plik


ÿþSAOWNICZEK POJ Z ZAKRESU PRAWA WAASNOZCI INTELEKTUALNEJ Akty prawne: UPAPP  ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych [Dz.U.06.90.631, ze zm.] PWP  ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo wBasno[ci przemysBowej [Dz.U. 2001 nr 49 poz. 508, ze zm.] KC  ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny [Dz.U. Nr 16, poz. 93, ze zm.] Utwór jest to rezultat dziaBalno[ci twórcy, o cechach indywidualnych, oryginalnych. Utwór mo|e by utrwalony na tzn. no[niku materialnym (np. pBycie CD, papierze itd.) jednak ochronie prawno-autorskiej podlega utwór sam w sobie. {eby uzna co[ za utwór nie ma znaczenia jego warto[, przeznaczenie czy te| sposób wyra|ania. PrzykBadami utworów s np. wiersz, obraz, fotografia, projekt architektoniczny, film, logo. Taki utwór jest chroniony od momentu powstania i to niezale|nie od tego czy zostaB ukoDczony. Ochrona utworu nie zale|y od |adnych formalno[ci np. nie trzeba dzieBa rejestrowa czy wskazywa na zastrze|enie praw do niego. Ochron mo|e by wyBcznie utwór ustalony (a wic w jakikolwiek sposób wyra|ony np. narysowany, za[piewany itp.). Idee, odkrycia, procedury, metody i zasady dziaBania oraz koncepcje matematyczne nie podlegaj ochronie prawno-autorskiej. W zwizku z powy|szym nale|y uzna, |e równie| nie podlegaj tej ochronie nie ustalone pomysBy lub koncepcje. Utworu egzemplarz  inaczej no[nik  przedmiot materialny, na którym utrwalono utwór np. pBótno dla obrazu, kartka dla wiersza, pByta lub kaseta dla piosenki. Utwór samoistny to taki który nie zawiera cudzych elementów twórczych, w którym nie wykorzystano cudzych dzieB, mimo |e mo|e by innymi dzieBami inspirowany (wtedy mówimy o utworze samoistnym inspirowanym). Utwór niesamoistny to taki w którym zawarto cudze wkBady twórcze. S to m.in. opracowania, zbiory utworów, ró|nego rodzaju zestawienia innych utworów. Opracowanie utworu - zwane tak|e utworem zale|nym (niesamoistnym) jest to utwór, który powstaje na bazie innego utworu (samoistnego) i zawiera w istotnym stopniu jego elementy twórcze. Nale| tu m.in. tBumaczenia, przeróbki, adaptacje, streszczenia, inscenizacje dramatu, aran|acje muzyczne, antologie, opracowaniem bdzie równie| przerobione logo. W celu rozpowszechniania opracowania nale|y uzyska zgod twórcy utworu pierwotnego. W przeciwieDstwie do opracowaD utwory inspirowane innymi nie wymagaj uzyskiwania zgody w celu ich rozpowszechniania. WspóBautorstwo- zwizane jest ze wspólnym stworzeniem utworu, przez kilku twórców. Mówimy wtedy o wspóBautorstwie utworu. (W tym przypadku nie powstaje jednak wspólno[ autorskich praw osobistych). Typowym przykBadem dzieBa wspóBautorskiego jest utwór audiowizualny. Twórcze elementy, które pochodz pod poszczególnych twórców nazywamy wkBadami twórczymi. Twórca mo|e samodzielnie rozporzdza swoim wkBadem twórczym, do wykonywania praw do caBego utworu potrzebna jest zgoda wszystkich. Zbiory, ró|nego rodzaju antologie itp., mog by utworem, nawet gdy zawieraj niechronione elementy np. utwory co do których ochrona prawno-autorska wygasBa, o ile przyjty w nich dobór, ukBad lub zestawienie ma twórczy charakter. W takim przypadku chronimy efekt twórczego zestawienia, uBo|enia elementów zbioru. Utwór zbiorowy  np. publikacja periodyczna lub encyklopedia  prawa do takiego utworu jako caBo[ci przysBuguj jego producentowi lub wydawcy, natomiast do jego poszczególnych cz[ci np. artykuBów, zdj itd.  ich twórcom. Jednocze[nie domniemywa si, |e prawa do tytuBu równie| sBu| wydawcy/ producentowi. Utwory pracownicze  chodzi tu o utwory powstaBe w wyniku wykonywania obowizków ze stosunku pracy przez pracownika. Prawa do takiego utworu nabywa z chwil przyjcia utworu pracodawca, jednak jedynie w granicach wynikajcych z celu umowy o prac i zgodnego zamiaru stron. Z uwagi na to, |e umownie mo|na zarówno rozszerzy, ograniczy lub nawet wyBczy powy|sze zasady to najkorzystniej jest w umowie o prac z pracownikiem, którego zadania polegaj na tworzeniu, zamie[ci stosowne zapisy dotyczce praw autorskich. Autorskie prawa osobiste  s to uprawnienia o charakterze osobistym, chronice nie podlegajc zrzeczeniu si ani zbyciu wiz twórcy z utworem. S to w szczególno[ci prawo do autorstwa utworu, prawo od oznaczania utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostpniania go anonimowo, prawo do nienaruszalno[ci formy oraz tre[ci utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania, prawo do decydowania o pierwszym udostpnieniu utworu publiczno[ci czy te| prawo nadzoru autorskiego. Autorskie prawa majtkowe  uprawnienia majtkowe, chronice materialne interesy twórcy, okre[lone bardzo szeroko jako  wyBczne prawo do korzystania z utworu i rozporzdzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. W doktrynie mówi si, |e w Polsce od lat panuj tzn. wBasno[ciowa koncepcja majtkowego prawa autorskiego zgodnie z którym twórca ma wyBczne prawo do eksploatowania utworu w dowolny sposób, a jedynym wyjtkiem s tu przepisy dot. dozwolonego u|ytku. Czas trwania praw autorskich. 1. Autorskie prawa osobiste s nieograniczone w czasie i mog by dochodzone przed sdem nawet po jego [mierci przez m.in. wyznaczone przez niego osoby / podmiot lub jego rodzin czy te| organizacja zbiorowego zarzdzania prawami autorskimi której twórca byB czBonkiem. 2. Autorskie prawa majtkowe  Ogólna reguBa - 70 lat od [mierci twórcy. Jest równie| kilka wyjtków, a mianowicie, m.in. w przypadku utworów wspóBautorskich, 70 lat od chwili [mierci wspóBtwórcy, który prze|yB pozostaBych, od pierwszego rozpowszechnienia gdy twórca nieznany. Droit de suite  prawo przysBugujce twórcom i ich spadkobiercom w przypadku dokonanej zawodowo odsprzeda|y rkopisów utworów literackich i muzycznych. Dozwolony u|ytek  s to przewidziane prawem sytuacje, w których mo|liwe jest korzystanie lub rozporzdzanie utworem bez zezwolenia twórcy. Dozwolony u|ytek mo|emy podzieli na prywatny np. zrobienie sobie kopii zapasowej zakupionej pByty CD oraz sprecyzowanie w przepisach przypadki dozwolonego u|ytku publicznego np. dozwolony cytat. Nale|y jednak pamita, |e dozwolony u|ytek nie mo|e narusza normalnego korzystania z utworu lub godzi w sBuszne interesy twórcy. Przej[cie autorskich praw majtkowych  w odró|nieniu od autorskich praw osobistych prawa majtkowe s przenoszalne i mog przej[ na inne osoby w drodze dziedziczenia lub umowy. Twórca mo|e równie| udzieli licencji upowa|niajcej dany podmiot / osob do korzystania z utworu w okre[lonym zakresie. Umowy dot. autorskich praw majtkowych  dzielimy je na umowy przenoszce majtkowe prawa autorskie w zakresie wskazanym w umowie oraz umowy licencyjne upowa|niajce do okre[lonego korzystania z utworu. Umowy prawno-autorskie, za wyjtkiem umowy licencji niewyBcznej, wymagaj dla swojej wBasno[ci formy pisemnej. Umowy te wymagaj równie| wyszczególnienia w ich tre[ci tzn. pól eksploatacji z zagro|eniem, i| umowa obejmuje tylko te pola eksploatacji, które s wyraznie wskazane w jej tre[ci. W zwizku z powy|szym za nieskuteczny nale|aBoby uzna zapis, |e np. twórca przenosi na wszelkie prawa autorskie do danego utworu. Pole eksploatacji jest to pewien odrbny od innych technicznie i ekonomicznie sposób korzystania z utworu (eksploatacji). np. drukowanie, zapisywanie w formacie cyfrowym, wprowadzanie do obrotu (w tym sprzeda|) egzemplarzy (no[ników), publicznie wykonywanie, wy[wietlanie, nadawanie itp. Pola eksploatacji s wskazane w ustawie jedynie przykBadowo, nie ma ich zamknitego katalogu. Jednocze[nie prawo do korzystania z utworu na nowo powstaBym / wyodrbnionym polu eksploatacji (np. jak to byBo z Internetem czy DVD) przysBuguje zawsze twórcy i w zwizku z tym nie mo|na umówi si o przeniesienie praw na polach jeszcze nie znanych. Programy komputerowe  zgodnie z UPAPP s chronione jak utwory literackie, szczególna kategoria utworów wyró|niona w UPAPP. Wizerunek jest to szeroko rozumiany fizyczny obraz danej osoby, na który skBada si midzy innymi jej cechy szczególne, rysy, gBos. Chroniony jest wizerunek, na którym dana osoba jest rozpoznawalna. Rozpowszechnianie wizerunku wymaga zgody osoby uprawnionej  od zasady tej UPAPP przewiduje jednak nastpujce wyjtki: 1. sportretowana osoba otrzymaBa zapBat za pozowanie i nie sprzeciwiBa si wyraznie rozpowszechnianiu wizerunku; 2. osoba powszechnie znana, je|eli wizerunek wykonano w zwizku z peBnieniem przez ni funkcji publicznych, w szczególno[ci politycznych, spoBecznych i zawodowych; (informujc o jej funkcjach); 3. osoby stanowicej jedynie szczegóB caBo[ci takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza. W powy|szych przypadkach zezwolenie osoby, której wizerunek rozpowszechniamy nie jest konieczne. Prawa pokrewne  s to odrbne od praw autorskich, prawa wskazane w UPAPP i przysBugujce: 1. Artystom wykonawcom  do stworzonych przez nich artystycznych wykonaD utworów np. rola w filmie, wykonanie piosenki itd.; 2. Producentów i fonogramu (pierwszego utrwalenia warstwy dzwikowej wykonania utworu  np. pierwsze nagranie piosenki) lub wideogramu (pierwsze utrwalenie sekwencji ruchomych obrazów, z dzwikiem lub bez, niezale|nie od tego czy stanowi utwór audiowizualny); 3. Organizacjom radiowo  telewizyjnym do ich nadaD programów. 4. Wydawcom, którzy po raz pierwszy wydali utwór, którego czas ochrony ju| wygasB. 5. Tym, którzy po upBywie ochrony przygotowali wydanie naukowe lub krytyczne utworu. OZZ  Organizacje zbiorowego zarzdzania prawami autorskimi np. ZAIKS  s to stowarzyszenia, zrzeszajce twórców powoBane w celu wykonywania zbiorowego zarzdu i ochrony praw autorskich i praw pokrewnych. OZZ m. in. pobieraj opBaty np. od producentów kserokopiarek i rozdzielaj pomidzy uprawnionymi. Znak towarowy  jest to jedno z dóbr chronionych przez PWP  ka|de oznaczenie, które mo|na przedstawi w sposób graficzny, je|eli ma tzn. zdolno[ odró|niajc  a wic mo|e by u|yte w odró|nianiu towarów jednego przedsibiorcy od drugiego. W celu uzyskania ochrony nale|y okre[lony znak towarowy zgBosi do Urzdu Patentowego w celu rejestracji. Wzór przemysBowy  Podobnie jak znak towarowy nale|y zgBosi do Urzdu Patentowego w celu uzyskania rejestracji; jest to nowa i posiadajca indywidualny charakter posta wytworu lub jego cz[ci. Jako wzory przemysBowe rejestruje si czsto cz[ci samochodowe jak np. felgi, lusterka. Brand  zbiór obrazów i idei / pomysBów, które reprezentuj dan firm, w szczególno[ci skBada si zazwyczaj z nazwy / firmy, loko, sloganu, charakterystycznych cech produktów lub usBug firmy. Cz[ z tych elementów ma charakter twórczy i podlega ochronie prawno-autorskiej, sama nazwa podlega ochronie na podstawie KC. Niektóre elementy skBadajce si na Brand mo|na z powodzeniem zarejestrowa w urzdzie patentowym. Logo  oznaczenie, najcz[ciej grafika wyró|niajca danego przedsibiorc / firm. Czsto jako utwór graficzny stanowi przedmiot prawa autorskiego, mo|e by równie| zarejestrowane jako sBowno-graficzny znak towarowy. Firma  oznaczenie przedsibiorcy np. xxx sp. z o. o., podlega ochronie na podstawie przepisów KC. HasBo reklamowe  SkBadajce si zazwyczaj z dwóch lub wicej wyrazów sformuBowania majce za zadanie przycign klienta. HasBo takie mo|e by czasami uznane za utwór. HasBa takie czsto zgBasza si jako np. znak towarowy w celu uzyskania prawa wyBcznego. SBowniczek poj z zakresu prawa wBasno[ci intelektualnej, zostaB opracowany we wspóBpracy z kancelari:

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
slownik pojec domenowych
słownik pojęć unijnych
Słownik pojęć optycznych i okulistycznych
IV Słownik pojęć Realizacja projektu sieci
słowniczek pojęc budowlanych
III Słownik pojęć Zasady projektowania sieci
Systemy zarządzania jakością słownik pojęć
Słownik pojęć
Słownik pojęć sieciowych
Słowniczek pojęć historycznych
IV Słownik pojęć Przygotowanie do projektowania sieci
VI Słownik pojęć Projektowanie okablowania strukturalnego i punktów dystrybucyjnych
V Słownik pojęć Projekt logiczny sieci adresowanie IP, routing
Słowniczek pojęć mykologicznych
Słownik pojęć sieciowych
VIII Słownik pojęć Przygotowanie prezentacji projektu i oferty dla klienta
3229 slownik pojec dla klimatyzacji i chlodnictwa
VI Słownik pojęć Okablowanie sieciowe wykonanie

więcej podobnych podstron