09.10.2008
Ochrona dóbr niematerialnych
Prawo własności intelektualnej reguluje ochronę dóbr niematerialnych. Dobra niematerialne to dobra należące do sfery świata odczuć, uczuć, intelektu człowieka. Ochrona dóbr niematerialnych została przewidziana w:
-kodeksie cywilnym
-ustawie o prawach autorskich i prawach pokrewnych
-ustawie prawa własności przemysłowej
Kodeks cywilny przewiduje ochronę dóbr osobowych (niematerialnych), którym w szczególności są: wolność, zdrowie, cześć (dobre imię), nazwisko, pseudonim, tajemnica korespondencji, swoboda sumienia, nietykalność mieszkania, wizerunek, twórczość naukowa, artystyczna i wynalazcza.
Przesłanki ochrony dóbr osobistych.
Ten kogo dobro naruszono musi wykazać:
-jakie dobro naruszono
-miał miejsce fakt naruszenia.
Nie musi wykazać winy naruszającego, ponieważ ustawodawca przyjął w celu ochrony dóbr osobistych domniemanie bezprawności, tzn. że naruszenie dobra osobistego jest bezprawne, chyba że ten który je naruszył obali to domniemanie przedstawiając dowód przeciwny, czyli wykazując, że ma umocowanie w prawie (np. policjant z nakazem).
Roszczenia przysługujące w razie naruszenia dobra osobistego:
A) w razie zagrożenia dobra osobistego można żądać zaniechania takich działań
B) w razie naruszenia dobra osobistego można żądać:
-zaniechania dalszych naruszeń
-usunięcia skutków naruszeń, w szczególności przez złożenie oświadczenia o odpowiednie treści i formie
-zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny
-odszkodowania, jeśli w związku z naruszeniem dobra osobistego powstanie szkoda majątkowa i jeżeli działanie naruszającego było zamierzone.
16.10.2008
Szkoda to każdy uszczerbek w dobrach prawnie chronionych, poniesiony wbrew woli uprawnionego. Dzieli się na majątkowo i niemajątkową
Szkoda majątkowa jest wymierna w pieniądzu. Obejmuje stratę i utracone korzyści, jeśli ona wystąpi możemy żądać odszkodowania.
Szkoda niemajątkowa, zwana krzywdą, czyli ból fizyczny, cierpienie psychiczne. Nie da się jej przeliczyć na pieniądze. Ustawodawca wskazuje przypadki, w których w razie powstania krzywdy można żądać zadośćuczynienia pieniężnego.
Szkoda:
-na osobie
-na mieniu.
Szkoda na osobie dotyka osoby poszkodowanego i zwykle łączy w sobie szkodę majątkową i niemajątkową. Szkoda na mieniu dotyka mienia poszkodowanego i jest to zawsze szkoda majątkowa.
PRAWA AUTORSKIE
Przedmiotem prawa autorskiego jest utwór. Utwór to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci. Niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Należy odróżnić utwór jako dobro niematerialne czyli dzieło od materialnego nośnika, na którym jest utrwalony.
Utwór musi spełniać łącznie kilka cech:
-jest rezultatem pracy człowieka (twórcy)
-jest oryginalny, czyli stanowi przejaw działalności kreatywnej (twórczej)
-ma indywidualny charakter, czyli utwór odzwierciedla charakterystyczny dla twórcy styl, sposób tworzenia.
Ustalenie a utrwalenie utworu.
Ustalenie to uzewnętrznienie utworu umożliwiające jego odbiór przez inne niż twórca osoby. Dla powstania ochrony nie jest konieczne jego utrwalenie. Utwór jest przedmiotem ochrony od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną, np. szkice, projekty, plany, o ile spełniają cechy utworu. Powstanie ochrony nie jest uzależnione od spełnienia jakichkolwiek formalności np. rejestracji dzieła. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
-wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe oraz programy komputerowe)
-plastyczne
-fotograficzne
-muzyczne
-sceniczne
-architektoniczne
-audiowizualne.
Opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja jest przedmiotem prawa autorskiego, bez uszczerbku dla prawa pierwotnego.
Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego, chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu wygasły.
Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:
-akty normatywne lub ich urzędowe projekty, np. nowa ustawa, nowe rozporządzenie
-urzędowe dokumenty, materiały, znaki, symbole
-opublikowane opisy patentowe i ochronne
-proste informacje prasowe.
23.10.2008
Podmioty prawa autorskiego:
a) autor
b) współtwórca
c) pracodawca
d) producent lub wydawca utworu zbiorowego
e) producent utworu audiowizualnego
Ad a)
Twórcą może być tylko osoba fizyczna. Twórcy zawsze przysługują autorskie prawa osobiste, oraz mogą przysługiwać autorskie prawa majątkowe. Przyjmuje się, że twórcą jest osoba, której nazwisko uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub które autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek inny sposób w związku z rozpowszechnieniem utworu. Dopóki twórca nie ujawnił swego autorstwa (utwory wydane pod pseudonimem lub anonimowo) w wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich braku odpowiednia organizacja zarządzania prawami autorskimi. Podmioty te działają we własnym imieniu i są zobowiązane do przeniesienia na rzecz twórcy wszelkich praw i korzyści uzyskanych w związku zarządzaniem prawami autorskimi.
Ad b)
Z dziełem współautorskim mamy do czynienia, gdy kilku autorów zespala swe wysiłki i wkłady do osiągnięcia zamierzonego celu (dzieła). Wyróżniamy współautorskie dzieła rozłączne i nierozłączne. W dziełach rozłącznych wkład każdego twórcy stanowi samodzielną całość, którą da się oddzielić od wkładu pozostałych współtwórców i każdy z nich może wykonywać prawo autorskie do swojej części, bez uszczerbku dla praw pozostałych współtwórców. W dziełach nierozłącznych nie da się wyróżnić wkładu każdego ze współtwórców, ponieważ począwszy od powzięcia pomysłu, aż po nadanie dziełu kształtu ostatecznego wszyscy wspólnie opracowywali dzieło. W jednym i w drugim przypadku do wykonania prawa autorskiego do całości utworu potrzebna jest zgoda wszystkich współtwórców. W razie jej braku każdy ze współtwórców może żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeka uwzględniając wszystkie interesy współtwórców. Każdy ze współtwórców może samodzielnie dochodzić roszczeń z tytułu naruszenia prawa autorskiego do całości utworu.
Ad c)
Jeżeli ustawa lub umowa o pracę nie stanowią inaczej pracodawca, którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązku ze stosunków pracy nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe (prawo do korzystania z utworu, do rozporządzania utworem, do pobierania wynagrodzenia za korzystanie z utworu). Umową o pracę może wyłączyć ten sposób powstania prawa autorskiego. Należy odróżnić moment dostarczenia utworu od chwili przyjęcia utworu. Licząc od dostarczenia utworu pracodawca ma 6 miesięcy na złożenie oświadczenia o przyjęciu (lub nie) lub uzależnieniu przyjęcia od dokonania przyjęcia. Strony mogą inaczej określić ten termin, jeśli termin ten nie minie bezskutecznie, tzn. że pracodawca przyjął utwór bez zastrzeżeń. Pracodawca, licząc od chwili przyjęcia ma obowiązek rozpowszechnić utwór w okresie 2 lat. Strony mogą określić inaczej ten termin. Jeśli minie on bez skutecznie twórca może wyznaczyć pracodawcy odpowiedni termin na rozpowszechnienie. Jeśli i ten minie bezskutecznie prawa autorskie wracają do twórcy. W okresie od przyjęcia utworu aż do upływu okresu na jego rozpowszechnienie pracownikowi (twórcy) nie przysługują autorskie prawa majątkowe, w szczególności do korzystania i rozporządzania utworem. Jeśli twórca w tym okresie skorzysta z utworu, rozporządzi nim, to narusza prawa autorskie pracodawcy oraz przepisy kodeksu pracy.
30.10.2008
Ad d)
Wydawca lub producent utworu zbiorowego, np. encyklopedii lub publikacji periodycznej nabywa z mocy ustawy autorskie prawa majątkowe do utworu oraz prawo do tytułu.twórcy zachowują wyłącznie prawo do stworzonych przez siebie części stanowiących samodzielną całość.
Ad e)
Producent utworu audiowizualnego nabywa na mocy umowy o stworzenie utworu prawa majątkowe do eksploatacji jako całości
Pojęcie i rodzaje praw autorskich
Wyróżniamy autorskie prawa osobiste autorskie prawa majątkowe.
Autorskie prawa osobiste
-mają charakter niematerialny
-chronią nieograniczoną w czasie więź twórcy z utworem
-nie są przedmiotem obrotu
-nie można ich się zrzec
-nie podlegają dziedziczeniu
-nie są ograniczone w czasie, czyli nie wygasają
Są to:
-prawo do autorstwa utworu
-prawo do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem, pseudonimem lub udostępniania anonimowo
-prawo do nienaruszalności formy i treści utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania
-prawo decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności
-prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu
-prawo wycofania utworu z obiegu
-prawo dostępu do utworu
-prawo do sprzeciwiania się zniszczeniu utworu
Prawa osobiste majątkowe mogą przysługiwać tylko twórcy
Autorskie prawa majątkowe:
-mają charakter materialny
-podlegają dziedziczeniu
-są zbywalne w drodze czynności prawnych
-są ograniczone w czasie, wygasają po upływie 70-ciu lat od śmierci twórcy
Są to:
-prawo do korzystania z utworu
-prawo do rozporządzania utworem
-prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu
Czas trwania autorskich praw majątkowych liczy się w latach pełnych następujących po roku, w którym nastąpiło jedno z niżej opisanych zdarzeń.
Autorskie prawa majątkowe gasną z upływem 70-ciu lat:
-od śmierci twórcy, a dla utworów współautorskich od śmierci współtwórcy który przeżył pozostałych
-w odniesieniu do utworu, do którego prawa autorskie majątkowe przysługują innej osobie niż twórca, od daty rozpowszechnienia utworu
-w odniesieniu do utworu audiowizualnego, od śmierci najpóźniej zmarłej z następujących osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autor dialogów, kompozytora muzyki.
Obrót autorskimi prawami majątkowymi.
Są dwa sposoby dysponowania tymi prawami:
-umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych ze zbywcy (twórcy) na nabywcę
-umowa licencyjna
Umowa o przeniesienie autorskich praw majątkowych:
-umowa ta wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności
-umowa musi wyraźnie wskazywać pola eksploatacji, na których będzie czyniony żytek z utworu
-umowa jest nieważna jeżeli przeniesienie praw majątkowych obejmuje wszystkie utwory twórcy mogące powstać w przyszłości
-umowa może dotyczyć korzystania z utworu tylko na tych polach eksploatacji, które są znane w chwili jej zawarcia.
Zasadą jest odpłatne przeniesienie prawnej umowy. Nieodpłatny charakter rozporządzenia musi wynikać z treści umowy, w przeciwnym razie twórcy przysługuje odrębne wynagrodzenie za korzystanie z utworu na każdym odrębnym polu eksploatacji. Jeżeli omowa nie zawiera wyraźnego postanowienia o przeniesieniu praw autorskich majątkowych to przyjmuje się, że twórca udzielił jedynie licencji.
Umowa licencyjna:
-jest to umowa, która upoważnia do korzystania z utworu w określonym zakresie na oznaczonych polach eksploatacji
-zasadą jest, że licencja wygasa po 5-ciu latach, chyba że strony postanowiły inaczej
Wyróżniamy licencję wyłączną i niewyłączną. Licencja wyłączna gwarantuje licencjobiorcy wyłączność korzystania z utworu w określonym zakresie i wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Licencja niewyłączna polega na tym, że twórca ma możliwość upoważnienia kilka osób do korzystania z utworu w tym samym zakresie. Jej forma jest dowolna.
06.11.2008
Formy czynności prawnych:
A) ustna
B) pisemna
a) zwykła
b)kwalifikowana
-forma pisemna z datą pewną
-forma pisemna z podpisem urzędowo poświadczonym
-akt notarialny
1) forma pisemna pod rygorem nieważności
2) forma pisemna zastrzeżona dla celów dowodowych
3) forma pisemna dla wywołania innych skutków prawnych
13.11.2008
Ochrona praw autorskich-roszczenia przysługujące w razie naruszenia praw autorskich
1) Roszczenia o zaniechanie naruszeń
2) Roszczenie o usunięcie skutków naruszeń np.:
-żądanie złożenia publicznego oświadczenia o odpowiedniej treści
Nakaz ogłoszenia w czasopismach treści wyroku lub ugody sądowej
-zobowiązanie do zawiadomienia określonych osób
-zobowiązanie do ponownego opublikowania całości lub części utworu bez wprowadzonych przez naruszającego zmian czy zniekształceń
-żądanie zniszczenia bezprawnie wytworzonych egzemplarzy utworu
3) Roszczenie o zadośćuczynienie lub o uiszczenie odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany przez twórcę cel społeczny (oba te roszczenia są zależne od winy naruszającego)
Postacie winy:
a) umyślna
-z zamiarem bezpośrednim
-z zamiarem ewentualnym
b) nieumyślna
-lekkomyślność
-niedbalstwo
Z powyższymi roszczeniami mogą wystąpić: twórca, a po jego śmierci osoba przez niego wskazana. Jeśli jej nie wskazał to małżonek, a z braku małżonka kolejno:
-zstępni (dzieci, wnuki)
-rodzice
-rodzeństwo
-zstępni rodzeństwa (bratanek)
Z roszczeniami może wystąpić także stowarzyszenie twórców ze względu na rodzaj twórczości lub organizacja zbiorowa zarządzająca prawami autorskimi, która zarządza prawami autorskimi zmarłego twórcy.
Roszczenia przysługujące w razie naruszenia autorskich praw majątkowych:
a) roszczenie o zaniechanie naruszenia
b) roszczenie o usunięcia skutków naruszenia
c) roszczenia o odszkodowanie albo zapłatę sumy pieniężnej w podwójnej wysokości a gdy naruszenie było zawinione to w potrójnej wysokości wynagrodzenia, które było należne gdyby uprawniony wyraził zgodę na korzystanie z utworu
d) roszczenie o wydanie uzyskanych korzyści.
Z roszczeniami powyższymi mogą wystąpić:
a) twórca, jeśli służą mu autorskie prawa majątkowe
b) spadkobiercy
c) nabywca praw majątkowych w drodze umowy
d) licencjobiorca wyłączny w zakresie naruszeń dotyczących pól eksploatacji objętych umową
e) pracodawca
f) producent lub wydawca utworu zbiorowego
g) producent lub wydawca utworu audio-wizualnego.
Ochrona programów komputerowych.
Programy komputerowe są chronione jak utwory literackie, ale z pewnymi odrębnościami.
Nie ma definicji programu komputerowego.
Podstawowe prawo autorskie do programu ma twórca, jeżeli jednak program został stworzony przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązku ze stosunków pracy, prawa majątkowe do programu przysługują pracodawcy.
Autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego to:
a) prawo do zwielokrotnienia programu trwałego lub czasowego w całości lub w części jakimikolwiek środkami w jakiejkolwiek formie
b) prawo do tłumaczenia, przystosowywania lub jakichkolwiek zmian w programie
c) prawo do rozpowszechniania programu
d) prawo do wynagrodzenia za korzystanie z programu.
20.11.2008
Ograniczenie autorskich praw majątkowych do programu:
A) Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, legalny dysponent programu (nabywca kopii lub licencjobiorca) może bez zgody twórcy zwielokrotnić program w całości lub w części, a także tłumaczyć, przystosowywać i zmieniać go w zakresie jakim jest to niezbędne do korzystania z programu zgodnie z przeznaczeniem. Wśród działań tego rodzaju mieszczą się:
a) zwykłe stosowanie programu w komputerze
b) poprawianie błędów
c)testowanie programu pod kątem widzenia zakażenia wirusami i usuwanie tych wirusów
d) zmienianie parametrów programu wywołane zmianą standardów, przepisów, wymóg
e) dostosowywanie programu do wymogów nowych wersji sprzętu komputerowego
f) integrowanie programu z innymi stosowanymi programami.
B) Nie podlega ograniczeniom umownym i nie wymaga zezwolenia uprawnionego
a) uprawnienia do sporządzenia kopii zapasowej, jeżeli jest to niezbędne do korzystania z programu, będzie zbędne gdy producent zapewni natychmiastowe dostarczenie nowej kopii w przypadku jej zniszczenia oraz gdy nie istnieje, ze względu na sposób utrwalenia programu możliwość uszkodzenia jego egzemplarza. Nie wolno używać kopii zapasowej równocześnie z programem komputerowym, chyba że umowa z producentem na to pozwala.
b) uprawnienie do analizowania programu (obserwowanie, badanie i testowanie funkcjonowania programu) w celu poznania jego idei i zasad o ile czynności te będą wykonywane w trakcie wprowadzania, wyświetlania, stosowania, przekazywania lub przechowywania programu
c) uprawnienie do dekompilacji programu, czyli do zwielokrotnienia kodu programowego lub tłumaczenia jego formy sprowadzające sę do odtworzenia jego kodu źródłowego na podstawie jego kodu wynikowego, przeprowadzone w celu osiągnięcia współdziałania programu z innym niezależnie stworzonym programem. Dekompilacja jest dopuszczalna jeżeli:
-nie jest łatwo dostępne inne źródło informacji
-przedmiotem dekompilacji są tylko te fragmenty, które są niezbędne do osiągnięcia współdziałania z innym niezależnie stworzonym programem.
Twórcy programu komputerowego przysługują autorskie prawa osobiste:
-prawo do autorstwa programu
-prawo do oznaczenia programu swoim nazwiskiem lub pseudonimem
Prawo własności przemysłowej.
Ustawa prawo własności przemysłowej reguluje stosunki w zakresie wynalazków, wzorów przemysłowych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych i topografii układów scalonych, a także zasady na jakich przedsiębiorcy mogą przymować projekty racjonalizatorskie.
-Na wynalazek przysługuje patent trwający maksymalnie 20 lat.
-Na wzór użytkowy uzyskujemy prawo ochronne na max 10 lat.
-Na wzór przemysłowy uzyskuje się prawo z rejestracji na max 25 lat.
-Na znak towarowy uzyskujemy prawo ochronne na max 10 lat z możliwością onowienia ochrony na kolejne 10-lecie.
-Na oznaczenia geograficzne uzyskujemy prawo z rejestracji na czas nieoznaczony.
-Na topografię układu scalonego przysługuje prawo z rejestracji na max 10 lat.
Wyżej wymienione prawa wyłączne (patent, prawo ochronne, prawo z rejestracji) uprawniają do wyłącznego korzystania z rozwiązania lub oznaczenia w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze Rzeczy Pospolitej Polskiej.
Ochrona wynikająca z ustawy o prawie własności przemysłowej ma charakter sformalizowany, ponieważ zależy od zgłoszenia w urzędzie patentowym.
27.11.2008
Nie ma definicji wynalazku. Ustawodawca określa jedynie cechy jakie powinien mieć wynalazek, aby nadawał się do opatentowania:
a) musi być nowy
b) musi mieć poziom wynalazczy
c) musi nadawać się do przemysłowego stosowania.
Ad a)
Wynalazek jest nowy jeśli nie jest częścią stanu techniki. Przez stan techniki rozumie się wszystko to co przed datą według, której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w formie pisemnego lub ustnego opisu, przez stosowanie, wystawienie lub ujawnienie w inny sposób.
Ad b)
Ma poziom wynalazczy tzn. dla znawcy z danej dziedziny wynalazek nie wynika w sposób oczywisty ze stanu techniki (dla znawcy z danej dziedziny jest zaskoczeniem)
Ad c)
Ma zastosowanie przemysłowe oznacza, że według według wynalazku może być uzyskany seryjny produkt lub wykorzystany sposób w rozumieniu technicznym w jakiejkolwiek działalności przemysłowej nie wykluczając rolnictwa.
Za wynalazki nie uważa się np:
-odkryć, teorii naukowych i metod matematycznych
-planów, zasad i metod dotyczących działalności umysłowej lub gospodarczej oraz gier
-wytworów, których niemożliwość wykorzystania może być wykazana w świetle powszechnie przyjętych i uznanych zasad nauki
-programów komputerowych
-przedstawiania informacji.
Patentów nie udziela się na:
-wynalazki, których wykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami
-odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby chodowli roślin lub zwierząt
--sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach i zwierzętach.
Pierwszeństwo do uzyskania patentu.
1) Pierwszeństwo oznacza się według daty zgłoszenia wynalazku w urzędzie patentowym.
2) Można ustalić pierwszeństwo według daty wpłynięcia do urzędu patentowego faksu obejmującego zgłoszenie. Jednakże warunkiem uznania tego pierwszeństwa jest dostarczenie do urzędu patentowego oryginału zgłoszenia w ciągu 30 dni od daty nadania faksu. Termin ten nie podlega przywróceniu. Jeżeli faks był nieczytelny lub oryginał nie jest tożsamy z faksem, lub oryginał wpłynął po 30 dniach, za datę zgłoszenia uznaje się dzień, w którym dostarczono oryginał.
3) Pierwszeństwo z wystawy oznacza się według daty wystawienia wynalazku na wystawie międzynarodowej lub wystawie publicznej w Polsce jeżeli zgłoszenie w urzędzie patentowym zostanie dokonane w okresie 6 miesięcy od daty wystawienia.
4) Pierwszeństwo z konwencji przysługuje na zasadach określonych w umowach międzynarodowych według daty pierwszego prawidłowego zgłoszenia wynalazku we wskazanym państwie będącym stronom umowy międzynarodowej, jeżeli od tej daty zgłoszenie w urzędzie patentowym zostanie dokonane w ciągu 12 miesięcy od daty zgłoszenia zagranicą.
Patent daje uprawnionemu dwa podstawowe rodzaje uprawnień:
a) prawo do korzystania z wynalazku
b) prawo wyłączenia wszelkich innych osób od zawodowego lub zarobkowego korzystania z wynalazku
Ad a)
Prawo do korzystania obejmuje:
-stosowanie wynalazku
-używanie wyrobów wyprodukowanych według wynalazku
-wprowadzenie wynalazku do obrotu
-najem i dzierżawa chronionych patentem maszyn czy urządzeń
-czerpanie korzyści zarobkowych
-udzielanie licencji
-sprzedaż prawa do patentu.
Ad b)
Polega na tym, że bez zgody uprawnionego z patentu lub zezwolenia urzędu patentowego udzielającego licencji przymusowej nie może korzystać z wynalazku.
04.12.2008
Zgłoszenie wynalazku do ochrony powinno obejmować:
-podanie zawierające … oznaczenie zgłaszającego, określenie przedmiotu zgłoszenia i wniosek o udzielenie patentu
-opis wynalazku, ujawniający jego istotę przedstawiony na tyle jasno i wyczerpująco aby znawca mógł ten wynalazek urzeczywistnić
-zastrzeżenia patentowe, które w sposób zwięzły i jednoznaczny, przez podanie cech technicznych rozwiązania, określają zastrzegany zakres ochrony
-skrót opisu stanowiący zwięzłą i jasną informację określającą przedmiot i charakterystyczne cechy techniczne wynalazku
-rysunki jeśli są niezbędne do zrozumienia wynalazku
-pełnomocnictwo, jeśli twórca korzysta z pomocy rzecznika patentowego
Rozpatrywanie zgłoszenia wynalazku:
a) po wpłynięciu zgłoszenia, urząd patentowy nadaje mu kolejny numer i stwierdza datę wpływu oraz zawiadamia o tym zgłaszającego
b) jeżeli urząd patentowy stwierdzi brak opłaty za zgłoszenie, wzywa zgłaszającego do jej uiszczenia w ciągu miesiąca. W tym samym terminie zgłaszający może złożyć wniosek o zwolnienie z części opłaty. W razie nie uiszczenia opłaty i nie złożenia wniosku o zwolnienie, zgłoszenie uważa się za wycofane i postępowanie umarza się
c) do czasu wydania decyzji w sprawie udzieleniu patentu, zgłaszający może wprowadzić uzupełnienia i poprawki do zgłoszenia, o ile nie wykraczają poza przedmiot rozwiązania określony w opisie w dniu dokonania zgłoszenia
d) niezwłocznie po upływie 18 miesięcy od daty zgłoszenia urząd ogłasza o wynalazku w biuletynie urzędu patentowego, wyjątkowo nie ogłasza się o zgłoszeniu wynalazku tajnego, albo co do którego przed terminem ogłoszenia wydano decyzje o odmowie udzielenia patentu
e) w ciągu 6 miesięcy od ogłoszenia osoby trzecie mogą zgłaszać uwagi o istnieniu okoliczności uniemożliwiających udzielenie patentu
f) jeśli urząd stwierdzi brak ustawowych warunków do udzielenia patentu, wydaje decyzje o odmowie udzielenia patentu
g) jeśli wynalazek spełnia warunki ustawowe i upłynęło 6 miesięcy od ogłoszenia w biuletynie, urząd wydaje decyzje o udzieleniu patentu
h) udzielenie patentu następuje pod warunkiem uiszczenia opłaty za pierwszy okres ochrony (1,2,3 rok - 270zł), w razie nie uiszczenia tej opłaty urząd patentowy stwierdza wygaśnięcie decyzji o udzieleniu patentu
i) udzielenie patentu stwierdza się przez wydanie dokumentu patentowego i patent wpisuje się do rejestru patentowego.
Wynalazek tajny:
Dotyczy on obronny i bezpieczeństwa państwa. Jeśli urząd patentowy stwierdzi że ma do czynienia z wynalazkiem tajnym przekazuje go ministrowi Urzędu Bezpieczeństwa (UB), Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) lub szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). Jeden z nich może wydać postanowienie o utajnienie rozwiązania i wówczas wynalazek staje się tajemnicą państwową, nie może być ujawniony i nie udziela się na niego patentu, natomiast twórca otrzymuje odszkodowanie z budżetu państwa. Wypłaca się je jednorazowo lub w częściach, ale przez okres nie dłuższy niż pięć lat.
11.12.2008
Umowy licencyjne
Umowa licencyjna polega na upoważnieniach przez uprawnionego z patentu do korzystania z jego wynalazku w określonym zakresie.
Wyróżniamy licencje zwykłe i szczególne.
Licencje zwykłe- dzielą się według kryteriów :
a) zakres upoważnienia: licencja pełna i ograniczona
b) zakres udzielanej wyłączności: wyłączna i niewyłączna
Licencje szczególne:
otwarta doraźna i przymusowa
Licencja pełna daje licencjobiorcy prawo korzystania z wynalazku w takim samym zakresie co licencjodawca.
Licencja ograniczona daje licencjobiorcy prawo do korzystania z wynalazku w węższym niż licencjodawca zakresie.
Licencja wyłączna- na rzecz tylko jednego podmiotu.
Licencja niewyłączna- daje uprawnionemu z patentu możliwość udzielenia licencji kilku osobom w tym samym zakresie.
Umowa licencyjna wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. W umowie strony mogą ustalić zakres potrzebnych do stosowania wynalazku i informacji i doświadczeń. Jeśli takich ustaleń nie będzie z mocy prawa automatycznie powstaje konieczność udostępnienia przez licencjodawcę wszystkich niezbędnych danych umożliwiających korzystanie z wynalazku. Czas trwania licencji powinien być określony w umowie, nie może być jednak dłuższy niż czas trwania praw wyłącznych (patent).
Licencjobiorca może udzielić dalszej licencji (sublicencji) ale tylko jednej wyłącznie za zgodą licencjodawcy.
Licencje szczególne:
A) otwarta-uprawniony z patentu może złożyć w urzędzie patentowym oświadczenie o gotowości udzielenie licencji na korzystanie z wynalazku każdemu zainteresowanemu. Oświadczenie takie nie może być odwołane ani zmienione, gdyż wpisuje się je do rejestru prowadzonego w urzędzie patentowym i jest publikowane w wiadomościach urzędu patentowego. Licencja otwarta jest pełna i niewyłączna. Uprawniony z patentu w razie złożenia takiego oświadczenia ponosi opłaty za ochronę wynalazku o połowę niższe, natomiast opłata licencyjna nie może przekroczyć 10% korzyści uzyskanych przez licencjobiorcę w każdym roku korzystania z wynalazku po potrąceniu nakładów. Licencję otwartą uzyskuje się przez zawarcie umowy licencyjnej.
B) doraźna- oznacza domniemanie udzielenia licencji przez wykonanie przez zleconych na korzystanie z wynalazku zawartego w wynikach prac. Jeżeli umowa o wykonanie prac badawczych nie stanowi inaczej, to przyjmuje się że w sytuacji, gdy w związku z pracami powstał wynalazek czego strony niespodziewany się, to zleceniodawca uzyskuje licencję na korzystanie z wynalazku zawartego w przekazanych wynikach prac.
C) przymusowa- to jedyna licencja, której udziela urząd patentowy w formie decyzji, a nieupoważniony z patentu, przyczyny ustalenia licencji przymusowej:
-gdy jest to konieczne dla zapobieżenia lub usunięcia stanu zagrożenia państwa, w szczególności w dziedzinie obronności, porządku publicznego, ochrony życia i zdrowia ludzkiego oraz ochrony środowiska
-gdy patent jest nadużywany
-jeśli uprawniony z patentu musi skorzystać z wynalazku na który wcześniej udzielono patent, a uprawniony z patentu wcześniejszego nie godzi się na zawarcie umowy licencyjnej, w sytuacji, gdy jest to konieczne dla zaspokojenia potrzeb rynku krajowego.
Licencja przymusowa jest licencją niewyłączną. Zakres, czas jej trwania, wysokość opłat licencyjnych, sposób i terminy ich zapłaty oraz szczegółowe warunki wykorzystania licencji ustala urząd patentowy. Nie wcześniej, niż po upływie 2 lat od wydania decyzji o udzieleniu licencji przymusowej, zainteresowany może złożyć wniosek o jej zmianę. Licencja przymusowa jest wpisywana do rejestru patentowego.
18.12.2008
Międzynarodowa ochrona wynalazku
Konwencja waszyngtońska z 1970r (PCT), która utworzyła międzynarodowy związek wspólnoty patentowej. Polska przystąpiła do PCT w1990r. W tym trybie mogą dokonywać zgłoszenia tylko podmioty pochodzące z państw które podpisały konwencję.
Schemat postępowania w trybie PCT:
-zgłoszenie międzynarodowe do krajowego urzędu patentowego urzędu patentowego, ewentualnie do międzynarodowego biura PCT w Genewie. W zgłoszeniu należy określić kraje, w których chce się uzyskać ochronę
-sprawdzenie czy wynalazek spełnia wymagane cechy, sporządza się stosowne sprawozdanie
-ogłoszenie publiczne o zgłoszeniu
-przekazanie zgłoszenia oraz wyżej wymienionego sprawozdania do krajowych urzędów patentowych, w których zgłaszający chce uzyskać ochronę
-badanie merytoryczne zgłoszenia przez krajowe urzędy patentowe i podjęcie przez nie decyzji o udzieleniu lub odmowie patentu
Patent europejski, w oparciu o konwencje o patencie europejskim z 1973 (Polska od 01.03.2004r). o patent europejski mogą ubiegać się podmioty z dowolnego kraju nawet niebędącego stroną konwencji.
Schemat postępowania w oparciu konwencję o patencie europejskim:
-zgłoszenie do europejskiego urzędu patentowego, sporządzone w języku angielskim, francuskim lub niemieckim i zawierających określenie krajów, w których zgłaszających chce uzyskać ochronę
-badanie zgłoszenie zakończone sprawozdaniem
-publikacja zgłoszenia
-badanie merytoryczne z punktu widzenia spełnienia cech zakończone sprawozdaniem
-decyzja europejskiego urzędu patentowego o odrzuceniu zgłoszenia lub udzieleniu patentu europejskiego
-rejestracja wynalazku w krajowych urzędach patentowych.
Projekty racjonalizatorskie.
Racjonalizacja to wprowadzanie uprawnień w procesach produkcyjnych. Projekt racjonalizatorski to każde rozwiązanie nadające się do wykorzystania przez przedsiębiorcę.
Przedsiębiorcą jest:
-osoba fizyczna
-osoba prawna
-jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej ale mająca zdolność prawną
(o ile we własnym imieniu prowadzą działalność gospodarcza)
-wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca może (nie musi) przyjmować projekty racjonalizatorskie. Jednak gdy się na to zdecyduje to jest zobowiązany wydać regulamin racjonalizacji.
Projekt racjonalizatorski to każde rozwiązanie nadające się do wykorzystania, nie będące wynalazkiem, wzorem użytkowym, wzorem przemysłowym lub topografią układu scalonego. W regulaminie racjonalizacji przedsiębiorca określa co najmniej jakie rozwiązania i przez kogo dokonane uznaje się w przedsiębiorstwie za projekty racjonalizatorskie, a także sposób załatwiania zgłaszanych projektów i zasady wynagradzania twórców tych projektów.
Twórca projektu racjonalizatorskie ma prawo do wynagrodzenia określonego w regulaminie obowiązującym w dniu zgłoszenia projektu, chyba że wydany później regulamin jest dla twórcy korzystniejszy, ponadto przysługuje mu prawo do wymieniania go jako twórcy w dokumentach i publikacjach.