowania się za pomocą słów, w którym
słuchacz odzywa się do mówcy w sposób pozbawiony osądów. Robi to tylko po to , aby sprawdzić czy
właściwie zrozumiał to, co zostało przekazane. Jest ono bardziej niebezpieczne, gdyż wystawiamy nasze
słuchanie na ocenę. Największą zaletą jest duża skuteczność osiągnięcia porozumienia.
Słuchanie refleksyjne to aktywne słuchanie:
- wyjaśnienie (zadawanie pytań, jeśli czegoś nie rozumiemy)
- parafrazowanie (przekładanie czegoś na własne słowa, tylko wtedy, kiedy prawie w 100% zrozumieliśmy wypowiedź)
- odzwierciedlanie emocji i uczyć
- podsumowanie (pozwala nam to zamknąć jakiś dział i przejść dalej)
Kiedy należy słuchać refleksyjnie?
Gdy mówca......
jest skłonny opowiedzieć o swoich zamiarach, poglądach czy propozycjach
czuje nieodparta potrzebę wyrzucenia z siebie intensywnych emocji
ma kłopoty z przedstawieniem swoich problemów osobistych
nie czuje się swobodnie rozmawiając z osoba posiadającą władze, będącą
zwierzchnikiem, wykładowcą lub nauczycielem.
Kiedy słuchanie nierefleksyjne jest nie wystarczające?
Gdy mówca.....
nie jest dostatecznie skłonny do mówienia
może odebrać omyłkowo słuchanie nierefleksyjne jako dowód, że się z nim zgadzamy
oczekuje aktywnej formy wsparcia i w takiej sytuacji słuchanie nierefleksyne odebrane będzie jako lekceważenie czy nawet ignorowanie
ma zwyczaj nie dopuszczać innych do głosu, jest egoista próbuje manipulować innymi
Dlaczego należy słuchać refleksyjnie?
1) wiele słów ma kilka a nawet kilkanaście znaczeń
2) informacje muszą być „odkodowane”
3) ludzie mają kłopoty z jasnym formułowaniem swoich myśli, szczególnie osoby nieśmiałe, które nie chcą nikogo urazić
4) istnieją czynniki utrudniające porozumiewanie
Zwiększenie aktywnego słuchania:
1. Nawiąż kontakt wzrokowy
2. Potakując skiń głową i przyjmij odpowiedni wyraz twarzy
3. Unikaj czynności lub gestów odwracających uwagi
4. Zadawaj pytania
5. Parafrazuj
6. Unikaj przerywania
7. Nie mów jednocześnie z kimś innym
Komunikowanie niewerbalne:
Komunikowanie interpersonalne ma charakter
- niewerbalny 65 %
- werbalny 35 %
Komunikowanie niewerbalne obejmuje sygnały pozbawione słów lub uzupełniające słowa.
Przekazami niewerbalnymi są wszystkie sygnały występujące w międzyosobowej interakcji, które nie mają
formy ani mówionego słowa ani pisanego wyrazu i obejmują wszystkie inne przekazy, które wywierają
pewien wpływ na jej uczestników.
Kategorie niewerbalnego zachowania (wg W. Głodowski):
- aparycja (ubranie, uczesanie, makijaż, przybranie i ozdoby, cechy takie jak fizjonomia, waga, tusza, wzrost)
- kinezyka (ruchy ciała, gestykulacja, mimika twarzy, ruchy tułowia, kończyn, pozy, wzrok, spojrzenia)
- proksemika (dystans interpersonalny)
- haptyka (dotyk)
- parajęzyk (wysokość, głośność, tempo, przerwy wokalne , modulacja)
- chronemika (czas oczekiwania, czas trwania, ilość spędzonego z kimś czasu)
Zachownia wzrokowe:
Za pośrednictwem oczu odbieramy 80% informacji o świecie.
Uwaga koncentruje się na oczach przez 43,4% interakcyjnego czasu, drugim z kolei obszarem wizualnej
uwagi są usta, których obserwowanie zajmuje 12,6% czasu.
Podstawowe formy kontaktu wzrokowego:Spoglądanie i przyglądanie się ,Wzajemne spoglądanie
Bezpośredni kontakt wzrokowy
Podstawowe emocje wyrażane twarzą - radość, smutek, zaskoczenie, gniew, wstręt, strach.
Rodzaj gestów:
Emblematory - (zachowanie niewerbalne, które zastępują słowa)
Ilustratory - (ilustrują przekazy niewerbalne)
Regulatory - (synchronizują przebieg konwersacji)
Afektatory - (odzwierciedlają uczucia)
5) Adaptatory - (manipulatory)
Techniki kierowania mimiką:
1. Intensyfikowanie emocji
2. Minimalizowanie emocji
3. Neutralizowanie emocji (skrywanie emocji może być szkodliwe)
4. Maskowanie emocji
Różnice między prezentacją a przemówieniem:
Prezentacje są swobodniejsze niż przemówienia.
W prezentacjach zwykle używa się pomocy audiowizualnych w przemówieniach - rzadko.
Podczas prezentacji można zadawać pytania, wiele przemówień nie dopuszcza zadawania pytań
w trakcie wystąpienia (czasami po zakończeniu przemówienia)
Prezentacje maja bardzo pragmatyczne cele, których w przemówieniach na ogół nie ma.
Prezentacja to jeden z powszechnych sposobów komunikowania się między profesjonalistami.
Odbiorcami przemówienia są natomiast ludzie z bardzo różnym przygotowaniem, stanowią grupę heterogeniczną.
Cechy wspólne prezentacji i przemówienia:
1) Cechy mówcy, które decydują o skuteczności zarówno podczas przemówienia jak i prezentacji:
→ wyraźne mówienie
→ dobra dykcja i intonacja
→ kontakt wzrokowy (30 - 60% czasu wystąpienia)
2) Chociaż przemówienia mają charakter głównie perswazyjny, to również i prezentacje służą przekonaniu słuchaczy
o zaletach lub/i wyższości przedmiotu prezentacji.
Sposób mówienia:
a) właściwe tempo mówienia - dostosowanie do możliwości percepcyjnych otoczenia
b) wysokość głosu oraz sposób wymawiania słów
c) potknięcia i błędy wymowy (-e, -y, -mm)
*** „strój spacerowy” - to garnitury; Z 3 części stroju (krawat, koszula, ubranie) tylko 1 powinien być wzorzysty.
Noszenie ciemnych okularów stanowi pewna barierę w komunikowaniu, dlatego rozmawiając z kimś powinniśmy
z nich zrezygnować. Jedna z postaw ciała jest postawą z rękoma wzdłuż ciała.
Komunikowanie werbalne:
Formy tego komunikowania: ustna i pisemna.
Zalety i wady pisemnej formy komunikowania werbalnego:
Zalety: dokładnego przemyślenia i przygotowania treści przekazu, jeśli chodzi o słownictwo, trwałość przekazu;
Wady: - brak bezpośredniości, - nie można korygować tego, co zostało już napisane.
Cechy ludzkiego języka:
Wyspecjalizowanie - służy do porozumiewania się
Wydajność - cały czas język jest uzupełniany i udoskonalany
Ulotność - słowa pojawiają się i znikają
Arbitralność - sygnały nie posiadają żadnych form
Zdolność do transmitowania - możemy mówić o rzeczywistości i fikcji
Transmisja kulturowa
Znaczenie i rozumienie:
znaczenia tkwią w ludziach (to ludzie nadają słowom określone znaczenia)
znaczenia są czymś więcej niż tylko słowami
znaczenia mają charakter unikatowy (mogą się one zmieniać w czasie)
Zdolność ukierunkowywania sugerowania - stosując pytania otwarte mamy większą szansę na szczera odp
Język denotywny i konotywny:
1. Denotacja słowa jest jego obiektywną definicją. Konotacja słowa jest jego subiektywnym lub
obiektywnym znaczeniem. 2. Denotywne znaczenie słowa jest bardziej ogólne lub uniwersalne niż konotywne.
3. Denotywne znaczenie słowa jest relatywnie stabilne i statyczne, natomiast znaczenie konotywne zmienia się
bardzo szybko.Rozróżnienie między znaczeniami denotywnym i konotywnym posiada kilka praktycznych
implikacji dla komunikowania interpersonalnego:
znaczenia zmieniają się
znaczenia są rodzajem połączenia
znaczenia są wielowymiarowe
Język, subjęzyk, kultura:
Główne typy subjęzyków:
Żargon, czyli argot: to słownictwo i zwroty językowe charakterystyczne dla różnych grup i
kategorii społecznych, które wyodrębniają się w ramach zbiorowości narodowej w wyniku posiadania
swojej subkultury.
Gwara środowiskowa: służy wyrażaniu emocjonalnego stosunku do różnych zjawisk rzeczywistości
a także podtrzymywaniu więzi między członkami grupy.
Gwara zawodowa (profesjonalizm): typ gwary środowiskowej funkcjonującej w grupie społecznej
ze względu na łączące jej członków więzi zawodowe.
Slang: potoczna odmiana języka mówionego, służąca do porozumiewania się w określonej grupie społ
Bariery w werbalnej komunikacji:
Polaryzacja - skłonność do przedstawiania świata za pomocą określeń przeciwstawnych lub biegunowo różnych.
Etykietowanie - skłonność do podporządkowania obrazu świata poprzez etykietowanie lub „przypisywanie łatek”,
a nie poprzez opisywanie.
Pomieszanie faktów i wniosków - skłonność do mieszania rzeczywistych i wnioskowanych określeń i
do traktowania określeń tak, jakby były one rzeczywistymi faktami.
Przesadna pewność siebie - skłonność do opisywania świata za pomocą jednoznacznych określeń,
świadczących, że dana osoba wie wszystko lub mówi wszystko, co jest do powiedzenia na dany temat.
Statyczna opinia i ocena - skłonność do opisywania świata za pomocą statycznych określeń,
sprzecznych z nieustannie dokonującymi się zmianami.
Klasyfikowanie i nieodróżnianie - skłonność do grupowania niepowtarzalnych osób lub zdarzeń
poprzez ich klasyfikowanie i kategoryzowanie za pomocą tych samych określeń.
Różnice między komunikowaniem niewerbalnym i werbalnym:
Przekazy niewerbalne są:
Bardziej nieustrukturyzowane niż posiadające własną strukturę
Bardziej nielingwistyczne niż lingwistyczne
Bardziej analogowe niż digitalne (to co pokazujemy jest analogią do naszego ciała)
Bardziej ciągłe niż nieciągłe
Bardziej nieintencjonalne niż intencjonalne (nie mamy wpływu na nasze powiększające się źrenice)
Bardziej wrodzone niż wyuczone
Bodźce niewerbalne są bardziej tworzone i przetwarzane przez prawą półkulę niż przez lewą.
Grupa - to dwie lub więcej osób, między którymi istnieje bezpośrednia interakcja, które posiadają wspólnie ustalane
normy, mają wspólny cel, tworzą rozwiniętą strukturę grupową i maja poczucie odrębności swojej grupy w
stosunku do innych grup (S. Mika, 1984).
Grupa - to pewna liczba osób, które spotykają się ze sobą częściej niż z innymi.
M. Sader opracował 5 kryteriów charakteryzujących grupę:
1. Grupa jest relatywnie mała
2. Istnieją trwałe wzajemne kontakty między członkami grupy
3. Grupę charakteryzuje koherencyjność (spójność)
4. Grupę charakteryzuje funkcjonalność i rozpisanie ról
5. Grupa odznacza się specyficznym morale, które jest kształtowane przez normy i reguły zachowania w obrębie grupy
Definicja grupy: grupa to każda liczba osób, które:
- są związane wzajemnymi interakcjami
- są psychologicznie wzajemnie siebie świadome
- postrzegają siebie jako grupę (E. Schnie)
Dlaczego ludzie przystępują grup?
Przyczyna Korzyści
Bezpieczeństwo Grupa zmniejsza osamotnienie, ludzie czują się silniejsi, mniej wątpią w siebie, są odporniejsi
Pozycja Grupa uznana przez innych za ważna zapewnia uznanie i prestiż jej członkom
Wysoka samoocena Grupa może zapewnić poczucie wysokiej wartości
Przynależność Członkostwo w grupie sposobem na zaspokojenie potrzeby przynależności
Siła To czego nie może osiągnąć jednostka, często osiąga
grupa
Osiąganie celów Niekiedy, aby wykonać zadania, trzeba połączyć uzdolnienie, wiedzę albo władze kilku osób
Role członków w grupie:
- role zadaniowe, które są konieczne do wyboru i realizacji zadania (np. inicjatywa, poszukiwanie informacji,
poznawanie opinii, dodawanie otuchy)- role zadaniowe i zachowawcze, które równocześnie zapobiegają
samorozwiązaniu grupy (np. analizowanie konkretnych sytuacji, łagodzenie napięć)- role dysfunkcjonalne,
które oznaczają zakłócenia w pracy grupowej (np. zachowanie agresywne, blokowanie decyzji, rywalizowanie,
zabieganie o sympatię lidera, wycofywanie się)
Zalety pracy zespołowej:
Pozwala na rozważanie treści zadania z wielu różnych punktów widzenia, ponieważ członkowie grupy
różnią się doświadczeniem i wiedzą.
Daje możliwość wypracowania większej liczby wariantowych rozwiązań i dostarcza większej ilości
informacji pozwalających lepiej ocenić optymalne możliwości rozwiązania problemu
Współudział większej liczby osób w rozwiązywaniu problemu przyczynia się do lepszego zrozumienia
podjętej decyzji oraz jej głębszej akceptacji.
Wysiłek grupowy jest zawsze większy od sumy indywidualnych wysiłków członków tej samej grupy
. Kiedy członkowie grupy pracują w obecności innych osób każdy z nich doświadcza tzw. efektu społecznej
obecności. Zjawisko to polega na podświadomym podnoszeniu poziomu aktywności, która skutkuje
lepszą jakością i wydajnością pracy.
Grupowe analizowanie problemów sprzyja trafności i pewności podejmowanych decyzji, pozwala
wyeliminować błędy na etapie podejmowania decyzji.
Ujemne strony pracy zespołowej:
Osoba o silnych predyspozycjach do dominacji lub po prostu uparta może utrudniać lub paraliżować
pracę grupy narzucając swoje opinie lub nie pozwalając innym na wyrażanie własnych poglądów.
Niektórzy członkowie grupy mogą być pasywni i w ograniczonym zakresie angażować się we
wspólną pracę. (Powody: obawa przed śmiesznością lub lęk przed ewentualnymi sankcjami z powodu
wygłoszenia opinii odmiennych od innych członków grupy, którzy posiadają wyższy status,
wyczekiwanie na efekty pracy innych)
Czasami zdarza się, że grupa działa powierzchownie i pospiesznie koncentrując się na wybranych
rozwiązaniach problemu.
Członkowie grupy mogą bardziej koncentrować się na swoich subiektywnych opiniach i starać
się za wszelką cenę udowodnić ich słuszność niż dbać o obiektywną ocenę zagadnień.
Lider to osoba, która skutecznie przewodzi ludziom w procesie prowadzącym do realizacji ich własnych potrzeb.
Lider to człowiek, któremu poprzez wpływanie na innych ludzi udaje się przekonać ich do współdziałania
ze sobą i innymi ludźmi oraz nakłonić zwolenników lub współpracowników do spełniania swoich
oczekiwań i wypełniania poleceń.
Czynniki decydujące o tym, jakim jest się liderem:
Posiadanie wzorów przywództwa w swojej rodzinie i w najbliższym otoczeniu
Osobowość - cechy prawdziwego przywódcy to przede wszystkim:
Cechy fizyczne: miła powierzchowność; względnie wysoki wzrost, co
szczególnie ważne u mężczyzn; zgrabna sylwetka; zadbany wygląd zewnętrzny
Cechy psychiczne: asertywność, pewność siebie, stanowczość,
wewnątrzsterowność, odporność na stres, decentracja interpersonalna.
Sposoby kierowania ludźmi: Przywódca, kierownik nastawiony na zadania, skupia
się na precyzyjnym określeniu zadań i sposobów ich wykonania oraz systematycznej kontroli
podwładnych, kontrolowaniu ich wykonania
Przywódca nastawiony na ludzi, troszczący się o pracowników, stale ich motywuje, stara się
stworzyć dobre stosunki między pracownikami, przejawia dużą skłonność do empatii czyli
wczuwania się w sytuacje swoich współpracowników, ich potrzeby oraz problemy zawodowe i pozazawodowe.
Style przewodzenia:
Styl dyrektywny (autokratyczny) - nie zajmuje się ludźmi, nastawiony na zadania, polecany w syt kryzys
Styl konsultatywny (demokratyczny) - troszczy się o pracowników, dopuszcza ich do głosu, ale sam
podejmuje ostateczna decyzje.
Styl towarzyski - razem z pracownikami podejmuje decyzje.
Styl niezaangażowany (pasywny) - nastawiony na ludzi i na zadania w niewielkim stopniu, preferowany
w firmach konstruktywnych czy w agencjach reklamowych, czyli tam gdzie liczy się kreatywność i pomysłowość.
Podstawowe umiejętności lidera:
Kształtowania wizji i celów( trzeba mieć cel i strategie, kontakt z ludźmi)
Komunikowania interpersonalnego (ważny kontakt z ludźmi)
Motywowania innych do działania (dawanie szansy do rozwoju)
Rozwiązywania konfliktów
Porównanie zarządcy i lidera:
Przywódca wybiega w przyszłość, a zarządca skupia się na teraźniejszości.
Przywódca inspiruje ludzi, a zarządca rozlicza, kontroluje
Przywódca roznieca entuzjazm, a zarządca kontroluje i sprawdza
Przywódca wspiera, a zarządca wytyka błędy
Przywódca wskazuje drogę, a zarządca zmusza do posłuszeństwa
Przywódca edukuje ku niezależności, a zarządca uzależnia.
Przywództwo jako proces przechodzący przez kolejne etapy, a mianowicie:
ETAP - Nominacja
ETAP - Tworzenie więzi (poznawanie imion i nazwisk, witanie się z pracownikami, nieformalne spotkania, integracja)
ETAP - Realizacja zadań (stawianie konkretnych wymagań, wsparcie, decyzje)
ETAP - Inwestowanie w siebie innych (awanse , szkolenia)
ETAP - Przywództwo
Nadawca
Odbiorca
sygnał
Kodujący
Dekodujący
sygnał
Dekodujący
Odbiorca
Obszar doświadczeń
Kodujący
Nadawca
Obszar doświadczeń
kodujący
interpretujący
dekodujący
kodujący
interpretujący
dekodujący
kodujący
dekodujący
interpretujący
Słuchanie:
70% tzw. aktywnego dnia poświęcamy na komunikowanie.
Struktura czasu w procesie komunikowania :
- 42% słuchanie
- 32% mówienie
- 15% czytanie
- 11% opisanie
Słuchanie obejmuje cztery elementy:
→ słyszenie (jest procesem biernym, automatycznym)
→ uważanie
→ zrozumienie
→ zapamiętywanie