Janusz Korczak (Henryk Goldszmit) lekarz, pisarz, pedagog, moralista i dzia�acz spo�eczny. W 1912 roku przyczyni� si� do otwarcia Domu Sierot dla dzieci �ydowskich w Warszawie, kt�rego dyrektorem pozosta� do �mierci. Janusz Korczak zawar� swe pogl�dy pedagogiczne przede wszystkim w: Jak kocha� dziecko i programowym utworze Prawo dziecka do szacunku. Dorobek literacki Janusza Korczaka obejmuje r�wnie� naturalistyczne powie�ci spo�eczne: Dzieci ulicy, Dziecko salonu itd. Radykalizm w my�leniu Korczaka, konsekwencja w dzia�aniu oraz mi�o�� i pozytywne relacje z dzie�mi stworzy�y niepowtarzaln� koncepcj� Nowego Wychowania, kt�rej istot� jest poszukiwanie ludzkiej a nade wszystko dzieci�cej wolno�ci i sensu ludzkiego �ycia. W jego dzie�ach zawarta jest optymistyczna wiara w dobro� natury cz�owieka i jego zdolno�� do swobodnego kreowania �wiata warto�ci. Korczak jest jednym z nielicznych pedagog�w Nowego Wychowania, kt�rzy potrafili ��czy� my�lenie naukowe z my�leniem praktycznym. Podstawowe za�o�enia pedagogiki Janusza Korczaka Wyr�nia si� nast�puj�ce idee przewodnie, na kt�re warto zwr�ci� uwag�, studiuj�c pedagogiczn� i literack� spu�cizn� Janusza Korczaka, a mianowicie: Szacunek do dziecka jako cz�owieka rozwijaj�cego si� poprzez w�asn� aktywno��, jako podmiotu. Zasada (i praktyka) partnerstwa dziecka w procesie wychowania. Prawo dziecka do opieki oraz odpowiedzialno�� spo�ecze�stwa doros�ych za warunki �ycia dziecka. Poszukiwanie syntezy wiedzy o dziecku. Techniki dzia�ania pedagogicznego jako konsekwencja przyj�tych og�lnych za�o�e� systemu opieku�czo-wychowawczego Koncepcja wychowawcy, wynikaj�ca z og�lnej postawy Korczaka wobec dziecka. Ze wzgl�du natomiast na tre�� pedagogiczn� Nowego Wychowania podkre�la si� w dzie�ach Janusza Korczaka trzy g��wne jego zakresy: 1.Tre�ci og�lnoludzkie, kt�re powinny by� udost�pniane ca�emu spo�ecze�stwu, adresowane do rodzic�w i dzieci. 2.Tre�ci og�lnopedagogiczne-do wykorzystania w kszta�ceniu i doskonaleniu kadry pedagogicznej. 3.Tre�ci szczeg�owe-do wykorzystania szczeg�lnie przez wychowawc�w zatrudnionych w plac�wkach opieku�czo-wychowawczych. Janusz Korczak by� prekursorem walki o prawa dziecka. Zwraca� szczeg�ln� uwag� na nier�wnoprawn� pozycj� dzieci w spo�ecze�stwie, ich zale�no�� od doros�ych. Domaga� si�, by uznano, �e dziecko jest pe�nowarto�ciowym cz�owiekiem od chwili narodzin, na ka�dym etapie swojego istnienia i ma prawo by� sob�, takim jakim jest. By� kreatorem takich warto�ci, jak: mi�o�� do bli�nich, sprawiedliwo��, godno��, szacunek, pi�kno i prawda. Twierdzi�, �e doro�li cz�sto niedopuszczaj� dzieci do spraw codziennych, uznaj�c je za ma�e i niedo�wiadczone. S�owa Korczaka zawarte w �Prawie dziecka do szacunku" sta�y si� idea przewodni� i wyk�adni� wsp�czesnych koncepcji ochrony praw dziecka. Jest w nich zawarty apel do �wiata ludzi doros�ych, kt�rzy w ferworze zaj��, obowi�zk�w, k�opot�w, a mo�e z przyzwyczajenia traktuj� dziecko jak przedmiot. To apel o godne traktowanie ka�dej �ywej istoty, a przede wszystkim dziecka, kt�rego los zale�y od woli doros�ych. Stary Doktor tak ujmuje ten aspekt w trzech kr�tkich, ale jak�e wymownych punktach: Prawo dziecka do �mierci. Prawo dziecka do dnia dzisiejszego. ? Prawo dziecka, by by�o tym, czym jest. Studiuj�c jego pisma pedagogiczne, odnajdziemy w nich apel do wychowawc�w, by zatroszczyli si� o takie prawa dziecka, jak: Prawo do szacunku Prawo do mi�o�ci Prawo do tajemnicy Prawo do samostanowienia Prawo do w�asno�ci Prawo do w�asnego rozwoju i dojrzewania Prawo do ruchu, do zabawy, do pracy i badania Prawo do sprawiedliwo�ci w �yciu Kolejn�, jak�e aktualn� ide� pedagogiczn� Korczaka jest partnerstwo w relacji wychowawca-wychowanek, kt�re powinno wyra�a� si� w odrzuceniu przez pedagog�w despotycznego rygoru na rzecz wzajemnego porozumiewania si�, wsp�dzia�ania, zaufania do dziecka, do jego rozs�dku i umiej�tno�ci w stosunkach interpersonalnych mi�dzy dzieckiem a wychowawc�. Podstawowe za�o�enia pedagogiki Korczaka� a) Idee przewodnie: � Szacunek do dziecka, jako cz�owieka rozwijaj�cego si� przez w�asn� aktywno��, jako podmiotu. � Zasada partnerstwa dziecka w procesie wychowania. � Prawo dziecka do opieki oraz odpowiedzialno�� spo�ecze�stwa doros�ych za warunki �ycia dziecka. � Poszukiwanie syntezy wiedzy o dziecku. � Techniki dzia�ania pedagogicznego, jako konsekwencja przyj�tych og�lnych za�o�e� systemu opieku�czo-wychowawczego. � Koncepcja wychowawcy, wynikaj�ca z og�lnej postawy Korczaka wobec dziecka. � Partnerstwo w relacji wychowawca-wychowanek, na rzecz wzajemnego porozumiewania si� i wsp�dzia�ania. b) Tre�ci pedagogiczne nowego wychowania: � Tre�ci og�lnoludzkie � do rodzic�w i dzieci. � Tre�ci og�lnopedagogiczne � do wykorzystania w kszta�ceniu i doskonaleniu kadry pedagogicznej. � Tre�ci szczeg�owe � do wykorzystania przez wychowawc�w zatrudnionych w plac�wkach opieku�czo-wychowawczych.