plik


ÿþTytu³: Rozmowa kwalifikacyjna. Gotowe pytania i wnioski z odpowiedzi Autor: Malcolm Peel T³umaczenie: Joanna Krzemieñ-Rusche ISBN: 83-7361-644-6 Tytu³ orygina³u: Readymade Interview Questions Liczba stron: 176 Jak unikn¹æ b³êdów podczas rekrutacji? " Definiowanie wakatu " Konstruowanie formularza aplikacyjnego " Rozmowa kwalifikacyjna " Interpretacja odpowiedzi kandydata Nieprawid³owo przeprowadzona rozmowa kwalifikacyjna mo¿e doprowadziæ do zatrudnienia niew³a ciwej osoby, a w konsekwencji naraziæ firmê na straty. W realiach wspó³czesnych firm wiêkszo æ kierowników mo¿e stan¹æ przed konieczno ci¹ przeprowadzenia takiej rozmowy lub ca³ego procesu rekrutacji nowego pracownika. Proces ten jest skomplikowany, a nie ka¿da z osób, które bêd¹ musia³y go przeprowadziæ, ma szansê odbyæ odpowiednie szkolenie. Trzeba wiêc opanowaæ niezbêdn¹ wiedzê samodzielnie. Ksi¹¿ka  Rozmowa kwalifikacyjna. Gotowe pytania i wnioski z odpowiedzi to praktyczny przewodnik omawiaj¹cy ka¿d¹ fazê procesu selekcji, pocz¹wszy od okre lenia wakatu do budowania formularza aplikacyjnego i planowania rozmowy kwalifikacyjnej. Podpowiada ona, jak zadawaæ w³a ciwe pytania we w³a ciwym momencie i we w³a ciwej kolejno ci, a tak¿e dostarcza praktycznych wskazówek dotycz¹cych s³uchania odpowiedzi oraz ich interpretowania. Ksi¹¿ka zawiera prawie 200 sprawdzonych pytañ do rozmowy kwalifikacyjnej wraz z najczê ciej spotykanymi odpowiedziami i mo¿liwo ciami ich interpretacji. " Proces rekrutacji " Definiowanie stanowiska, og³oszenia prasowe i wstêpna selekcja " Powiadamianie odrzuconych kandydatów " Przygotowanie rozmowy kwalifikacyjnej " Typy i funkcje pytañ " Wzory pytañ i mo¿liwo ci interpretacji odpowiedzi Dziêki wiadomo ciom zawartym w tej ksi¹¿ce przeprowadzisz rekrutacjê w profesjonalny sposób i zatrudnisz w³a ciw¹ osobê. Spis tre[ci Wprowadzenie ............................................5 Cz[ I Proces rekrutacji ................... 11 1. Proces rekrutacji ......................................13 Definiowanie stanowiska........................................................................................................ 13 Charakterystyka osobowa....................................................................................................... 15 Planowanie procesu rekrutacji i selekcji ...............................................................................17 OgBoszenie o pracy ................................................................................................................. 20 Podejmowanie decyzji o sposobie skBadania ofert............................................................. 24 Otrzymywanie i dokumentowanie aplikacji .......................................................................26 Selekcja ..................................................................................................................................... 27 Zaproszenie do wzicia udziaBu w rozmowie kwalifikacyjnej.......................................... 29 Etap koDcowy ...........................................................................................................................30 Wdro|enie do pracy ................................................................................................................32 2. Rozmowa kwalifikacyjna .................................33 Proces selekcji ...........................................................................................................................33 Przygotowanie do przeprowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej........................................43 Rozmowa kwalifikacyjna....................................................................................................... 44 Prowadzenie notatek .............................................................................................................. 47 Interpretacja i podejmowanie decyzji .................................................................................. 49 3. Zadawanie pytaD ........................................53 Funkcje pytaD ...........................................................................................................................54 Typy pytaD ................................................................................................................................57 SBuchanie odpowiedzi .............................................................................................................60 Jzyk ciaBa..................................................................................................................................63 Sporzdzanie notatek..............................................................................................................65 Cz[ II Pytania ............................ 67 4. Powitanie kandydata ....................................73 Cele ogólne ...............................................................................................................................73 Powitanie i przedstawienie si................................................................................................73 Nawizywanie porozumienia ............................................................................................... 74 Wyja[nienie procesu selekcji ..................................................................................................75 Wiedza na temat naszej firmy bdz instytucji .................................................................... 77 Wiedza dotyczca stanowiska pracy..................................................................................... 78 Czy wszystko gra?.................................................................................................................... 80 4 Spis tre[ci Budujemy pomost ...................................................................................................................81 5. CV  czas przeszBy .....................................85 Cele ogólne ...............................................................................................................................85 WypeBnianie luk.......................................................................................................................86 Odnoszenie przeszBo[ci do przyszBo[ci ............................................................................... 88 Kompetencja zawodowa i techniczna.................................................................................. 94 6. DzieD dzisiejszy  praca ...............................99 Cele ogólne .............................................................................................................................. 99 Zakres obowizków kandydata w jego obecnej lub ostatniej pracy................................. 99 Porównanie wymogów stanowiska z tym, co kandydat ma do zaoferowania ..............104 Oczekiwanie nagrody............................................................................................................109 7. DzieD dzisiejszy  czynniki osobiste ..................113 Cele ogólne ............................................................................................................................. 113 Inne zajcia i zainteresowania.............................................................................................. 118 Wizerunek wBasny.................................................................................................................. 121 8. PrzyszBo[ ............................................125 Cele ogólne .............................................................................................................................125 DBugofalowe cele kariery zawodowej ..................................................................................125 Zwizek pomidzy karier zawodow i planami prywatnymi ........................................129 9. Trudny kandydat .......................................133 Nie[miaBo[ i maBomówno[ ............................................................................................... 133 Gadatliwo[ ............................................................................................................................ 135 Nadmierne zdenerwowanie.................................................................................................. 136 Próba zdominowania rozmowy ..........................................................................................138 Wykorzystywanie atrakcyjno[ci fizycznej..........................................................................139 Unikanie odpowiedzi............................................................................................................140 KBamstwo i niedopuszczalne oszustwo .............................................................................. 141 10.Etap koDcowy ..........................................145 Cele ogólne .............................................................................................................................145 Udzielenie odpowiedzi na pytania kandydata ..................................................................145 Uwagi koDcowe ......................................................................................................................148 Czy kandydat jest nadal zainteresowany?...........................................................................149 PozostaBe etapy ....................................................................................................................... 151 Pozostawienie dobrego koDcowego wra|enia.................................................................... 151 Wychodzc z sali....................................................................................................................152 SkBadanie oferty zatrudnienia.............................................................................................. 153 Informacje zwrotne dla kandydatów .................................................................................. 155 Wprowadzenie do pracy i szkolenie.................................................................................... 156 Bibliografia ..........................................159 Inne zródBa informacji ................................161 Skorowidz .............................................163 Powitanie kandydata Cele ogólne 1. Powitanie i przedstawienie si. 2. Nawizanie kontaktu. 3. Wyja[nienie procesu selekcji. 4. Sprawdzenie, co kandydat wie na temat naszej firmy lub instytucji. 5. Sprawdzenie, co kandydat wie na temat stanowiska do obsadzenia. 6. Upewnienie si, |e kandydat nadal chce bra udziaB w selekcji. 7. Budowanie pomostu do dalszej cz[ci rozmowy kwalifikacyjnej. Osoba prowadzca rozmow bdzie mówi wicej w fazie pocztkowej, w pózniejszych fazach przez wikszo[ czasu powinien mówi kandydat. Powitanie i przedstawienie si Najlepiej jest przywita kandydata w pomieszczeniu, w którym on na nas czeka. W ten sposób przejawiamy przyjazne nastawienie, w odró|nieniu od sytuacji, gdy ka|emy ko- mu[ wezwa go do pokoju. Osoba prowadzca spotkanie powinna pój[ i zapozna si z kandydatem, zaprowadzi go na miejsce i przedstawi reszcie komisji. W ten sposób bdzie mo|na nawiza porozumienie i jeszcze przed rozpoczciem rozmowy wytworzy si miBa atmosfera. Aagodnym sposobem przej[cia do gBównej tematyki rozmowy mo|e by zadawanie stan- dardowych pytaD o to, jak minBa podró| (pod warunkiem, |e nasz go[ nie mieszka ulic dalej). 74 Pytania Spraw najwy|szej wagi jest sposób postrzegania fazy powitania przez osoby oceniajce kandydatów. Jak ju| wspomniano wcze[niej, osoby niedo[wiadczone w tym zakresie mog podj decyzj co do przydatno[ci kandydata w trakcie pierwszych paru minut spotkania, a pozostaBy czas rozmowy spdzaj na wyszukiwaniu argumentów potwier- dzajcych postawion przez nich tez. Niektórzy nawet twierdz, |e potrafi oceni kan- dydata na podstawie sposobu wchodzenia do pokoju lub u[cisku rki. Lecz je[li na- szym celem jest dokonanie jak najlepszego wyboru, z osdami nale|y si powstrzyma a| do chwili zebrania wszystkich faktów. Przedstawianie si nie powinno by zbyt formalne, ale oprócz imienia i nazwiska nale- |y te| poda stanowiska zajmowane przez wszystkich czBonków komisji. Je[li komisja jest du|a, pomocne mo|e by umieszczenie wypisanych nazwisk przed ka|dym czBon- kiem komisji. Przy okazji przedstawiania si mo|na te| si dowiedzie, czy w danej firmie przyjte jest zwracanie si do siebie po imieniu, czy te| obowizuj bardziej oficjalne reguBy. Zwroty na powitanie: Witam, jestem Artur Bkowski, kierownik kadr; to ze mn rozmawiaB pan przez telefon. To jest Anita ZieliDska, nasz dyrektor generalny, i Maciej Ws, kierownik dziaBu IT. Czy mo|emy zwraca si do siebie po imieniu? Tak bdzie Batwiej. DzieD dobry, panie Kowalski. Nazywam si Bkowski, jestem kierownikiem dziaBu kadr. Czy wolno mi przedstawi pani dyrektor ZieliDsk i pana Wsa, kierownika dziaBu IT? Prosz, niech pan usidzie. Pan ju| wszystkich poznaB? Nawizywanie porozumienia Zakres osignitego porozumienia mo|e mie znaczcy wpByw na powodzenie rozmowy i na to, jak szybko uda nam si osign nasze cele. Spici i nerwowi kandydaci potrze- buj wicej czasu ni| ci pewni siebie bdz ju| znani czBonkom komisji. Skutecznym sposobem budowy wzajemnego zrozumienia jest rozpoczcie rozmowy py- taniem, na które odpowiedz nie sprawi kandydatowi trudno[ci. Stosowanie podchwy- tliwych pytaD i puBapek mo|e przynie[ skutek odwrotny do zamierzonego i nie nale|y ich stosowa. Interpretacja odpowiedzi na tym etapie ograniczy si jedynie do stwierdze- nia, czy kandydat jest ju| dostatecznie rozluzniony, by przej[ do wa|niejszych kwestii, cho czasami nieoczekiwanie mo|na usBysze istotne informacje. Je[li rzeczywi[cie uzyska- my odpowiedz wygldajc na istotn, nale|y zadecydowa, czy pogBbiamy j od razu, czy pózniej; zazwyczaj lepiej z tym zaczeka. Nie nale|y sztucznie przeciga faz pocztkowych, bo mo|e to jeszcze zwikszy napi- cie. Ale przed przej[ciem do nastpnych faz rozmowy musimy zda sobie spraw, |e za- nim zaczniemy zgBbia dra|liwe tematy, dobrze jest zacz  nadawa na tej samej fali . Powitanie kandydata 75 1. Jak minBa podró|? O1. Bez |adnych problemów. Bardzo przydaBa mi si wasza mapka. O2. Okropny ruch na ulicach. Przez wikszo[ trasy jechaBem za TIR-em, a jeden czerwony samochód caBy czas wyprzedzaB na zakrtach. W koDcu przez niego prawie wpadBem do rowu& Zazwyczaj padaj odpowiedzi konwencjonalne i nieobfitujce w informacje, takie jak odpowiedz O1. Czasami mog one sugerowa, |e kandydat albo za bardzo przejmuje si jazd, albo nie jezdzi za du|o. Normalnie miaBoby to znaczenie wtedy, gdyby praca na danym stanowi- sku wymaga spdzania du|ej ilo[ci czasu za kierownic lub gdyby pojawiBa si kwestia codziennych dojazdów do pracy. W takim razie na pewnym etapie nale|aBoby zgBbi to pytanie: U. Ile czasu zajBa panu podró|? O1. Nie trwaBa tak dBugo, jak my[laBem. Podró| pocigiem trwa tylko 35 minut, czyli dojazd od drzwi do drzwi zabiera godzin i pitna[cie minut. W sam raz, |eby skoDczy krzy|ówk. Je|eli kandydat porusza kwesti codziennych dojazdów, oznacza to, |e przemy[laB ju| ten problem. Je[li nie, mo|e trzeba bdzie pózniej wróci do tego tematu. 2. Czy otrzymaB pan raport roczny naszej firmy? O1. Tak, dzikuj. ChciaBbym zada paDstwu kilka pytaD odno[nie planów ekspansji firmy. Zwiadczy to, |e kandydat przygotowaB si do rozmowy. Odpowiedzi na pytania kandy- data mo|na udzieli na zakoDczenie rozmowy. 3. Czy jest panu wygodnie na tym krze[le? Czy widzi pan i sByszy wszystkich dobrze? O1. Nie widz dobrze pani ZieliDskiej. Czy mog przesun si troszk w lewo? Pozwala to wykaza si trosk o wygod kandydata; mo|emy dokona poprawek jeszcze przed rozpoczciem gBównej cz[ci rozmowy. Wyja[nienie procesu selekcji Nale|y krótko wyja[ni, na czym polega proces prowadzonej selekcji i jak rol odgry- wa w nim rozmowa kwalifikacyjna. Nale|y te| poda zarys rozmowy, czyli o co bdzie- my pyta, w jakiej kolejno[ci i jaki bdzie przybli|ony czas tej rozmowy. Pomo|e to utrzyma przebieg rozmowy w pewnych ryzach. Gdyby kandydat wykroczyB poza przyjte ramy lub zbyt dBugo koncentrowaB si na jednym zagadnieniu, mo|na odwoBa si do pocztkowych ustaleD odno[nie planu i czasu rozmowy i skierowa roz- mow na przyjty tor. 76 Pytania 4. Jest to etap rozmów wstpnych, po których odbd si rozmowy ostateczne, prowadzone w obecno[ci caBego Zarzdu, prawdopodobnie na pocztku przyszBego miesica. Przypuszczam, |e dzisiejsza rozmowa zajmie nam okoBo godziny. Najpierw opowiem pani ogólnie o naszej firmie i o stanowisku, na które poszukujemy pracownika. Potem zadamy pani kilka pytaD dotyczcych pani umiejtno[ci. Pod koniec bdzie miaBa pani zapewne kilka pytaD do nas. Czy takie warunki odpowiadaj pani? O1. Tak, oczywi[cie. O2. Aha. WBa[ciwie to wBa[nie odbyBam ostateczn rozmow kwalifikacyjn w sprawie innej pracy i powiedziano mi, |e dadz mi zna do pitku. Czy byBaby mo|liwo[ przyspieszenia procedury albo chocia| powiadomienia mnie do pitku, czy przeszBam do nastpnego etapu? O1 nie wymaga komentarza. O2 mo|e sugerowa, |e kandydatka jest bardziej zainteresowana t drug ofert pracy, chocia| w |aden sposób nie mo|na tego uzna za pewne. Najlepiej od razu wgBbi si w t sytuacj: U. To nie jest takie Batwe. Czy mo|e pani powiedzie mi co[ na temat tej drugiej pracy? O1. Tak, oczywi[cie. Jest to stanowisko w firmie XYZ ............... O2. Mam nadziej, |e pan zrozumie, ale wolaBabym o tym nie mówi. Je[li kto[ poruszy ju| t kwesti, na ogóB bdzie do[ szczery, mówic o tej drugiej ofercie pracy. Wówczas mo|na si sporo dowiedzie, zwBaszcza gdy skupimy si na podobieD- stwach i ró|nicach pomidzy obydwoma stanowiskami, na które kandydat ma ochot. O2 trudno jest wprost zinterpretowa. Taka odpowiedz mo|e wynika z zasady zacho- wania tajemnicy, z obawy, |e obydwaj pracodawcy porozumiej si pomidzy sob, a by mo|e z tego, |e t drug ofert kandydat zBo|yB u rynkowego konkurenta. Tak czy owak, prawdopodobnie lepiej bdzie zapyta o  t drug prac pod koniec rozmowy, kiedy by mo|e stanie si jasne, czy kandydat mo|e liczy na przej[cie do na- stpnej rundy, i kiedy bdzie on w stanie si okre[li, czy nadal reflektuje na to stano- wisko. Mo|e si zdarzy, |e do tej pory kandydat zapomni ju| o  tej drugiej pracy . Je[li mimo to chcemy dalej zgBbia pytania na tym etapie, mo|emy spróbowa tak: U. Co pani zrobi, je[li faktycznie zBo| pani ofert pracy w tej drugiej firmie? lub U. Nie sdz, by nasz Zarzd mógB zebra si wcze[niej. Czy jest pani w stanie ocze- kiwa jego decyzji, czy te| musi pani natychmiast podj decyzj co do tamtej oferty? O1. Nie ma problemu. O2. ObiecaBam, |e od razu im powiem. Powitanie kandydata 77 W wikszo[ci przypadków odpowiedz wskazuje na rozsdne i elastyczne podej[cie do problemu, tak jak w O1. O2 stanowi prób wywarcia nacisku i mo|e oznacza kandydata silnego i pewnego siebie. Je[li akurat te cechy znajduj si w charakterystyce osobowej kandydata, mo|emy posta- ra si wzi go teraz pod uwag, a pózniej zastanowi si nad rozwizaniem problemu. Natomiast je|eli charakterystyka osobowa tych cech nie zawiera, mo|emy po prostu nie przej si narzucanym terminem. Je[li kandydat zechce trzyma si ustalonej przez nas rozsdnej skali czasowej, to dobrze; je[li nie, nic nie mo|emy zrobi i mamy prawo zapyta, czy w takiej sytuacji jest sens w ogóle rozpoczyna rozmow. Wiedza na temat naszej firmy bdz instytucji Dobrze jest sprawdzi poziom wiedzy kandydata na temat naszej firmy (instytucji) i sta- nowiska. Czy podjB on jakikolwiek wysiBek, by znalez wicej informacji ni| te zamiesz- czone w ogBoszeniu? Czy sprawdziB dodatkowe zródBa informacji, jak chocia|by ksi|ka telefoniczna lub internet? Je[li odkryjemy powa|ne luki w wiedzy kandydata, zazwyczaj trzeba je od razu uzupeBni, tak aby caBa procedura mogBa ruszy z pewnego poziomu. Niektórzy prowadzcy rozmowy kwalifikacyjne uwa|aj, |e jest to pierwszy punkt po- wa|nej oceny kandydata  twierdz, |e powa|ny i warto[ciowy kandydat nie poprze- stanie na przeczytaniu i przetrawieniu ogBoszenia o pracy czy przesBanych mu poczt informacji, ale poszuka wiedzy na temat danej firmy lub instytucji w innych zródBach. 5. Co pani wie o naszej firmie? O1. Tylko tyle, ile przeczytaBam w ogBoszeniu. Prawd mówic, nigdy przedtem o was nie sByszaBam. O2. No, wiem, |e produkujecie produkty medyczne, posiadacie zakBady tutaj i pod Lublinem, zatrudniacie okoBo 1500 osób, a firma nale|y w caBo[ci do Amerykanów. No i to chyba wszystko& O3. SprawdziBam wasz stron internetow i dowiedziaBam si, |e& (tu nastpuje szczegóBowe streszczenie, z którego prowadzcy dowiaduj si te| paru rzeczy). Dobrzy kandydaci zawsze powinni podj wysiBek i dowiedzie si czego[ o swoim ewen- tualnym przyszBym pracodawcy. Mo|emy odkry, jak Batwo jest zrobi na nas dobre wra- |enie za pomoc solidnej wiedzy na temat naszej firmy i jak zirytuje nas brak jakiejkol- wiek wiedzy, zwBaszcza gdy jeste[my wBa[cicielami firmy lub piastujemy w niej wy|sze stanowisko. Musimy spróbowa postrzega wszystko we wBa[ciwej perspektywie i oce- nia odpowiedz w odniesieniu do okoliczno[ci i poziomu danego stanowiska. Uwa|aj- my na pochlebstwa. Je[li kandydat mieszka w tym samym mie[cie lub okolicy, w której znajduje si nasza firma, odpowiedz w rodzaju O1 wskazuje na kogo[, kto nie interesuje si ani nasz firm, ani rynkiem pracy w ogóle, co mo|e oznacza powa|n sBabo[ kandydata. 78 Pytania Je[li kandydat stara si o prac w kilku miejscach jednocze[nie, na przykBad po skoD- czeniu szkoBy, zadowalajca odpowiedz wskazuje, |e kandydat uznaB nasz firm za godn uwagi, a wic jego my[lenie w poszukiwaniu pracodawcy wykracza ponad poziom  na kogo wypadnie, na tego bc . Je[li mamy do czynienia z wybieraniem kandydata na wysokie stanowisko, peBna odpo- wiedz w rodzaju O3 wskazuje na zaanga|owanego kandydata, powa|n ofert pracy i umie- jtno[ poszukiwania konkretnych informacji. Je[li jest to stanowisko na samej górze (np. dyrektorskie), ka|da odpowiedz gorsza od O3 musi zosta uznana za powa|n wpadk. Bez wzgldu na punkt widzenia konieczne jest wypeBnienie luk w wiedzy kandydata, ale bez przesady, poniewa| niewiele z tego, co zostanie powiedziane na tym etapie roz- mowy, zostanie zapamitane. Wiedza dotyczca stanowiska pracy Zadawanie pytaD na temat obsadzanego stanowiska jest niezbdne, aby przekona si, czy kandydat rozumie, na czym polega praca, o któr si ubiega, wypeBni istotne luki in- formacyjne i zaobserwowa jego reakcje na nowe informacje. Przed etapem rozmowy kwalifikacyjnej kandydaci przeczytali pewnie ogBoszenie o pracy oraz dodatkowe informacje z internetu lub broszur informacyjnych otrzymanych pod- czas oczekiwania na rozmow. By mo|e zostali ju| oprowadzeni po miejscu pracy i przed- stawieni ewentualnym przyszBym kolegom. Je[li widzimy, |e który[ z kandydatów nie zrobiB z tych informacji u|ytku, mamy prawo wtpi, czy go ta praca w ogóle interesuje. Mo|emy, rzecz jasna, pogBbi to zagadnie- nie i je|eli wyniki [wiadczy bd na niekorzy[ kandydata, mo|emy nawet rozwa|y, czy w ogóle warto zajmowa si tak ofert. Z drugiej strony, brak zrozumienia istoty stanowiska mo|e wynika z niewystarczaj- cych i wprowadzajcych w bBd informacji przekazanych przez nas. W tym wypadku nale|y postpowa ostro|nie i uzupeBni brakujce szczegóBy oraz dowiedzie si, czy te zmiany wpBynBy na postrzeganie stanowiska przez kandydata. Tak jak w przypadku informacji na temat firmy bdz instytucji, nie ma sensu przeci|a kandydata informacjami, poniewa| prawdopodobnie nie bdzie w stanie zapamita wszystkich szczegóBów. Jest to zwBaszcza niebezpieczne, gdy odpowiadamy za ten obszar pracy i lubimy o tym mówi komu[, kto wykazuje zainteresowanie. Proces selekcji musi dziaBa w obydwie strony. Im dokBadniej kandydat rozumie, czego bdzie si od niego wymaga, tym lepiej obie strony bd mogBy wspóBpracowa w celu podjcia wBa[ciwej decyzji. Powitanie kandydata 79 Na rozmow kwalifikacyjn mo|na spojrze jak na czas pozyskiwania i przekazywania informacji przez obydwie strony, tak aby byBy one w stanie okre[li, czy chc wej[ we wzajemny zwizek. Je[li wymiana informacji ma miejsce w sposób szczery i otwarty, je[li informacje podawane s we wBa[ciwej ilo[ci i s wBa[ciwej jako[ci (tzn. odpowiadaj celowi), wzrasta szansa podjcia wBa[ciwej decyzji. Je[li korzystamy z usBug firmy rekrutacyjnej, musimy dopilnowa, aby otrzymaBa ona do- stateczn ilo[ informacji na temat stanowiska oraz samej firmy bdz instytucji, tak aby jej pracownicy byli w stanie odpowiedzie na pytania postawione przez kandydatów. Etap ten mo|e stanowi naturalny pomost z wprowadzenia w kierunku nastpnych faz rozmowy kwalifikacyjnej. 6. Co pani wie na temat tego stanowiska? O1. Znam jego nazw i proponowane wynagrodzenie. My[laBam, |e dowiem si czego[ wicej od pana. O2. Tylko to, co napisano w ogBoszeniu. O ile dobrze rozumiem, jest to praca na miejscu, chocia| trzeba te| bdzie podró|owa po kraju. Mam sta na czele dziaBu zatrudniajcego piciu analityków systemowych. Bdziemy pracowa dla jednego z wa|niejszych klientów nad caBkowicie zintegrowanym systemem zakupów i kontroli stanów magazynowych. Wymagane jest do[wiadczenie w zakresie XYZ. O3. Znam zakres pracy na tym stanowisku i opis podany w ogBoszeniu, ale szczerze mówic, pewne rzeczy wydaj mi si nie do koDca jasne. DowiedziaBam si od znajomych, |e w tej chwili koDczycie powa|n reorganizacj w tym zakresie, i std pewnie wynikaj te niejednoznaczno[ci. Czy mog prosi o wyja[nienie tych kilku szczegóBów? O1 jest odpowiedzi niedostateczn. Je[li nie chodzi tu o nadzwyczajn sytuacj (jak na przykBad kandydat wewntrzny, któremu polecono zgBosi si na nowo utworzone sta- nowisko), mo|na j od razu zgBbi: U. W takim razie dlaczego si pani zgBosiBa? O2 jest rozsdn, standardow odpowiedzi, chocia| mo|na by tu doda kilka szczegó- Bów wicej. O3 wyraznie odbija piBeczk na nasze pole. Oznacza to, |e mamy do czynienia z powa|- nym kandydatem, któremu nale|y si wyja[nienie, pod warunkiem, |e jego uwagi oka- zaBy si sBuszne. Po udzieleniu odpowiedzi na pytania kandydatów dobrze jest upewni si: U. Czy wszystko jest jasne, czy jest jeszcze co[, co trzeba wyja[ni, zanim przejdzie- my dalej? Odpowiedz na to pytanie mo|e uzewntrzni potrzeb dodatkowych informacji lub wy- ja[ni nieporozumienia. W najgorszym razie mo|e doprowadzi do rozej[cia si [cie- |ek obu stron. 80 Pytania Czy wszystko gra? Do tej chwili zdoBali[my przygotowa grunt pod dalsz, istotniejsz cz[ rozmowy. Powinni[my ju| nawiza w miar dobre porozumienie, kandydat powinien mówi w spokojniejszy i bardziej otwarty sposób. Ustalili[my, co jest wiadomo o naszej firmie bdz instytucji oraz stanowisku do obsadzenia, wypeBnili[my ewentualne luki. By mo|e dowiedzieli[my si, dlaczego kandydata interesuje ta praca. Je[li istniej jakie[ wtpli- wo[ci, jest szansa, |e pojawiBy si ju| na powierzchni. Bardzo rzadko, ale jednak czasami na tym etapie rozmowa si koDczy. Wynika to z okre- [lonych okoliczno[ci: albo my decydujemy o tym, |e nie ma sensu dBu|ej rozmawia, albo sami kandydaci stwierdzaj, |e zaszBo powa|ne nieporozumienie co do danej pracy, i zdaj sobie spraw, |e najrozsdniejszym wyj[ciem jest spojrze prawdzie w oczy i za- trzyma caBy ten proces, nie tracc wicej czasu. Co[ by mo|e osBabiBo ch kandydata do dalszej walki. My mo|emy mie wtpliwo[ci, czy rzeczywi[cie zainteresowany jest on prac i czy rozumie, na czym ona polega. Sytu- acja taka mogBa zosta zasugerowana dziwn odpowiedzi lub zachowaniem kandydata, które wskazywaBo albo na nadmierne zaniepokojenie, albo na zbytni pewno[ siebie. Je[li istnieje jakakolwiek przyczyna powstawania niepewno[ci, lepiej sprawdzi to teraz, zamiast [lepo brn w nastpn faz. 7. Czy tak wyobra|aB sobie pan to stanowisko, przysyBajc do nas swoj ofert, czy te| zaskoczyBo pana to, co pan dzi[ usByszaB? O1. Tego si wBa[nie spodziewaBem po ogBoszeniu& O2. Nie byBem do koDca pewien, czy bdziecie paDstwo gotowi przyzna wynagrodzenie powy|ej minimalnego przewidzianego w waszej siatce pBac. O3. Nie mam pewno[ci, czy bd podlegaB dyrektorowi marketingu, czy kierownikowi sprzeda|y. Teraz podlegam dyrektorowi, wic nie chciaBbym spa[ ni|ej. O4. Czy mógBby pan powiedzie co[ wicej na temat delegacji? Mam dwójk maBych dzieci i nie chc spdza wielu nocy poza domem, przynajmniej na razie. Kandydaci mog czu si zbyt zakBopotani, by przyzna si do powa|niejszych proble- mów, i je[li w ogóle o nich wspomn, to tylko w sposób po[redni. Oczekujemy czego[ zdecydowanego i przekonujcego, jak w odpowiedzi O1. Tym samym wahanie lub wt- pliwo[ci wyra|one w odpowiedzi mog by znaczce. O2, O3 i O4 sugeruj istnienie mo|- liwych trudno[ci i nie mo|na przej[ nad nimi do porzdku bez ich zgBbienia. Przy O2 mo|na zapyta: U. Rzadko kiedy to robimy. Zaraz sprawdz; ka|dy nowo przyjty pracownik za- czyna od wynagrodzenia na poziomie minimalnego, które jest doln granic przyjtej siatki pBac, jak pan wie. Czy zgodziBby si pan na to? Je[li nie, jakie s pana oczekiwania? O1. SdziBem, |e gotowi s paDstwo zapBaci wynagrodzenie mieszczce si w podanym w ogBoszeniu zakresie, je[li znajd paDstwo odpowiedniego kandydata. Oczywi[cie, ta praca bardzo mi odpowiada, ale musiaBbym dalej doje|d|a i nie chc ponosi dodatkowych kosztów z tego tytuBu. Powitanie kandydata 81 Brzmi to bardzo niedobrze. Taki kandydat mo|e wycofa si w którym[ momencie, skoro pienidze s tak istotne, wic po co macie marnowa swój czas? Skoro faktycznie nie wolno nam przyznawa wynagrodzeD ponad przyznany limit, a kandydat nie jest skBonny przyj ni|szego wynagrodzenia za prac, na której mu zale|y, jedynie sBuszn postaw jest spojrze prawdzie w oczy i zakoDczy rozmow na tym etapie. Odpowiedzi O3 i O4 potrzebuj podobnego zgBbienia: U. Nie, podlegaBby pan pod kierownika sprzeda|y. Nie chciaBbym, |eby co do tego byBy jakie[ wtpliwo[ci. U. Oczywi[cie, wyglda to ró|nie; s tygodnie, kiedy pracuje si wyBcznie w biurze, czasami jednak trzeba wyjecha na caBy tydzieD, gdy trzeba na przykBad odwiedzi agentów w drugiej cz[ci kraju. Tak czy inaczej, osoba pracujca na tym stanowi- sku powinna by przygotowana na [rednio dwie noce tygodniowo poza domem. W ka|dym razie wszystko, co nie jest przekonujc i wiarygodn akceptacj oferty pracy, oznacza, |e obydwie strony powinny da sobie spokój i zakoDczy rozmow na tym etapie: U. Wyglda na to, |e nie jest to praca, której pan si spodziewaB. W zwizku z tym, co usByszaBem od pana, wydaje mi si, |e najlepiej byBoby spojrze prawdzie w oczy zamiast marnowa czas i przyzna, |e to stanowisko panu nie odpowiada. Czy zga- dza si pan ze mn? Budujemy pomost Powszechnym bBdem jest koDczenie wstpnej fazy rozmowy pauz, zmian tonu i czym[ w rodzaju:  No dobrze, pogadali[my sobie troch, a teraz przystpmy do rzeczy . Je[li tak zrobimy, ryzykujemy zniweczenie caBego naszego wysiBku wBo|onego w uspokoje- nie kandydata, nawizanie porozumienia i skBonienie go do swobodnego mówienia. Nastpn faz bdzie badanie historii zatrudnienia kandydata oraz innych istotnych in- formacji dotyczcych jego wyksztaBcenia i do[wiadczenia. CV lub formularz aplikacyj- ny dostarcz paru faktów, które mo|na wykorzysta w pytaniach otwierajcych. Zbu- dowanie najwygodniejszego pomostu wiodcego do nastpnej fazy polega na wybraniu wzgldnie neutralnych aspektów z CV i zadaniu otwartego, nie za bardzo wymagajce- go pytania. Stosujc je mo|na te| dowiedzie si czego[ na temat zainteresowaD czy ocze- kiwaD kandydata. Istniej jednak|e puBapki czyhajce na osob prowadzc rozmow podczas zadawania tego rodzaju pytania i trzeba o tym pamita. Chodzi o to, |e mo|emy ulec pokusie zadania pytania zwizanego z |yciem prywat- nym kandydata, zwBaszcza, gdy natrafimy na osob, której przeszBo[ wydaje si po- dobna do naszej. Musimy pamita, |e zgodnie z prawem pracodawcom wolno pyta tylko o zagadnienia zwizane z prac, natomiast prawnie zabronione s pytania o |ycie osobiste i rodzinne kandydata, na przykBad o |on czy plany powikszenia rodziny. Je[li wpadniemy w tak puBapk, musimy si liczy z mo|liwo[ci oskar|enia o dyskryminacj. 82 Pytania 8. Jak pan wspomina czasy szkolne? O1. WspaniaBe to byBy czasy. Byli[my caBkiem niezBym rocznikiem, przynajmniej moim zdaniem. Tylko trzy osoby poszBy dalej na studia, pozostali  prosto do pracy. Cigle jeszcze spotykamy si przy okazji Nowego Roku. O2. ByBo w porzdku, chocia| szkoBa byBa za du|a. Dyrektor nie znaB wszystkich nauczycieli, nie mówic ju| o uczniach. O3. MiaBem dobre oceny, ale nie mogBem zosta dBu|ej w szkole i zrobi matury, bo tata zostaB zwolniony z pracy, a mama zaczBa chorowa. Znaczenie tych pytaD uzale|nione bdzie od tego, jak dawno to byBo. Je[li przepytujemy [wie|ych absolwentów, pytanie to bdzie o wiele wa|niejsze ni| w przypadku 40-latków, którym lepiej byBoby zada na pocztek pytanie dotyczce [wie|szych wydarzeD. Powinni[my unika pokusy dokonywania przedwczesnych ocen osób, które skoDczyBy studia w odró|nieniu do osób, które z ró|nych powodów nie otrzymaBy tej szansy  chy- ba, |e na danym stanowisku konieczne jest posiadanie wy|szego wyksztaBcenia. Z powy|- szych odpowiedzi mo|na za to uzyska inne potencjalnie po|yteczne informacje. O1 sugeruje, |e ten kandydat lubi mie poczucie pewnego stopnia stabilizacji i niezmien- no[ci. Dowiedzieli[my si, |e ma on szereg dBugoletnich przyjacióB, z którymi regularnie utrzymuje kontakt. Mo|e trzeba bdzie zbada, jak zareaguje on na zmiany zakBócajce rutyn. O2 oznacza, |e kandydat czuB si nieco odosobniony w du|ej instytucji i by mo|e wolaB- by by cz[ci maBej firmy, w której wszyscy si znaj. Je[li nasza firma nale|y do bardzo du|ych, dobrze byBoby zbada, jak bdzie si czuB w roli  trybiku w wielkiej machinie . O3 mówi nam, |e by mo|e kandydat posiada wikszy potencjaB naukowy, ni| by wska- zywaBo na to jego [wiadectwo, ale z uwagi na sytuacj rodzinn nie udaBo mu si go zreali- zowa. Mo|e warto go zapyta o dotyczce edukacji plany na przyszBo[. 9. MiBo jest pozna kogo[, kto udzielaB si jako wolontariusz. Co, pani zdaniem, daBa pani ta praca? O1. Niezbyt wiele. MusiaBam wykonywa du|o sBu|ebnej pracy za marne sBowo podzikowania. O2. WspaniaBe czasy. Jestem pewna, |e gdyby[my mieli ogólnonarodowy system pracowników terenowych, wikszo[ problemów z dzisiejsz mBodzie| znikBaby z dnia na dzieD. I pomogBoby to rozwiza problemy narkotyków i przestpczo[ci. O3. Mam mieszane uczucia. Faktem jest, |e sporo dowiedziaBam si o sobie  i to takich rzeczy, których z pewno[ci inaczej nigdy bym si nie dowiedziaBa. Ale sporo czasu spdzonego tam po prostu zmarnowaBam. To mo|e by niebezpieczny obszar. Otwiera si on na postawy spoBeczne, lojalno[ i uprzedzenia, przy których mog twardo obstawa zarówno przepytujcy, jak i prze- pytywani. Powitanie kandydata 83 Nieprofesjonalne osoby prowadzce rozmow mog wpa[ w puBapk przyznawania wy- sokich not osobom, których uprzedzenia s takie same, jak ich wBasne. Profesjonali[ci natomiast wykorzystaj t informacj w odniesieniu do potrzeb stanowiska, eliminujc wBasne uprzedzenia i przedwczesne osdy. Je[li informacja nie odnosi si do pracy na danym stanowisku, nale|y j pomin. Warto[ informacji le|y w tym, co mówi nam o podej[ciu kandydata do pracy i jego postrzegania wBasnych do[wiadczeD. O1 wskazuje na osob powierzchown, która je[li co[ robi, oczekuje za to nagrody. Trze- ba bdzie zwróci uwag, czy inne odpowiedzi potwierdz, czy wyeliminuj to wra|enie. W caBej swej rozcigBo[ci O2 sugeruje osob o zdecydowanych pogldach na tematy spo- Beczne. Bez wzgldu na to, czy si z tym zgadzamy, czy nie, przynajmniej wiemy, |e jest to osoba [wiadoma tego, co dzieje si w szerokim [wiecie. Trzeba unikn uprzedzeD i uwa|a, czy pojawi si potwierdzenie tej tezy przy omawianiu mniej spektakularnych tematów. O3 wydaje si wskazywa na dojrzaB i rozsdn analiz. Mo|e jednak oznacza osob, która caBy czas chce by aktywna. Cenne mo|e okaza si zbadanie ostatniego zdania. 10. Wydaje si, |e wraca moda na nauk zawodu bezpo[rednio w pracy. Co pan o tym my[li, je[li wezmie pan pod uwag czas osobi[cie spdzony na praktyce zawodowej? O1. My[l, |e to bBd. Pi lat to z pewno[ci du|o. Uczymy si na wBasnej skórze i zdobywamy sporo umiejtno[ci. Ale nigdy nie wiemy, dlaczego to robimy, bo nikt nam tego nie wyja[nia. O2. Wszystko zale|y od tego, kto jest nauczycielem. Stracili[my sporo umiejtno[ci. To mo|e by kolejna polityczna sztuczka. O3. Ci wszyscy praktykanci to po prostu tania siBa robocza. Szefowie znalezli sobie wymówk, |eby obci pBace. Tak|e tutaj czyha niebezpieczeDstwo przychylnego traktowania osób podzielajcych na- sze uprzedzenia. Niemniej jednak mo|na ostro|nie wykorzysta te odpowiedzi do oceny jako[ci i dojrzaBo[ci sposobu my[lenia. Ka|d z odpowiedzi trzeba bdzie pogBbi, nie dajc si przy tym wcign w dyskusje czy kontrowersje, zwBaszcza gdy przyszBy pracownik na tym stanowisku bdzie zaanga- |owany w realizacj tego rodzaju inicjatyw.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Rozmowa kwalifikacyjna Gotowe pytania i wnioski z odpowiedziami
Rozmowa kwalifikacyjna Gotowe pytania i wnioski z odpowiedziami
Rozmowa kwalifikacyjna Sztuka odpowiedzi na trudne pytania(1)
Egzamin kwalifikacyjny elektryków (D i E) w pytaniach i odpowiedziach zeszyt 8
Egzamin kwalifikacyjny elektryków (D i E) w pytaniach i odpowiedziach Część 7
Rozmowa kwalifikacyjna pytania
Egzamin kwalifikacyjny elektryków (D i E) w pytaniach i odpowiedziach Część 9
Pytania z rozmów kwalifikacyjnych
Egzamin kwalifikacyjny elektryków (D i E) w pytaniach i odpowiedziach Część 4
Egzamin kwalifikacyjny elektryków (D i E) w pytaniach i odpowiedziach Część 2
rozmowa kwalifikacyjna

więcej podobnych podstron