Socjologia 05-01-06

Temat: Struktura Społeczeństwa we Współczesnych Społeczeństwach (na przykładzie USA Polski'89, Europa Zachodnia,)

Struktura społeczeństwa wg Genette'a to nie są przedmioty, ale systemy relacji złożone inaczej niż postrzegane, co wiąże się z koniecznością ich wymyślenia, a nie odkrycia. Struktura społeczeństwa to twór teoretyczny, jest to wyobrażenie jak zbudowane jest społeczeństwo.

Wg Sztumskiego struktura społeczeństwa to taki zbiór elementów, który w swym istnieniu i funkcjonowaniu wskazuje na występowanie w jego obrębie pewnej organizacji zespalającej poszczególne elementy.

3 sposoby ujmowania struktury społeczeństwa:

1. podział Dychotomiczny - podział na dwu biegunowe grupy społeczne, uwzględnia konflikt interesów tkwiący w strukturze społeczeństwa np. podział na rządzących i rządzonych, na pracujących i niepracujących.

2. podział Funkcjonalny - uwzględnia miejsce jednostki w skali społecznego prestiżu według 2 czynników: a) ilość pieniędzy b) zawód

3. podział Gradacyjny (stopniowanie) - Dzielący się na Gradacje: a) prostą b) syntetyczną

1. Gradacja Prosta to stopniowanie położenia jednostki ze względu na 1 cechę, bądź 1 kryterium np. poziom zamożności.

2. Gradacja Syntetyczna to stopniowanie położenia jednostki ze względu na kilka cech, bądź kilka kryteriów. Na tej podstawie powstaje system stratyfikacji społeczeństwa czyli system klasowo - warstwowy, który jest sposobem ujmowania struktury społecznej we współczesnym społeczeństwie. Klasowo - warstwowe odzwierciedlają nierówności (szanse) w dostępie do kluczowych zasobów czyli - 1) pieniędzy, 2) władzy, 3) prestiżu, 4) wykształcenia, 5) zdrowia,

Dostęp do tych zasobów tworzy swoistą hierarchie społeczną, która tworzy system stratyfikacji. Istnieją, więc 1) hierarchie bogactwa od multimilionera do bezdomnego, 2) h. władzy od cesarza do niewolnika, 3) hierarchie prestiżu od idoli do żebraków, 4)h. wykształcenia od noblistów do analfabetów, 5) zdrowia od olimpijczyków do niepełnosprawnych.

1. PIENIĄDZE - są czynnikiem nasilającym stratyfikacje społeczeństwa jest to pieniądze służące do zaspokojenia potrzeb biologicznych np. jedzenie, ubiór. Są też potrzebą kulturową, ponieważ kultura definiuje pewne obiekty jako jako pożądane np. futro z norek, jemy wymyślne dania nie tylko by wypełnić żołądek. We współczesnym świecie pieniądze ca fetyszyzowane czyli chcemy np. chcemy górę kawioru, choć wiemy, że nie będziemy go w stanie zjeść lub posiadać futro na każdy dzień inne. Pieniądze stały się miernikiem wszelkich wartości tzn. wartość ma wszystko co można wymienić na pieniądze, są one tak pożądane, ponieważ wymienialne na władze i prestiż, dlatego ich tak potrzebujemy.

2. WŁADZA - czynnik ten daje nam poczucie bezpieczeństwa, potęgi, wolnosci, Władza umożliwia zdobywanie informacji, manipulacje, korupcje, szantażowanie, jest ona wymienialna na pieniądze i prestiż. Im bardziej absolutna i mniej kontrolowana, tym łatwiej wymienialna na pieniądze.

3. PRESTIŻ (=uznanie, akceptacja, szacunek, autorytet) - czynnik ten jest przez nas tak pożądany, bo lubimy jak nas chwalą, potrzebujemy bycia adekwatnym, bo sprawia nam to przyjemność. Jest wymienialny na władze i pieniądze. Umożliwia dostęp do władzy i lepszych zarobków. Dziś prestiż jest utożsamiany z rozpoznawalnością.

4. WYKSZTAŁCENIE - czynnik ten we współczesnym świecie jest najbardziej prawomocną drogą do awansu społecznego (niestety nie w Polsce). Wykształcenie jest również kryterium wyłaniania przywódców politycznych (również nie w Polsce i jeszcze bardzo długo na to poczekamy). Wykształcenie jest kapitałem kulturowym, który w różnym stopniu nabywają członkowie poszczególnych klas społecznych.

5. ZDROWIE - czynnik będący podstawą dostępu do pozostałych wartości.

Na podstawie dostępu do 5 kluczowych zasobów tworzy się system 3 klas społecznych dzielących się na warstwy. Schematy :a) USA/Europa Zachodnia b) Polska

ŚREDNIA

50%

Wyższa Wyższa NIEWIDZIALNI

Wyższa Średnia

Wyższa Niższa

Średnia Wyższa

Średnia Średnia

Średnia Niższa

Niższa Wyższa

Niższa Niższa NIEWIDZIALNI

Niższa Średnia

Niższa Średnia

Niższa Niższa NIEWIDZIALNI

Niższa Wyższa

Średnia Niższa

Średnia Średnia

Średnia Wyższa

Wyższa Niższa

Kl. Średnia nie stanowi ½ społeczeństwa cały czas fluktuje i nie jest stała.

Wyższa Średnia

---