Arysiotclizm renesansowy
Późne średniowiecze było pod wpływem Arystotelesa. Renesans, który odcinał się od średniowiecza, nie zawsze odcinał się od Arystotelesa. Na uniwersytetach pozostaje on częściowo, a także pozostaje arystotelizm renesansowy - pojmuje świat jako przyrodę i człowieka widzi w ramach przyrody. Jest pewien uporządkowany układ zjawisk przyrodniczych. Była więc rozwijana nowa antropologia, a z drugiej strony -metodologie wiedzy w nawiązaniu do pism logicznych Arystotelesa.
Przedstawicielem jest Piętro Pompomazzi (1462 - 1524) - był profesorem filozofii w Bolonii. Refleksja nad człowiekiem skupiona była wokół dyskusji o nieśmiertelności duszy. Człowiek u niego jest bytem naturalnym i zarazem podmiotem poznającym i podmiotem aktywności moralnej. Pompamazzi dochodzi do tego, że w zakresie filozofii przyrody dusza ludzka jest śmiertelna - występował przeciw separacji duszy od ciała. Tylko wiara mówi o nieśmiertelności duszy. Był przedstawicielem stanowiska dwóch prawd. (Należy przyjąć obie prawdy). Niektórzy mówią, że był niezdecydowany. Bardzo mocno podkreślał, że człowiek jest podmiotem poznającym i powiązanie duszy z ciałem w poznaniu nie pozwalają na rozdzielenie duszy od ciała. Z drugiej strony umysł zależy od zmysłów, wznosi się ponad poznanie zmysłowe, bo jest nastawiony na poznanie ogólne. Dusza ludzka jest pod absolutnym względem śmiertelna, a pod pewnym względem nieśmiertelna. To, że umysł wznosi się na poznanie ogólne było zapowiedzią autonomii umysłu.
W dziedzinie etycznej odszedł od teologicznej kary lub nagrody po śmierci -najwyższą nagrodą jest uzyskanie szczęścia (wewnętrznej harmonii i spokoju sumienia). Etyka niezależna od religii. Starał się naturalnie wyjaśnić cuda, uzdrowienia itp. Pompamazzi jest więc naturalistą.
Giacomo Zabarella (1527 - 1602). Traktował logikę jako narzędzie uzyskiwania wiedzy. Przeciwstawiał się platońskiej koncepcji logiki, która miała by mieć swój własny przedmiot (idea). Dla niego logika to metoda uzyskiwania i porządkowania wiedzy - met. heurystyczna/. Wprowadził więc problem metody wiedzy. Należy reflektować nad poznaniem ludzkim.