plik


’žKATARZYNA BOBRZYK I IN. KATARZYNA BOBRZYK, KATARZYNA GOSZCZAK, ALEKSANDRA LUBIKOWSKA lubikowska@gmail.com Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU S BARDZIEJ INTELIGENTNI EMOCJONALNIE OD SINGLI? ArtykuB powstaB na podstawie badaD przeprowadzonych w ramach przedmiotu  Praca empiryczna pod kierunkiem dr Aleksandry Jasielskiej. Serdecznie dzikujemy Pani Doktor za pomoc. MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 217 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU RECENZJA Recenzent: dr WiesBaw Matys Autorki artykuBu podjBy |ywo dyskutowany we wspóBczesnej psychologii problem dotyczcy inteligencji emocjonalnej, jej natury, struktury i jej wpBywu na funkcjonowanie psychospoBeczne. Autorki skoncentrowaBy si na próbie odpowiedzi na pytanie o zwizek pomidzy poziomem inteligencji emocjonalnej a posiadaniem miBosnego zwizku. Podjty problem badawczy posiada szerok baz teoretyczn, popart obszern bibliografi. Autorki wykazaBy si poprawnym warsztatem badawczym, zarówno na etapie konstrukcji problemu, formuBowania hipotez, ich weryfikacji i przekonujcej analizy uzyskanych wyników. Niedosyt budzi natomiast przyjta grupa badawcza, zbyt mBoda (ze zbyt krótkim czasem bycia w zwizku miBosnym) dla weryfikacji przyjtego problemu badawczego. W moim odczuciu ciekawsze poznawczo byBoby badanie nie studentów innych kie- runków (jak sugeruj Autorki), ale osób starszych, majcych do[wiadczenie dBu|szych zwizków (taki kierunek przyszBych badaD bior te| pod uwag Autorki). W podsumowaniu chciaBbym wyrazi swoje poparcie dla pomysBu opublikowania omawianego artykuBu w materiaBach pokonferencyjnych. MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 218 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU STRESZCZENIE Inteligencja emocjonalna to pojcie stosunkowo nowe w psychologii (Payn, 1983; Salovey, Mayer, 1990), które powstaBo w odpowiedzi na rosnce zaintere- sowanie mo|liwo[ciami predykcji funkcjonowania czBowieka w ró|nych sferach |ycia: zawodowym, prywatnym, czy osigni indywidualnych. Przeprowadzo- nych zostaBo bardzo wiele badaD dotyczcych zwizku pomidzy inteligencj emocjonaln a ró|nymi aspektami powodzenia |yciowego. Wykazano, |e wysoka inteligencja emocjonalna wspóBwystpuje z satysfakcj |yciow i jako[ci zwizków interpersonalnych (Ciarrochi, Chan, Caputi, 2000). Natomiast badania Ciarrochiego, Chan i Bajgar (2001) ujawniBy zwizek inteligencji emocjonalnej z jako[ci bliskich zwizków, ilo[ci uzyskiwanego wsparcia spoBecznego oraz zadowoleniem z niego. Inspiracj dla przeprowadzonych badaD byB artykuB O. Kriegelewicz. Inteli- gencja emocjonalna partnerów a zadowolenie ze zwizku i strategie rozwizywania konfliktów w maB|eDstwie. Wyniki badaD Autorki wykazaBy, |e z satysfakcj obojga partnerów w zwizku najsilniej zwizana jest inteligencja emocjonalna m|czyzn (Kriegelewicz, 2005). W niniejszym artykule zostan zaprezentowane wyniki wBasnych badaD dotyczcych zwizku pomidzy byciem lub niebyciem w zwizku a poziomem inteligencji emocjonalnej. W badaniach udziaB wziBo 76 m|czyzn, studentów Informatyki WydziaBu Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Osoby badane wypeBniaBy jeden test: Kwestionariusz inteligencji emocjonalnej INTE w pol- skiej adaptacji autorstwa A. Ciechanowicz, A. Jaworowskiej i A. Matczak (2000). Uzyskane wyniki wykazaBy brak istotnej statystycznie ró|nicy pomidzy inteligencj emocjonaln m|czyzn bdcych w zwizku oraz singli. SBowa kluczowe: inteligencja emocjonalna, zwizek partnerski, singlizm, m|czyzni, studenci MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 219 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU Inteligencja emocjonalna to pojcie, które zostaBo wprowadzone do psychologii, gdy intensywniej ni| kiedykolwiek poszukiwano odpowiedzi na pytanie o zródBo osigni |yciowych czBowieka. Badaczy zastanawiaBo, dlaczego osoby, które charak- teryzuj si wysokim ilorazem inteligencji ogólnej, s czsto jedynie przecitnymi pracownikami i nie nawizuj satysfakcjonujcych zwizków w |yciu prywatnym. Powstanie koncepcji inteligencji emocjonalnej o|ywiBo nadziej, |e znaleziono trafny predyktor sukcesów w ró|nych sferach |ycia. Szczególne znaczenie EI jest obecnie przypisywane jej zwizkowi z nawizywaniem relacji interpersonalnych. Liczne badania wykazaBy istotn rol inteligencji emocjonalnej w funkcjonowaniu spoBecznym (np. Austin, Saklofske, Egan, 2005; Ciarrochi, Scott, Deane, Heaven, 2003; Engelberg, Sjoberg, 2004; Jaworowska,Matczak, 2001; Lopes, Salovey, Straus, 2003). Badania naukowców z Providence University w Tajwanie, z udziaBem 352 osób wykazaBy dodatni korelacj pomidzy inteligencj emocjonaln a nawizywaniem relacji interpersonalnych oraz midzy inteligencj emocjonaln a obrazem siebie (Chang, Hsueh-shan, 2010). Stwierdzony zostaB równie| zwizek z ilo[ci relacji spoBecznych. M. Schroder-Abe oraz A. Schutz w interesujcym badaniu pt. Walking in Each Other s Shoes: Perspective Taking Mediates Effects of Emotional Intelligence on Relationship Quality wykazaBy, |e dla oceny jako[ci zwizku wa|ny jest nie tylko poziom inteligencji emocjonalnej osoby oceniajcej, ale równie| jej partnera. Nato- miast w badaniach Cassidy (1992), stwierdzono, |e dzieci charakteryzujce si dobr regulacj i percepcj emocji s bardziej akceptowane przez rówie[ników. Przytoczone powy|ej badania [wiadcz o tym, jak istotny jest wpByw inteligencji emocjonalnej w relacjach spoBecznych. Jednak|e pojcie inteligencji emocjonalnej wzbudza cigBe kontrowersje, gBównie w kontek[cie faktycznego wpBywu EI na po- wodzenie |yciowe. Badacze inteligencji emocjonalnej, w odró|nieniu od populary- zatorów tego pojcia przekonuj, |e EI wyja[nia nie kilkadziesit, ale kilka procent sukcesu |yciowego (Matczak, 2007). W zwizku z potrzeb prowadzenia dalszych badaD nad zale|no[ci midzy inteligencj emocjonaln a ró|nymi aspektami |y- cia, zwBaszcza funkcjonowania w zwizkach miBosnych, postanowiono sprawdzi, czy m|czyzni w zwizku ró|ni si od singli pod wzgldem poziomu inteligencji emocjonalnej. Inspiracj niniejszego badania staB si artykuB O. Kriegelewicz pt. In- teligencja emocjonalna partnerów a zadowolenie ze zwizku i strategie rozwizywania konfliktów w maB|eDstwie (Kriegelewicz, 2005). Wyniki opisanego w artykule badania ukazaBy, i| istotnym predykatorem powodzenia zwizku jest wyBcznie inteligencja emocjonalna m|czyzn oraz |e pozytywna ocena zwizku przez m|czyzn wi|e si z jego wysokim poziomem inteligencji. Wyniki omawianych badaD skBoniBy nas do postawienia hipotezy, i| m|czyzni bdcy w zwizku bd si charakteryzowa wy|sz inteligencj emocjonaln w porównaniu z singlami. MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 220 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU Podej[cia teoretyczne Inteligencja emocjonalna to pojcie stosunkowo nowe w psychologii (Salovey, Mayer, 1990; Payn, 1983), które powstaBo w odpowiedzi na rosnce zainteresowanie metodami predykcji funkcjonowania czBowieka w ró|nych sferach |ycia: zawodowym, prywatnym, czy osigni indywidualnych. Konstrukt ten przycignB uwag wielu badaczy, a popularno[ci niewtpliwie przysporzyBa mu publikacja D.Golemana z 1995 roku, który za podstaw sukcesu |yciowego uznaB wBa[nie inteligencj emocjonaln. Jednak nie ustalono dotd jednoznacznej, uniwersalnej definicji tego pojcia. Salovey i Mayer (1997) definiuj inteligencj emocjonaln jako zdolno[ do postrzegania i oceniania emocji wBasnych oraz emocji innych osób; zdolno[ do takiego aktywowania emocji, aby uBatwiaBy proces my[lenia; rozumienie emocji i posiadanie wiedzy emocjonalnej, które pozwalaj na regulacj emocji i sprzyjaj rozwojowi emocjonalnemu i intelektualnemu. Natomiast wedBug Bar-Ona (1997) na inteligencj emocjonaln skBadaj si pozapoznawcze zdolno[ci i kompetencje, pozwalajce jednostce na sprostanie wymaganiom i oczekiwaniom [rodowiska. Najcz[ciej jednak definiowanie IE sprowadza si do wypunktowania jej kom- ponentów (tabela 1). W tabeli zostaBy równie| scharakteryzowane dwa modele inteligencji emocjonalnej. Tabela 1 Prezezatcja modeli inteligencji emocjonalnej (Jaworowska, Matczak, 2001) Modele mieszane (popularne): Modele naukowe: ZaBo|enie: inteligencja emocjonalna = zbiór zdolno[ci umy- ZaBo|enie: inteligencja emocjonalna = zbiór zdolno[ci umy- sBowych oraz inne cechy (np. motywacyjne) sBowych Dwie koncepcje: Golemana i Bar-On Koncepcja Saloveya i Mayera Koncepcja Bar-On: pi obszarów funkcjonowania: umiejt- Procesy zwizane z rozwojem inteligencji emocjonalnej no[ci intrapersonalne, umiejtno[ci interpersonalne, zdol- maj charakter hierarchiczny (od najbardziej podstawo- no[ci przystosowawcze, radzenie sobie ze stresem i ogólny wych, zBo|onych z prostych umiejtno[ci percepcyjnych nastrój. i ekspresyjnych emocji do poziomu najwy|szego, który Koncepcja Golemana: pi obszarów funkcjonowania: zwizany jest z refleksyjno[ci i [wiadom regulacj emo- znajomo[ swoich emocji, kierowanie emocjami, motywo- cjonaln) wanie siebie, rozpoznawanie cudzych emocji i podtrzymy- Cztery grupy procesów i umiejtno[ci: percepcja i ekspre- wanie relacji. Inteligencja emocjonalna stanowi baz dla sja emocjonalna (identyfikacja emocji wBasnych i cudzych, innych struktur psychicznych (charakter). czerpanie wiedzy ze wskazówek psychicznych i fizjologicz- nych), emocjonalne wspomaganie aktywno[ci poznawczej (asymilacja emocji  funkcja regulatora procesów poznaw- czych), rozumienie emocji (opis, ocena, interpretacja i nada- nie znaczenia emocjom, predykacja), regulacja emocji (kie- rowanie emocjami wBasnymi i cudzymi, otwarto[ na caB gam uczu, modyfikacja uczu poprzez kontrol i refleksj) MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 221 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU Na poziom inteligencji emocjonalnej maj wpByw takie aspekty, jak: wiek, pBe, czynniki [rodowiskowe oraz wychowawcze. Badania wskazuj, |e inteligencja emocjonalna wzrasta wraz z wiekiem (Mayer, Salovey, Caruso, 2000). Hipoteza zakBadajca, |e kobiety uzyskuj na ogóB wy|sze wyniki w testach i kwestionariuszach mierzcych inteligencj emocjonaln zostaBa potwierdzona w licznych badaniach (Ciarrochi, Chan, Caputi, 2000; Mayer, Caruso, Salovey, 2000; Mayer, Geher, 1996. Jednak bli|sza analiza poszczególnych komponentów wskazuje na przewag pewnych zdolno[ci m|czyzn nad kobietami (Bar-On, 1997; Goleman 1999). Stwierdzono, |e w skalach asertywno[ci, samoakceptacji, niezale|no[ci, kom- petencji przystosowawczych, tolerancji na stres i optymizmu osigaj oni istotnie wy|sze wyniki. Bar-On (1997) oraz Arteche, Chamorro-Premuzic, Furnham i Crump (2008) stwierdzili przewag kobiet jedynie w zakresie kompetencji interpersonalnych (empatii, zdolno[ci do utrzymywania wizi interpersonalnych i odpowiedzialno[ci spoBecznej) oraz emocjonalnej samo[wiadomo[ci. W rezultacie stwierdzono brak ró|nic midzypBciowych w zakresie ogólnego wskaznika IE. Ponadto sprzyjajce [rodowi- sko i wychowanie (wsparcie, ciepBo rodzinne, zaspokajanie potrzeb emocjonalnych dziecka) równie| wi|e si z wy|sz inteligencj emocjonaln (Ciarrochii in., 2000; Mayer i in., 2000). Dowodem wpBywu czynników [rodowiskowo-wychowawczych jest m.in. fakt podnoszenia si wskazników EI w odpowiedzi na odpowiednie dziaBania treningowe (Bar-On, 1997). TBo badawcze Wiele badaD wykazaBo, |e inteligencja emocjonalna sprzyja osiganiu sukcesów w ró|nych aspektach |ycia, dlatego stwierdzono, |e powinna wpBywa na powodzenie w zwizkach partnerskich. Omawiane powy|ej badania Kriegelewicz ukazaBy, |e m|czyzni cechujcy si wysok inteligencj emocjonaln osigaj wy|sze wyniki w Skali powodzenia maB|eDstwa w porównaniu z m|czyznami o ni|szej inteligencji emocjonalnej. Wy|sza IE m|czyzn ma szczególne znaczenia, gdy| kobiety dbaBo[ o klimat emocjonalny maj wpisan w rol spoBeczn. Natomiast m|czyzni s od urodzenia poddawani treningowi socjalizacyjnemu, który ka|e im tBumi emocje. Wy|sza IE m|czyzn wpBywa na zadowolenie ich kobiet ze zwizku, poprzez obni|enie ryzyka ewentualnych nieporozumieD, a tak|e radzenia sobie z ró|nymi emocjami. W zwizku z nastpujcymi obecnie zmianami w postrzeganiu istoty zwiz- ku partnerskiego (np. odchodzenie od stereotypu zwizku, którego podstawowym celem jest rodzicielstwo, coraz rzadsze zawieranie zwizku maB|eDskiego), przed m|czyznami stoi du|e wyzwanie w postaci nowych, dotychczas przeznaczonych MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 222 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU dla kobiet zadaD [ci[le zwizanych ze sfer emocjonaln, takich jak: realizacja po- trzeb psychicznych i emocjonalnych obojga partnerów czy dbaBo[ o ich wzajemne relacje. METODA W badaniu udziaB wziBo 76 osób, z których 38 to byBy osoby w zwizku oraz dokBadnie taka sama liczba singli. Badani sBownie deklarowali, czy s w zwizku, czy nie. Wszyscy badani to studenci Informatyki na Wydziale Informatyki i Mate- matyki Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zrednia wieku w badanej próbie wyniosBa M = 22,25, a odchylenie standardowe SD = 1,72. Zastosowane narzdzie Podstawow metod zastosowan w badaniu byB Kwestionariusz inteligencji emocjonalnej (INTE) autorstwa N. S. Schutte, J. M. Malouff, L. E. Hall, D. J. Hagger- ty, J. T. Cooper, Ch. J. Gloden, L. Dornheim w polskiej adaptacji A. Ciechanowicz, A. Jaworowskiej oraz A. Matczak. Kwestionariusz posiada normy dla uczniów, szkóB [rednich, dla studentów i dla osób dorosBych w wieku 21 54 lat, oddzielnie dla kobiet i m|czyzn. INTE skBada si z 33 twierdzeD, o charakterze samoopisowym, których prawdziwo[ w stosunku do wBasnej osoby badany ocenia na piciostopniowej skali:1  zdecydowanie si nie zgadzam, 2  raczej nie zgadzam si, 3  trudno powiedzie, 4  raczej zgadzam si, 5  zdecydowanie zgadzam si. Wikszo[ pozycji kwestionariusza ma form stwierdzeD sformuBowanych w pierwszej osobie. Wynik w INTE oblicza si przez zsumowanie punktów uzyska- nych przez osob badan we wszystkich 33 pozycjach kwestionariuszowych. Trzy pytania (5, 28 i 33) punktowane s odwrotnie, natomiast we wszystkich pozosta- Bych pozycjach badany otrzymuje tyle punktów, ile zakre[liB. Minimalny wynik w kwestionariuszu INTE wynosi 33 punkty, a maksymalny  165 punktów. Suma wyników w poszczególnych pozycjach stanowi wynik ogólny. Wikszo[ stwierdzeD kwestionariusza (24) da si zakwalifikowa jako dotyczce zdolno[ci lub umiejtno[ci osób badanych. Cz[ z tych stwierdzeD bezpo[rednio orzeka o posiadaniu przez osob badan danej zdolno[ci lub umiejtno[ci lub  przeciwnie  o trudno[ciach wynikajcych z jej braku (np.  Gdy staj wobec jakiego[ trudnego zadania, poddaj si, poniewa| sdz, |e ponios pora|k ). Inne pozycje komunikuj to bardziej po[rednio, mówic raczej o strategiach [wiadczcych o pewnych umiejtno[ciach MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 223 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU np. wykorzystywania emocji jako czynników motywujcych do dziaBania ( Wy- korzystuj swój dobry nastrój, by pomóc sobie w uporaniu si z przeszkodami ) lub wskazuj na reakcje otocznia na osob badan ( Inni ludzie Batwo obdarzaj mnie zaufaniem ). Podstaw teoretyczn kwestionariusza jest koncepcja Saloveya i Mayera, którzy okre[laj inteligencj emocjonaln jako podzakres inteligencji spoBecznej i defi- niuj j jako zdolno[ czBowieka do [ledzenia wBasnych i cudzych uczu i emocji, ró|nicowania ich oraz wykorzystywania uzyskiwanych na tej drodze informacji w kierowaniu my[leniem i dziaBaniem. Salovey i Mayer wyró|nili trzy gBówne grupy komponentów w strukturze IE. Pierwsza grupa obejmuje cztery bardziej szczegóBowe zdolno[ci  dwie zwizane z ocen i ekspresj emocji wBasnych na poziomie werbal- nym i niewerbalnym oraz dwie zwizane z ocen emocji innych ludzi: wyra|anych werbalnie i niewerbalnie. Druga grupa komponentów to dwie zdolno[ci do regulo- wania emocji wBasnych i regulowania emocji innych ludzi. Trzeci grup stanowi zdolno[ci do wykorzystywania emocji jako czynników uBatwiajcych elastyczno[, twórcze my[lenie, gitko[ uwagi i motywacj do dziaBania. Kwestionariusz INTE bada wszystkie trzy grupy komponentów enteligencji emocjonalnej wyró|nione przez Saloveya i Mayera. Warto równie| podkre[li, |e kwestionariusz INTE jest pierwszym w Polsce dostpnym narzdziem sBu|cym do badania inteligencji emo- cjonalnej. INTE posiada wysok rzetelno[  zarówno zgodno[ wewntrzna, jak i stabilno[ wyników pozwalaj stosowa kwestionariusz nie tylko jako metod do celów badawczych, ale tak|e do diagnozy indywidualnej. Ponadto wyniki INTE s w niewielkim stopniu obci|one zmienn aprobaty spoBecznej, co równie| przyczynia si do wysokiej rzetelno[ci wyników. Problem badawczy, cel badania i hipotezy badawcze ZespóB badawczy postanowiB zweryfikowa, czy istnieje ró|nica pomidzy inteligencj emocjonaln studentów bdcych z zwizku oraz studentów nieposia- dajcych partnerki. W niniejszym badaniu zaBo|ono, i| na fakt bycia lub niebycia w zwizku partnerskim mo|e wpBywa poziom inteligencji emocjonalnej. Problem badawczy koresponduje zatem z prezentowanymi w artykule Kriegelewicz wynikami badaD, w których wykazano zwizek inteligencji emocjonalnej m|czyzn z satysfakcj ze zwizku. Oczekiwano zatem, |e istnieje istotna statystycznie ró|nica pomidzy poziomem inteligencji emocjonalnej m|czyzn bdcych w zwizku oraz singli. ZaBo|ono, |e poziom inteligencji emocjonalnej m|czyzn bdcych w zwizku jest MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 224 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU istotnie wy|szy w porównaniu do poziomu inteligencji emocjonalnej m|czyzn nieposiadajcych partnerki. Warunki i sposób przeprowadzania badaD Badania zostaBo przeprowadzone w salach budynku informatyki WydziaBu Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Dobór próby miaB charakter celowy i obejmowaB studentów informatyki z tego| wydziaBu. W badaniu wziBo udziaB 79 m|czyzn. Dwóch z nich nie dokoDczyBo wypeB- nia kwestionariusza, a jeden student wypeBniB go bBdnie (nie zakre[liB wszystkich odpowiedzi, pominB pytanie). W efekcie otrzymano 76 poprawnie wypeBnionych kwestionariuszy. Badania przeprowadzano na pocztku zaj osób badanych. Dokonano tego w czterechetapach, w terminie 24 27 maja 2011 roku. Przed rozpoczciem badania studenci zostali poproszeni o samodzielne wypeBnienie kwestionariuszy. Aby za- gwarantowa wiarygodno[ badania, osoby ka|dorazowo byBy informowane o jego anonimowo[ci, celu, dobrowolnym udziale oraz braku ograniczeD czasowych. Mimo braku ograniczeD czasowych badanie zajmowaBo [rednio 10 15 min. Zaznaczono równie|, |e konieczne jest udzielenie odpowiedzi na wszystkie twierdzenia. Ka|dy z uczestników otrzymaB identyczny zestaw skBadajcy si z Kwestionariusza inteli- gencji emocjonalnej INTE oraz zgody na przeprowadzenie badania. Po wypeBnieniu materiaBów osoby badane zwracaBy je bezpo[rednio badaczom. WYNIKI Po odrzuceniu bBdnie lub niekompletnie wypeBnionych kwestionariuszy otrzymano 76 kwestionariusze, które posBu|yBy do dalszej analizy metodologicznej. Spo[ród nich 38 stanowili single, a drugie tyle to m|czyzni w zwizkach. Kwestionariusz INTE w polskiej adaptacji autorstwa Ciechanowicz, Matczak i Jaworowskiej pozwoliB na sprawdzenie poziomu inteligencji emocjonalnej. Postawiono nastpujce hipotezy badawcze: (1) Nie ma ró|nicy pomidzy inteli- gencj emocjonaln m|czyzn w zwizku partnerskim i m|czyzn nieposiadajcych partnerki; (2) Istnieje istotna statystycznie ró|nica pomidzy inteligencj emocjonaln m|czyzn w zwizkach partnerskich i m|czyzn nieposiadajcych partnerek. Zrednia arytmetyczna dla Z (osoby w zwizku) wyniosBa 126,68, a dla S (single) byBa nieco ni|sza i wyniosBa 123,19. Natomiast SD dla grupy Z wyniosBo 13,826, a dla grupy S = 14,347. BBd standardowy [redniej dla Z = 2,273, dla S = 2,359. MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 225 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU Warto[ testu t-Studenta dla prób niezale|nych pozwoliBa nam stwierdzi, i| nie ma istotnej statystycznie ró|nicy pomidzy poziomem IE a tym, czy m|czyzna jest w zwizku. Tabela 2 Wyniki uzyskane w badaniu Wynik w INTE Wiek N Wa|ne 76 63 Brak danych 0 13 Zrednia 124,93 22,25 Mediana 126,50 22,00 Dominanta 137 22 Odchylenie standardowe 14,102 1,722 yródBo:. Opracowanie na podstawie badaD wBasnych. Istotno[ wyniosBa 0,291, w zwizku z czym nie odrzucono hipotezy zerowej na rzecz alternatywnej. Analiza kwestionariuszy ukazaBa, i| nie ma ró|nicy pomidzy poziomem inteligencji emocjonalnej u m|czyzn w zwizku partnerskim i singli. Tabela 3 Test dla prób niezale|nych Test Levene a Test t równo[ci [rednich jednorodno[ci wariancji F Istotno[ T df Istotno[ (dwustronna) Wynik w INTE ZaBo|ono równo[ wariancji 0,096 0,758 -1,064 72 0,291 Nie zaBo|ono równo[ci wariancji -1,064 71,902 0,291 yródBo: Opracowanie na podstawie badaD wBasnych. Tabela 4 Statystyki dla grup Odchylenie BBd standardowy Zwizek co najmniej póB roku N Zrednia standardowe [redniej Wynik w INTE NIE 37 123,19 14,347 2,359 TAK 37 126,68 13,826 2,273 yródBo: Opracowanie na podstawie badaD wBasnych. MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 226 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU Rysunek 1. RozkBad wyników. yródBo: Opracowane na podstawie badaD wBasnych. DYSKUSJA Hipoteza, zgodnie z któr zaBo|ono, |e stwierdzona zostanie istotna ró|nica midzy poziomem inteligencji m|czyzn w zwizku oraz singli nie zostaBa potwier- dzona. Ten wynik mo|na tBumaczy faktem, i| badanie przeprowadzone przez nasz zespóB obejmowaBo grup 76 m|czyzn, których wiek nie przekraczaB 27 lat. Jest to grupa stosunkowo mBoda, w zwizku z czym sta| tych zwizków w odniesieniu do wieku nie mógB by du|y. Ponadto, badania wskazuj, |e inteligencja emocjonalna wzrasta wraz z wiekiem (Mayer i in., 2000), a swój szczytowy punkt osiga okoBo 35 44 roku |ycia (Derksen, Katzko, Kramer, 2008). Prawdopodobnie na status zwizku nie wpBywa tylko IE, ale równie| inne czynniki. Badania Czerneckiej z 2008 roku na temat singlizmu w Polsce wskazuj na przyczyny tego zjawiska w opinii powszechnej oraz w badaniach naukowych. MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 227 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU Tabela 5 Przyczyny singlizmu (Czarnecka, 2008) W opinii powszechnej W badaniach naukowych Niekorzystne do[wiadczenia Zaanga|owanie w prac zawodow w poprzednich zwizkach Rozwój kariery Negatywne wzorce zwizków zaczerpnite od rodziców Zbyt silne wizi z rodzina (w tym dBugie mieszkanie z rodzi- Brak czasu na budowanie trwaBych relacji cami) PogoD za idealn miBo[ci Negatywne wzorce zwizków zaczerpnite od przyjacióB Brak odpowiednich kandydatów na partnera Brak do[wiadczeD w zwizkach Niedo[cigniony ideaB szcz[liwych maB|eDstw z bliskiego Miejski styl |ycia otoczenia, np. rodzice Moda na singlizm {ycie w pojedynk jako rezultat bycia jedynakiem Czynnikami, które wpBywa mog na to, czy m|czyzna zaanga|owany jest w staBy zwizek mo|e by np. atrakcyjno[ fizyczna, poczucie wBasnej warto[ci, status spoBeczno-ekonomiczny, inteligencja ogólna, zmiana priorytetów w zwizku z wypeBnianiem zadaD rozwojowych (przekBadanie kariery zawodowej nad zwizki, rodzicielstwo i zaanga|owanie emocjonalne; Czarnecka, 2008). Model, w którym przeprowadzono badanie, nie daje mo|liwo[ci orzekania o tym, która ze zmiennych jest przyczyn, która za[ skutkiem. By mo|e to bycie w satysfakcjonujcym zwizku sprzyja rozwijaniu si inteligencji emocjonalnej part- nerów  zwBaszcza m|czyzn, którym z reguBy nie przypisuje si odpowiedzialno[ci za emocjonaln stron zwizku. Kobiety w wyniku procesu socjalizacji czy te| uwarunkowaD biologicznych s bieglejsze w percepcji, wyra|aniu i rozumieniu emocji (Blum, 2000; Brannon, 2002; Jaworowska, Matczak, 2001; Moir, Jessel, 1993) mo|liwe jest zatem, |e ich partnerzy przy nich ucz si tych zachowaD. Na podstawie uzyskanych wyników nie mo|na uzna, |e poziom inteligen- cji emocjonalnej w grupie docelowej wizaB si z tym, czy badani m|czyzni byli w zwizku. Biorc pod uwag brak istotnej statystycznie ró|nicy midzy IE a statu- sem zwizku, mo|na wesprze stanowisko autorów pojcia IE  Mayera i Saloveya (1999)  twierdzcych, |e pojedyncza zmienna nie jest w stanie obja[ni w caBo[ci sukcesów odnoszonych przez ró|ne osoby. By mo|ne na to, |e w badanej grupie nie ujawniBy si istotne statystycznie ró|nice w poziomie inteligencji emocjonalnej wpBynB fakt, |e wszyscy m|czyzni to studenci informatyki. Liczne badania wy- kazaBy, |e studenci kierunków [cisBych cechuj si ni|szym poziomem inteligencji emocjonalnej w porównaniu ze studentami kierunków humanistycznych. Dlatego sugerowane jest prowadzenie dalszych badaD, które mo|na by rozszerzy o studen- MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 228 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU tów innych kierunków studiów. Wzorujc si na przytaczanych wy|ej wynikach badaD, wedBug Autorki artykuBu Inteligencja emocjonalna partnerów a zadowolenie ze zwizku i strategie rozwizywania konfliktów w maB|eDstwie interesujce byBoby zweryfikowanie poziomu inteligencji emocjonalnej u dorosBych m|czyzn, w dwóch grupach: tych, którzy s rozwiedzieni i tych, którzy s |onaci. Wówczas mo|na by- Boby zweryfikowa, czy rzeczywi[cie m|czyzni bdcy w maB|eDstwie lub zwizku (zwBaszcza kilkuletnim) cechuj si wy|sz inteligencj emocjonaln ni| single lub rozwodnicy. BIBLIOGRAFIA Arteche, A., Chamorro-Premuzic, T., Furnham, A., Crump, J. (2008). The relationship of trait EI with personality, IQ and sex in a UK sample of employees international. Journal of Selection and Assessment, 16(4), 421 426. Chang, Hsueh-shan. (2010). The study on the relationships among emotional intelligence, interpersonal relationships and self-concept of college students. The Archive of Guid- ance and Counseling, 32(2), 1 25. Ciarrochi, J. V., Chan, A. Y. C., Caputi, P. (2000). A critical valuation of the emotional intel- ligence construct. Personality and Individual Differences, 28, 539 561. Ciarrochi, J. V., Chan, A. Y. C., Bajgar, J. (2001). Measuring emotional intelligence in ado- lescents. Personality and Individual Differences, 31, 1105 1119. Czernecka, J. (2008). Singiel i singielka o |yciu w pojedynk. Kultura i spoBeczeDstwo, 3, 153 178 . Darksen, J., Kramer, I., Katzko, M. (2009). Does a self-report measure for emotional intel- ligence assess something different then general intelligence. Personality and Individual Differences, 32, 37 48. Goleman, D. (1997). Inteligencja emocjonalna. PoznaD: Media Rodzina. Goleman, D. (1999). Inteligencja emocjonalna w praktyce. PoznaD: Media Rodzina. Jaworowska, A., Matczak, A. (2001). Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej INTE. Pod- rcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Karwowski, M. (2005). Konstelacje zdolno[ci. Typy inteligencji a kreatywno[, Kraków: Impuls. Kaufman, A. S., Kaufman, J. C. (2001). Emotional Intelligence as an aspect od general intelligence: What would David Wechsler say?, Emotion, 1, 258 264. Knopp, K. (2006). Rola inteligencji emocjonalnej w |yciu czBowieka. Studia Psychologica, 6, 221 235. Knopp, K. (2007). Inteligencja emocjonalna a temperament studentów oraz postawy rodzi- cielskie ich matek i ojców. Roczniki Psychologiczne, 2, 113 133. Kriegelewicz, O. (2005). Inteligencja emocjonalna partnerów a zadowolenie ze zwizku i strategie rozwizywania konflikt w maB|eDstwie. Przegld psychologiczny, 4, 430 452. MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 229 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU Lickiewicz, J. (2005). Cechy osobowo[ci i inteligencja emocjonalna uczniów liceum a profil klasy. Annales Universitatis Mariae Curie-SkBodowska. Sectio J, Paedagogia-Psychologia, 18, 47 58. Matczak, A. (2006). Natura i struktura inteligencji emocjonalnej. Psychologia, Etologia, Genetyka, 13, 59 87. Matczak, A. (2007). Rola inteligencji emocjonalnej. Studia psychologiczne, 45(1), 9 17. Mayer, J. D., Salovey, P. (1999). Rozwój emocjonalny a inteligencja emocjonalna. PoznaD: Dom Wydawniczy Rebis. Ncka, E., Sowa, J. (2005). CzBowiek  umysB  maszyna. Rozmowy o twórczo[ci i inteligencji. Kraków: Znak. Schroder-Abe, A., Schutz, A. (2011). Walking in each other s shoes: Perspective taking me- diates effects of Emotional Intelligence on relationship, quality. European Journal of Personality, 25, 155 169. MBODA PSYCHOLOGIA " TOM 1 230 KATARZYNA BOBRZYK I IN. " CZY M|CZYzNI BDCY W ZWIZKU

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
kobieta czy mezczyzna
Czy piwo robi z mężczyzn kobiety
Czy kobieta ma się tak do mężczyzny, jak natura do kultury [S B Ortner] (1)
Czy istnieją podziemne światy
module al constants
Heller Czy fizyka jest nauką humanistyczną
Rzym 5 w 12,14 CZY WIERZYSZ EWOLUCJI
Chlopiec czy dziewczynka
SZKLANE CZY WĘGLOWE WÅĆ“KNA W KOMPOZYTACH POLIMEROWYCH
Goralu czy ci nie zal txt
Evangeline Anderson Mężczyzna w czarnej skĆ³rzanej masce (rozdział 1)
03 poeta czy malarzidB67
Działania, strategiczne cele Al Kaidy

więcej podobnych podstron