Zasady prawa ochrony środowiska: to te normy prawa ochrony środowiska, które muszą być uznane za wiodące (podstawowe), zaś wynikające z nich rozwiązania winny być uważane za kryteria interpretacyjne dla całej ustawy

Zasady prawa ochrony środowiska
• Zasada korzystania ze środowiska
• Zasad kompleksowości
• Zasad prewencji i przezorności
• Zasada „zanieczyszczający płaci”
• Zasada planowości
• Zasada prawa do informacji o środowisku
• Zasada uczestnictwa społeczeństwa w postępowaniach w sprawie wydawania decyzji z zakresu ochrony środowiska
• Zasad nieważności decyzji wydanej z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska
• Zasada stosowania metodyk referencyjnych

Zasada korzystania ze środowiska art. 4
Wyróżniamy dwa rodzaje korzystania ze środowiska:
1. Powszechne korzystanie ze środowiska
- polega na korzystaniu w celu zaspokojenia potrzeb osobistych i potrzeb gospodarstwa domowego, w tym wypoczynku i sportu jednak bez użycia instalacji. Ten rodzaj korzystania przysługuje każdemu.
2. Zwykłe korzystanie ze środowiska
Dzielimy je na:
- zwykłe korzystanie ze środowiska, które nie wymaga uzyskania pozwolenia
- zwykłe korzystanie ze środowiska, które wymaga uzyskania pozwolenia - jest to najbardziej kwalifikowany sposób korzystania ze środowiska ale obowiązek uzyskania pozwolenia wynika z ustawy.

Zasada kompleksowości art. 5
zasada zintegrowanej ochrony środowiska Wyraża ją art. 5 ustawy prawo ochrony środowiska - „ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych powinna być realizowana z uwzględnieniem ochrony pozostałych elementów” Zasada kompleksowości dotyczy także stanów naturalnych - np. stan bez hałasu Jednym z istotniejszych instrumentów prawnych będących konkretyzacją zasady kompleksowości jest tzw. pozwolenie zintegrowane Art. 201 i 211 ustawy: „Pozwolenia zintegrowanego wymaga prowadzenie instalacji, której funkcjonowanie, ze względu na rodzaj i skalę prowadzonej w niej działalności, może powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości”

Zasada prewencji i przezorności art. 6
Art. 6 ust. 1 ustawy prawo ochrony środowiska „kto podejmuje działalność mogącą negatywnie oddziaływać na środowisko, jest obowiązany do zapobiegania temu oddziaływaniu” Zasada prewencji dotyczy każdej działalności nie tylko gospodarczej. Podejmowanie czynności prewencyjnych powinno nastąpić z własnej inicjatywy podmiotu, niezależnie od tego, czy został do tego zobowiązany przez organy administracji publicznej Art. 6 ust. 2 „kto podejmuje działalność, której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze w pełni rozpoznane, jest obowiązany, kierując się przezornością, podjąć wszelkie możliwe środki zapobiegawcze”

Zasada „zanieczyszczający płaci” art. 7
Art. 7 ustawy prawo ochrony środowiska „kto powoduje zanieczyszczenie środowiska, ponosi koszty usunięcia skutków tego zanieczyszczenia (…) Kto zaś może spowodować zanieczyszczenie środowiska, ponosi koszty zapobiegania temu zanieczyszczeniu” Przez zanieczyszczenie należy rozumieć emisję, która jest szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, powoduje szkodę w dobrach materialnych, pogarsza walory estetyczne środowiska lub koliduje z innymi, uzasadnionymi sposobami korzystania ze środowiska Zasadę te rozpatruje się w dwóch aspektach:
1. kompensacyjnym
2. prewencyjnym

Zasada planowości art. 8
Art. 8 ustawy prawo ochrony środowiska „Polityki, strategie, plany lub programy dotyczące w szczególności przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, gospodarki przestrzennej, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystania terenu powinny uwzględniać zasady ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju” Zasadę planowości należy rozumieć w wąskim i szerokim znaczeniu .Wąskie znaczenie zasady planowości oznacza, że wszelkie działania mające na celu ochronę środowiska powinny być podejmowane w sposób zaplanowany i systematyczny. Szerokie znaczenie oznacza, że każdego rodzaju polityki, strategie, plany i programy powinny uwzględniać zasady ochrony środowiska i konstytucyjną zasadę zrównoważonego rozwoju

Zasada prawa do informacji o środowisku art. 9
Prawo do informacji zostało podniesione do rangi regulacji konstytucyjnej. Prawo ochrony środowiska reguluje to w art. 19-24. Dostępność do informacji o stanie środowiska jest zasadą, natomiast ograniczenie tego prawa jest wyjątkiem od zasady. Obowiązek udostępniania tych informacji spoczywa na organach administracji publicznej. Prawo do informacji z mocy prawa przysługuje każdemu. Udostępnianie informacji odbywa się na wniosek. W razie odmowy przysługuje nam odwołanie.

Zasada uczestnictwa społeczeństwa w postępowaniach w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony środowiska art.10 uregulowany w art. 31-39

Problematykę tę reguluje art. 31-39 ustawy Prawo ochrony środowiska. Prawo do udziału społeczeństwa przybiera dwojakiego rodzaju formę:
1. zapewnienie każdemu prawa do składania uwag i wniosków w postępowaniach prowadzonych z udziałem społeczeństwa
2. uczestnictwo organizacji ekologicznych w postępowaniach prowadzonych z udziałem społeczeństwa, na prawach strony tego postępowania

Zasada nieważności decyzji wydanej z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska Art. 11

ustawy Prawo ochrony środowiska „Decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczących ochrony środowiska jest nieważna”

Zasada stosowania metodyk referencyjnych Art. 12 ustawy Prawo ochrony środowiska stanowi: „1. podmioty korzystające ze środowiska oraz organy ochrony środowiska są zobowiązane, z zastrzeżeniem ust 2, do stosowania metodyk referencyjnych, jeżeli metodyki takie zostały określone na podstawie ustaw. 2. Jeżeli na podstawie ustaw wprowadzono obowiązek korzystania z metodyki referencyjnej, dopuszczalne jest stosowanie innej metodyki pod warunkiem udowodnienia jej pełnej równoważności uzyskiwanych wyników” Metoda referencyjna to określona na podstawie ustawy metoda pomiarów lub badań, która może obejmować w szczególności sposób poboru próbek, sposób interpretacji danych, a także metodyki modelowania rozprzestrzeniania substancji oraz energii w środowisku

Zasada zrównoważonego rozwoju - to taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych,
z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak
i przyszłych pokoleń.

Zasada ta została wyartykułowana przede wszystkim z art. 5 Konstytucji.

Pozwolenia

Pozwolenie, licencja, koncesja są decyzjami adm. które mają różny charakter pod względem merytorycznym , pozwolenie wiąże się z istnieniem generalnego zakazu dokonywania konkretnej czynności a poprzez jego wydanie następuje uchylenie tego zakazu i podmiot może działać w granicach określonych konkretną decyzją . Koncesja natomiast wiąże się z przełamaniem monopolu na dokonywanie określonych czynności np. prawo geologiczne i górnicze.

Poprzez wydanie koncesji państwo przekazuje część swych uprawnień podmiotowi który ma prowadzić określoną działalność . zarówno w przypadku pozwolenia jak i koncesji podmiot musi działać w granicach określonych ostateczną decyzją adm. Naruszenie norm określonych ta decyzją będzie skutkowało zastosowaniem odpowiedniej formy odpowiedzialności prawnej . Licencja jest potwierdzeniem nabycia określonych umiejętności.

Zasada informowania stron o stanie środowiska jest informacją ogólnie dostępną możemy jej wymagać a odpowiedz jest w formie decyzji adm. a jeżeli jej nie otrzymamy mamy prawo ją zaskarżyć do sądu adm.

Pozwolenia dzielimy (art. 180)

- sektorowe-emisyjne

- zintegrowane

Dział 4 ustawy dotyczy pozwoleń emisyjnych tj. najpowszechniej stosowany instrument ochrony w zakresie ograniczenia emisji do środowiska. Pozwolenie takie określa warunki prowadzenia działalności gospodarczej w określony sposób wywierający wpływ na środowisko .

Dział 4 składa się z 5 rozdziałów :

1. przepisy ogólne

2.wydawanie pozwoleń

3.wygasnięcie, cofnięcie, i ograniczenie pozwolenia

4.pozwolenie zintegrowane

5.pozwolenie na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza

Pierwsze trzy rozdziały dotyczą rodzajów pozwoleń natomiast następne dwa kolejne ściśle określonych.

Zgodnie z art.180 wyróżniamy pozwolenia na :

1) wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza,

2) wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi,

3) wytwarzanie odpadów,

4) emitowanie hałasu,

5) emitowanie pól elektromagnetycznych

Organ może również udzielić pozwolenia zintegrowanego.

Pozwolenie jest zgodne z art.180 przy jednoczesnym spełnieniu trzech warunków

1.dotyczy wyłącznie instalacji

2.eksploatacja instalacji powoduje emisję , przy czym pojęcie emisji zdefiniowane jest w art..3 pkt. 4 ustawy (emisji - rozumie się przez to wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi:

a) substancje,

b) energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne,

3.pozwolenie wymagane jest na podstawie prawa ochrony środowiska art.201 i 220 oraz prawa wodnego art.122 czy też art.17 pkt.2 ustawa o odpadach

Pozwolenie zintegrowane jest szczególnym typem pozwolenia w polskim prawie jego geneza wiąze się z transpozycją prawa wspólnotowego a mianowicie dyrektywy 96/61/WE z 24.09.96r. w sprawie zintegrowanego zapobiegania i kontroli zanieczyszczeń

Pozwolenia sektorowe dotyczą jednego konkretnego typu emisji ich wydalanie wynika ze wspólnotowego prawa emisyjnego . Dyrektywa 2006/11/UE/15.02.2006 w sprawie zanieczyszczenia spowodowanego przez niektóre substancje odprowadzone do środowiska wspólnoty.

Dyrektywa 2006/18/UE/12.12.2006 w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem i pogorszeniem ich stanu.

Dyrektywa 2001/80/WE/23.10.2001 w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń z dużych obiektów energetycznego spalania .

Art.182- wykluczanie się wzajemne pozwoleń

Art.183-sposób wydawania pozwolenia sektorowego

Wniosek o wydanie pozwolenia powinien zawierać :

1) oznaczenie prowadzącego instalację, jego adres zamieszkania lub siedziby,

2) adres zakładu, na którego terenie prowadzona jest eksploatacja instalacji,

3) informację o tytule prawnym do instalacji,

4) informacje o rodzaju instalacji, stosowanych urządzeniach i technologiach oraz charakterystykę techniczną źródeł powstawania i miejsc emisji,

5) ocenę stanu technicznego instalacji.

6) informację o rodzaju prowadzonej działalności,

7) opis możliwych wariantów funkcjonowania instalacji,

8) bilans masowy i rodzaje wykorzystywanych materiałów, surowców i paliw, wraz ze schematem technologicznym,

9) informację o energii wykorzystywanej lub wytwarzanej przez instalację,

10) wielkość i źródła powstawania albo miejsca emisji - aktualnych i proponowanych - w trakcie normalnej eksploatacji instalacji oraz w warunkach odbiegających od normalnych, w szczególności takich jak: rozruch, awaria, wyłączenia,

11) informację o planowanych okresach funkcjonowania instalacji w warunkach odbiegających od normalnych,

12) informację o istniejącym lub przewidywanym oddziaływaniu emisji na środowisko,

Art.185-strony

Stronami postępowania o wydanie pozwolenia są :

-prowadzący instalację oraz jeżeli w/z z eksploatacją instalacji utworzono obszar ograniczonego użytkowania , władający nieruchomością na tym obszarze .

Zgodnie z art.186 organ właściwy do wydawania pozwolenia odmówi jego wydania :

1.jeżeli nie są spełnienie wymagania formalne

2.jeżeli eksploatacja instalacji powodowałaby przekroczenie dopuszczalnych standardów emisyjnych

3.eksploatacja instalacji powodowałaby przekroczenie standardów jakości środowiska

4.wydanie pozwolenia byłoby niezgodne z programem działań środowiskowych

5.wniosek dotyczy uprawnień wnioskodawcy objętych decyzją o cofnięcie lub ograniczenie pozwolenia

Pozwolenia sa wydawane na czas określony nie więcej niż na 10 lat

Pozwolenie określa:

1) rodzaj i parametry instalacji istotne z punktu widzenia przeciwdziałania zanieczyszczeniom,

2) wielkość dopuszczalnej emisji w warunkach normalnego funkcjonowania instalacji, nie większą niż wynikająca z prawidłowej eksploatacji instalacji, dla poszczególnych wariantów funkcjonowania,

3) maksymalny dopuszczalny czas utrzymywania się uzasadnionych technologicznie warunków eksploatacyjnych odbiegających od normalnych, w szczególności w przypadku rozruchu i unieruchomienia instalacji, a także warunki wprowadzania do środowiska substancji lub energii w takich przypadkach oraz warunki emisji,

4) rodzaj i ilość wykorzystywanej energii, materiałów, surowców i paliw,

5) źródła powstawania albo miejsca wprowadzania do środowiska substancji lub energii,

6) zakres i sposób monitorowania procesów technologicznych, w tym pomiaru i ewidencjonowania wielkości emisji,

Wygaśnięcie, cofnięcie i ograniczenie pozwolenia

Art. 193. 1. Pozwolenie wygasa:

1) po upływie czasu, na jaki zostało wydane,

2) jeżeli prowadzący instalację utracił do niej tytuł prawny, z zastrzeżeniem art. 190 ust. 1-3, lub z innych powodów pozwolenie stało się bezprzedmiotowe,

3) na wniosek prowadzącego instalację,

4) jeżeli prowadzący instalację nie rozpoczął działalności objętej pozwoleniem w terminie dwóch lat od dnia, w którym pozwolenie stało się ostateczne,

5) jeżeli prowadzący instalację nie prowadził działalności objętej pozwoleniem przez dwa lata,

Cofnięcie pozwolenia :

-za odszkodowaniem

-bez odszkodowania

Art. 195. 1. Pozwolenie może zostać cofnięte lub ograniczone bez odszkodowania, jeżeli:

1) eksploatacja instalacji jest prowadzona z naruszeniem warunków pozwolenia, innych przepisów ustawy lub ustawy o odpadach,

2) przepisy dotyczące ochrony środowiska zmieniły się w stopniu uniemożliwiającym emisję na warunkach określonych w pozwoleniu, .

Art. 196. 1. Pozwolenie może zostać cofnięte lub ograniczone za odszkodowaniem, jeżeli:

1) przemawiają za tym względy ochrony środowiska lub

2) korzystanie z pozwolenia stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi.

Ustalenie odszkodowania następuje w drodze decyzji organu uprawnionego do cofnięcia lub ograniczenia pozwolenia. Decyzja taka jest niezaskarżalna . Strona niezadowolona z odszkodowania może e terminie 30 dni wnieść powództwo do sądu powszechnego . droga taka przysługuje również w przypadku niewydania przez właściwy organ decyzji w terminie 3-cy od daty zgłoszenia przez poszkodowanego.

Odpowiedzialność prawna w ochronie środowiska

Są trzy odpowiedzialności przy czym nie wykluczają się wzajemnie .

Odpowiedzialność cywilna .

Odpowiedzialność cywilna oparta jest na zasadzie winy art.414 KC lub z ryzyka art.435 KC

Art. 323 ustawa POŚ reguluje dwa roszczenia . Pierwsze związane jest z bezpośrednim zagrożeniem szkodą wyrażoną w związku ze szkodliwym oddziaływaniem na środowisko w takiej sytuacji podmiot może żądać przywrócenia do stanu właściwego i podjęcia środków zapobiegawczych jest to tzw. roszczenie restytucyjne.

Drugie roszczenie związane jest z naruszeniem środowiska wiąże się ono również z restytucją bowiem podmiot który swoim oddziaływaniem naruszył środowisko może zostać zobowiązany do przywrócenia ho do stanu właściwego.

Zgodnie z art.325 odpowiedzialność za szkody wyrządzone oddziaływaniem na środowisko nie wyłącza okoliczność że działalność będąca przyczyną powstania szkód jest prowadzona na podstawie decyzji i w ich granicach.

Art.328

Organizacje ekologiczne zgodnie z art.328 uzyskuje legitymację procesową w postępowaniu.

Odpowiedzialność karna

Ukształtowana jest na zasadzie winy !!!

Odpowiedzialność za przestępstwa zawarte w KK - postępowanie odnośnie środowiska .

Wykroczenia są regulowane w Prawie Ochrony Środowiska . Sady orzekające w POŚ to sądy : grodzkie, rejonowe i w szczególnych przypadkach okręgowe.

Odpowiedzialność administracyjna

Przesłanką tej odpowiedzialności jest tzw. bezprawie administracyjne które polega na przekroczeniu ustaleń ostatecznej decyzji adm.

W 1961 roku ustawa o zapobieganiu zanieczyszczeniom powodowanym przez statki wprowadziła do polskiego ustawodawstwa adm. karę pieniężną , sa one wymierzane w drodze decyzji adm. najczęściej przez wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.

Zgodnie z art. 362 jeżeli podmiot korzystający ze środowiska negatywnie oddziałuje na środowisko ze szkodą może w drodze decyzji nałożyć obowiązek:

1.ograniczenia oddziaływania

2.przywrócenia środowiska do stanu właściwego

Art..365 wojewódzki inspektor środowiska może wstrzymać w drodze decyzji użytkowanie instalacji eksploatowanej bez wymaganego pozwolenia zintegrowanego lub z naruszeniem jego warunków .

ORGANY ADMINISTRACJI DO SPRAW OCHRONY ŚRODOWISKA

Art. 376. Organami ochrony środowiska, z zastrzeżeniem art. 377, są:

1) wójt, burmistrz lub prezydent miasta,

2) starosta,

3) wojewoda,

4) minister właściwy do spraw środowiska.

DEFINICJE I ZASADY OGÓLNE

Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) aglomeracji - rozumie się przez to miasto lub kilka miast o wspólnych granicach administracyjnych,

2)  autostradzie - rozumie się przez to także drogę ekspresową, jeżeli przepisy o autostradach płatnych mają zastosowanie do tej drogi,

3) eksploatacji instalacji lub urządzenia - rozumie się przez to użytkowanie instalacji lub urządzenia oraz utrzymywanie ich w sprawności,

4) emisji - rozumie się przez to wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi:

a) substancje,

b) energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne,

5) hałasie - rozumie się przez to dźwięki o częstotliwościach od 16 Hz do 16.000 Hz,

6) instalacji - rozumie się przez to:

a)  stacjonarne urządzenie techniczne,

b)  zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot i położonych na terenie jednego zakładu,

c)  obiekty budowlane niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami,

których eksploatacja może spowodować emisję,

 9)   metodyce referencyjnej - rozumie się przez to określoną na podstawie ustawy metodę pomiarów lub badań, która może obejmować w szczególności sposób poboru próbek, sposób interpretacji uzyskanych danych, a także metodyki modelowania rozprzestrzeniania substancji oraz energii w środowisku,

  11)  oddziaływaniu na środowisko - rozumie się przez to również oddziaływanie na zdrowie ludzi,

12)  odpadach - rozumie się przez to odpady w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628),

  13)  ochronie środowiska - rozumie się przez to podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej; ochrona ta polega w szczególności na:

a)  racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,

b)  przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom,

c)  przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego,

  14)  organie administracji - rozumie się przez to:

a)  ministrów, centralne organy administracji rządowej, wojewodów, działające w ich lub we własnym imieniu inne terenowe organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego,

b)  inne podmioty, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do wykonywania zadań publicznych dotyczących środowiska i jego ochrony,

  15)  organie ochrony środowiska - rozumie się przez to organy administracji powołane do wykonywania zadań publicznych z zakresu ochrony środowiska, stosownie do ich właściwości określonej w tytule VII w dziale I,

  20)  podmiocie korzystającym ze środowiska - rozumie się przez to:

a)  przedsiębiorcę w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej oraz osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, oraz osoby wykonujące zawód medyczny w ramach indywidualnej praktyki lub indywidualnej specjalistycznej praktyki,

b)  jednostkę organizacyjną niebędącą przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy - Prawo działalności gospodarczej,

c)  osobę fizyczną niebędącą podmiotem, o którym mowa w lit. a), korzystającą ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia,

  31)  prowadzącym instalację lub zakład - rozumie się przez to właściciela instalacji lub zakładu albo podmiot, który włada instalacją lub zakładem na podstawie innego tytułu prawnego,

  38)  ściekach - rozumie się przez to wprowadzane do wód lub do ziemi:

a)  wody zużyte na cele bytowe lub gospodarcze,

b)  ciekłe odchody zwierzęce, z wyjątkiem gnojówki i gnojowicy przeznaczonych do rolniczego wykorzystania w sposób i na zasadach określonych w przepisach o nawozach i nawożeniu,

c)  wody opadowe lub roztopowe, ujęte w systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych, w tym z centrów miast, terenów przemysłowych i składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów o trwałej nawierzchni,

d)  wody odciekowe ze składowisk odpadów, wykorzystane solanki, wody lecznicze i termalne,

e)  wody pochodzące z odwodnienia zakładów górniczych, z wyjątkiem wód wprowadzanych do górotworu, jeżeli rodzaje i ilość substancji zawartych w wodzie wprowadzanej do górotworu są tożsame z rodzajami i ilością zawartymi w pobranej wodzie,

f)  wody wykorzystane, odprowadzane z obiektów gospodarki rybackiej, jeżeli występują w nich nowe substancje lub zwiększone zostaną ilości substancji w stosunku do zawartych w pobranej wodzie,

  39)  środowisku - rozumie się przez to ogół elementów przyrodniczych, w tym także przekształconych w wyniku działalności człowieka, a w szczególności powierzchnię ziemi, kopaliny, wody, powietrze, zwierzęta i rośliny, krajobraz oraz klimat,

przyszłych pokoleń.

49)  zanieczyszczeniu - rozumie się przez to emisję, która jest szkodliwa dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, powoduje szkodę w dobrach materialnych, pogarsza walory estetyczne środowiska lub koliduje z innymi, uzasadnionymi sposobami korzystania ze środowiska,

Ustawa Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz.U. Nr 115, poz. 1229) - tekst jednolity
z dnia 18 listopada 2005 r. (Dz.U. Nr 239, poz. 2019).

Zakres obowiązywania ustawy - stosuje się do morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego chociaż wyłącznie w zakresie ochrony przed ich zanieczyszczeniem ze strony źródeł lądowych oraz ochroną przed powodzią. W innym z kolei zakresie jeżeli tak stanowią przepisy u. p.w.

Właściwość wód uregulowana w ustawie Prawo wodne

Jest instytucją węzłową regulacji gospodarki wodnej, chodzi o ustalenie praw własności do wody oraz określenie podmiotów, którym to prawo przysługuje.

Art. 10 u.p.w. mówi iż wody stanowią własność Skarbu Państwa oraz innych osób prawnych albo osób fizycznych.

Wody śródlądowe dzielą się na: powierzchniowe (płynące, stojące) oraz wody podziemne.

Wodami publicznymi są te które stanowią własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego. Ponadto powierzchniowe wody stojące oraz wody w rowach, które znajdują się w granicach nieruchomości gruntowej są własnością właściciela tej nieruchomości.

Ryby oraz inne organizmy żyjące w wodzie stanowią jej pożytki do pobierania których uprawniony jest właściciel wody.

Art. 14. Grunty pokryte wodami powierzchniowymi stanowią własność właściciela tych wód.

Korzystanie z wody śródlądowej

Korzystanie z wód polega na ich używaniu na potrzeby ludności oraz gospodarki.

Powszechne korzystanie z wód służy do zaspokajania potrzeb osobistych, gospodarstwa domowego lub rolnego, bez stosowania specjalnych urządzeń technicznych, a także do wypoczynku, uprawiania turystyki, sportów wodnych oraz, na zasadach określonych
w przepisach odrębnych, amatorskiego połowu ryb.

Prawo wodne wprowadza korzystanie:

powszechne

zwykłe

szczególne

Powszechne - przedmiotem powszechnego korzystania są śródlądowe, powierzchniowe wody publiczne, morskie wody wewnętrzne oraz wody morza terytorialnego. Z mocy prawa jest to korzystanie dozwolone każdemu chociaż w praktyce adresowane do osób fizycznych.

Ustawodawca zezwala w granicach powszechnego korzystania wydobywanie kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów może ono odbywać się, po uzyskaniu zgody właściciela wody, w miejscach wyznaczonych przez radę gminy w drodze uchwały.

Zwykłe - jest uprawnieniem wykonywanym przez właściciela danego gruntu, ponieważ może on w celu zaspokojenia potrzeb własnego gospodarstwa, korzystać z danych wód bez pozwolenia wodno-prawnego pod warunkiem, że wody stanowią jego własność lub są to wody podziemne znajdujące się na jego gruncie. Art. 36 wymienia co nie stanowi zwykłego korzystania.

Szczególne - wykracza poza dwa wcześniej wymienione rodzaje korzystania, zasadniczo wymaga pozwolenia wodno-prawnego

Zgodnie z art. 37. Szczególnym korzystaniem z wód jest korzystanie wykraczające poza korzystanie powszechne lub zwykłe, w szczególności:

pobór oraz odprowadzanie wód powierzchniowych lub podziemnych;

wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;

przerzuty wody oraz sztuczne zasilanie wód podziemnych;

piętrzenie oraz retencjonowanie śródlądowych wód powierzchniowych;

korzystanie z wód do celów energetycznych;

korzystanie z wód do celów żeglugi oraz spławu;

wydobywanie z wód kamienia, żwiru, piasku oraz innych materiałów, a także wycinanie roślin z wód lub brzegu;

rybackie korzystanie ze śródlądowych wód powierzchniowych.

Art. 9. [Objaśnienia]

Dorzecze - rozumie się przez to obszar, z którego całkowity odpływ wód powierzchniowych następuje ciekami naturalnymi przez jedno ujście do morza;

Ścieki - rozumie się przez to wprowadzane do wód lub do ziemi:

wody zużyte, w szczególności na cele bytowe lub gospodarcze;

wody opadowe lub roztopowe, ujęte w otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne, pochodzące z powierzchni zanieczyszczonych o trwałej nawierzchni, w szczególności z miast, portów, lotnisk, terenów przemysłowych, handlowych, usługowych
i składowych, baz transportowych oraz dróg i parkingów,

wody odciekowe ze składowisk odpadów i miejsc ich magazynowania, wykorzystane solanki, wody lecznicze i termalne,

Ustawa definiuje trzy kategorie ścieków:

ścieki bytowe;

ścieki komunalne;

ścieki przemysłowe

Obecnie zarządzanie zasobami wodnymi jest realizowane z uwzględnieniem podziału państwa na obszary dorzeczy i regiony wodne.

Ustala się następujące obszary dorzeczy:

obszar dorzecza Wisły obejmujący, oprócz dorzecza Wisły znajdującego się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, również dorzecza Słupi, Łupawy, Łeby, Redy oraz pozostałych rzek uchodzących bezpośrednio do Morza Bałtyckiego na wschód od ujścia Słupi, a także wpadających do Zalewu Wiślanego;

obszar dorzecza Odry obejmujący, oprócz dorzecza Odry znajdującego się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, także dorzecza Regi, Parsęty, Wieprzy oraz pozostałych rzek uchodzących bezpośrednio do Morza Bałtyckiego na zachód od ujścia Słupi, a także wpadających do Zalewu Szczecińskiego;

obszary dorzeczy:

Dniestru,

Dunaju,

Jarft,

Łaby,

Niemna,

Pregoły,

Świeżej,

Ücker

- obejmujące znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej części międzynarodowych dorzeczy.

Art. 4. Organy zarządzające

Organami właściwymi w sprawach gospodarowania wodami są:

minister właściwy do spraw gospodarki wodnej;

Prezes Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej - jako centralny organ administracji rządowej, nadzorowany przez ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej;

dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej - jako organ administracji rządowej niezespolonej, podlegający Prezesowi Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej;

wojewoda;

organy jednostek samorządu terytorialnego.

Instytucja ochrony wód

Zasady ochrony wód (art.38) u. p.w.

Zasada powszechności ochrony - wody, jako integralna część środowiska oraz siedliska dla zwierząt i roślin, podlegają ochronie, niezależnie od tego, czyją stanowią własność.

Zasada prewencji - oznacza unikanie, eliminowanie i ograniczanie zanieczyszczenia wód jak również zapobieganie niekorzystnym zmianom naturalnych przepływów wodnych.

Ochrona jakościowa wód śródlądowych - jest to ochrona wód przed zanieczyszczeniem
z kolei ochrona ilościowa ma na celu dostarczenie odpowiedniej ilości wód na potrzeby ludności i gospodarki wodnej.

Art. 97 u.p.o.ś - ochronie podlegają wody o określonej jakości a celem ochrony jest zapewnienie jak najlepszej jakości wód i utrzymanie ilości wody na poziomie zapewniającym utrzymanie ochrony równowagi biologicznej.

Przedmiotem ochrony przed zanieczyszczeniem są śródlądowe wody powierzchniowe
i podziemne jak również morskie wody wewnętrzne i morze terytorialne.

Na system ochrony wód przed zanieczyszczeniem składają się:

obowiązek budowy, utrzymania i eksploatacji odpowiednich urządzeń zabezpieczających wodę;

standardy emisyjne;

pozwolenia wodno-prawne na odprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi;

obszary ochronne wokół zbiorników wód śródlądowych;

strefy ochronne wokół ujęć wody;

administracyjne kary pieniężne - p.o.ś.;

opłaty podwyższone - p.o.ś.

Ad.3. W ustawie Prawo wodne zasadą jest, że szczególne korzystanie z wód wymaga pozwolenia wodno-prawnego, od której to zasady ustawa przewiduje wyjątki - art. 124.

Pozwolenie wodno-prawne nie jest wymagane na:

wykonanie studni o głębokości 30 m. na potrzeby zwykłego korzystania z wody;

na pobór wód powierzchniowych lub podziemnych w ilości nie przekraczającej 5 m3 na dobę.

Pozwolenie wodno-prawne jest to decyzja administracyjna wydana na czas oznaczony na podstawie przedłożonego przez wnioskodawcę tzw. operatu wodno-prawnego.

Organy wydające pozwolenia wodno-prawne:

zasadniczo wydaje starosta a dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, dla których bezwzględnie wymagany jest raport oddziaływania a także związanych z eksploatacją instalacji urządzeń wodnych na terenach zakładów zaliczanych do tego rodzaju przedsięwzięć, organem tym będzie Marszałek Województwa.

Ustawa z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko znowelizowała art. 140 ust.2a u. p. w. w zakresie właściwości organów.

Zgodnie z art 140 ust. 2a u.p.w. Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej wydaje pozwolenia wodno-prawne w przypadku gdy szczególne korzystanie z wód lub wykorzystanie z urządzeń wodnych odbywa się na terenach zamkniętych w rozumieniu przepisów u. p. o. ś.

Pozwolenie wodno-prawne na szczególne korzystanie z wód wydaje się na okres nie dłuższy niż 20 lat chyba, że przedsiębiorca będzie wnosił o krótszy termin. Nie dotyczy to pozwoleń na wprowadzenie ścieków do wód lub do ziemi, które wydaje się na okres nie dłuższy niż 10 lat.

Pozwolenie wodno-prawne na wprowadzane do wód lub do urządzeń kanalizacyjnych ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególne szkodliwe wydaje się na okres nie dłuższy niż 4 lata.

W roku 1972 na spotkaniu głów państw WE zauważono potrzebę kompleksowej ochrony środowiska - ma ona charakter trans graniczny.

Dziedziny priorytetowe w zakresie priorytetowych zadań;

ograniczenie zmian klimatycznych;

zmniejszenie deficytu wody;

zachowanie bioróżnorodności gatunkowej (organizmy genetycznie modyfikowane, żywność genetycznie modyfikowana)

---