Układ współczulny (sympatyczny):
Składa się z połączonych ze sobą zwojów, które położone są po obu stronach kręgosłupa i tworzą tzw. pnie współczulne oraz sploty włókien nerwowych zlokalizowanych w innych narządach. Ze zwojów i splotów odchodzą nerwy współczulne unerwiające różne okolice ciała.
Rozszerzanie źrenicy oka
Zmniejszanie wydzielania śliny
Zwiększanie wydzielania potu
Przyśpieszanie akcji serca
Podwyższanie ciśnienia krwi
Zwalnianie ruchów jelit
Zmniejszanie wydzielania soku żołądkowego
Zmniejszanie wydzielania moczu
Powoduje jeżenie się włosów
Układ przywspółczulny (parasympatyczny):
Włókna nerwowe wychodzą z pnia mózgu. Większość z nich przebiega wspólnie z nerwem błędnym i dochodzi do płuc, serca, żołądka, jelit, wątroby. W układzie przywspółczulnym zwoje leżą w pobliżu unerwianych narządów lub w samych narządach.
Zwężanie źrenicy oka
Zwiększanie wydzielania śliny
Zmniejszanie wydzielania potu
Zwalnianie akcji serca
Obniżanie ciśnienia krwi
Przyśpieszanie ruchów jelit
Zwiększanie wydzielania soku żołądkowego
Zwiększanie wydzielania moczu