ETAPY NAUKI CZYTANIA I PISANIA W PRZEDSZKOLU.
Etapy nauki czytania:
1.wyrabianie gotowości do nauki czytania,
2.elementarna nauka czytania ( wprowadzenie elementów czytania)
3. właściwa nauka czytania,
4. rozwijanie umiejętności czytania.
Pierwsze dwa punkty dotyczą nauki czytania w przedszkolu ( dzieci sześcioletnie).
Ad.1
Poziom gotowości dziecka do nauki czytania zależy od osobistych właściwości dziecka, zadatki rozwojowe oraz działalność dydaktyczno-wychowawcza stymulująca funkcje psychiczne, fizyczne i emocjonalne dziecka niezbędne do rozpoczęcia nauki czytania.
A. Brzezińska podkreśla, iż przygotowanie dziecka do czytania obejmuje trzy sfery:
- procesów psychomotorycznych (sprawność analizatora wzrokowego, słuchowego, kinestetyczno - ruchowego, aparatu artykulacyjnego oraz manualną),
- procesów poznawczych (myślenie, dla którego materiałem jest zasób pojęciowy i słownikowy dziecka),
- procesów emocjonalno-motywacyjnych (będących warunkiem nastawienia dziecka wobec konieczności opanowania tej umiejętności).
Istotą wyrabiania gotowości do nauki czytania jest kształtowanie właściwości będących podstawą do podjęcia elementarnej nauki czytania. Tak więc głównym zadaniem oddziaływań wychowawczych będzie stymulacja czynności bezpośrednio zaangażowanych w procesie nauki czytania:
- "...sensorycznych (wzrokowych, słuchowych, kinestetycznych),
- ruchowych (artykulacyjnych, złożonych manualnych),
- poznawczych (pamięciowych i spostrzeżeniowych)".
Ad.2 Elementarna nauka czytania: "Celem tego etapu jest przyswojenie podstawowych wiadomości i umiejętności leżących u podstaw czytania".
Głównym zadaniem elementarnej nauki czytania jest automatyzacja procesów analizy i syntezy pozwalająca na pogłębienie procesu czytania o znaczeniową stronę, czyli rozumienie czytanego tekstu. Uświadomienie sobie znaczeń czytanych wyrazów następuje już na etapie czytania sylabowego. Mimo, że dziecko nie potrafi jeszcze wydobyć sensu całego tekstu, poznaje znaczenie poszczególnych słów, ujmując je oddzielnie. Na etapie bezpośredniego czytania wyrazów poziom rozumienia wzrasta istotnie choć ma raczej charakter dosłowny, gdyż procesy sensoryczne przeważają nad procesami: semantycznym i krytyczno - twórczym.
Etapy opanowywania umiejętności pisania wg. A,Brzezińśkiej
a) obraz graficzny słowa- brzmienie słowa (usłyszenie go i wypowiedzenie) -zapisanie (przepisywanie),
b) brzmienie słowa ( usłyszenie lub wypowiedzenie go) - zapisanie (pisanie tzw. ze słuchu),
c) słowo „pomyślane” - zapisanie (pisanie tzw. z pamięci).
Inaczej ten proces ujęła J. Malendowicz, wyodrębniając również trzy etapy:
1) przygotowawczy,
2) właściwej nauki pisania,
3) doskonalenia nabytych umiejętności.