56448

-    osoby (są różnice indywidualne w tolerancji i zapotrzebowaniu na stres, trudność)

-    poziomu stresorów - ich wielkość

4)    Koncepcje psychosomatyczne stresu

Grinker i Spiegel - stres to reakcja na wydaizenia stresowe. Badali żołnierzy wojennych - pilotów wojskowych, wyróżnili kilka typów reakcji stresowej (nerwicy wojennej):

1.    Przemijające stany lękowe

2.    Reakcje somatyczne związane z czynnikiem emocjonalnym (wzrost ciśnienia itp.)

3.    Objawy konwersyjne (jąkanie, głuchota)

4.    Stany depresyjne

5.    Stany zmęczenia walką i wyczerpania

6.    Nerwice pourazowe po urazie ośrodkowego układu nerwowego (OUN)

*) rzadko - psychozy reaktywne (związane z reakcjami dezadapcyjnymi).

PSYCH OSOM ATYK A (termin wprowadził Heinroth w 1918, a rozwijał F. Alexander) ma dwa znaczenia:

-    szersze: gdy czynnik emocjonalny ma duże nasilenia i działa długo może prowadzić do chorób psyc hosoma tycznych

-    węższe: odnosi się do niektórych chorób, a czynnik emocjonalny też jest widoczny Założenia psychosomatycznych teorii stresu:

1.    Zdrowie somatyczne istotnie koreluje ujemnie z intensywnymi i długotrwałymi stanami emocjonalnymi

2.    Jedność psychosomatyczne: zarówno zmienne fizjologiczne jak i psychiczne prezentują różne aspekty emocji

3.    Wrodzona słabość określonego narządu to warunek główny i konieczny syndromu psychosomatycz nego.

Są 3 szczegółowe psychosomatyczne koncepcje stresu:

1.    Koncepcja konfliktów swoistych Alexandra: objawy somatyczne to cielesne reprezentacje konfliktów wewnętrznych, dodatkowo bodziec stresowy wyiwaiza lęk (jest odpowiedzialny za uruchomienie regresyjnych mechanizmów osobowości). Swoistość chorób psychosomatycznych tłumaczy się różnymi swoistymi układami i cechami osobowości chorego, który na nie zapada (np. choleryk i choroba wieńcowa).

2.    Koncepcja reakcji niespecyficznej Mahla: świadome i nieświadome todźce powodują i wywohjją chroniczny lęk z reakcją fizjologiczną.

Uruchamiają się negatywne procesy emocjonalne (głównie jeżeli u osoby źle przebiegał proces socjalizacji) i objawiają się: egocentryzmem, wzrostem bierności, spadkiem samoakceptacji i możliwości przeżywania emocjo pozytywnych.

3.    Teoria indywidualnej reakcji swoistej: Każdy człowiek ma indywidualną swoistą reakcję na siks, mełaleme od typu bodźca-

5)    Koncepcja salutogenetyczna Antonovskiego

-    nie istnieje podział punktowy: zdrowie - choroba, to kontinuum

-    brak homeostazy jest stanem normalnym, człowiek ciągle przesuwa się albo ku biegunowi homeostazy, albo choroby

-    Antonovskiego interesuje zdrowie oraz zależność między stresem a mechanizmami przystosowawczymi

-    dużą rolę odgrywają UZO - uogólnione zasoby odpornościowe, czyli wszystkie (od psychologicznych po fizjologiczne) właściwości człowieka umożliwiające przezwyciężanie stresorów. Ich pochodną (patrz niżej) jest poczucie koherencji

POCZUCIE KOHERENCJI - orientacja dyspozycyjna człowieka (uwarunkowana socjo-kulmrowo), która powoduje, że świat postrzegany jest jako zrozumiały, sterowalny i sensowny, czyli doświadczenia życiowe postrzegane są zawsze w pewien pozytywny sposób:

-jako zrozumiałe, przewidywalne i ustmkturyzowane

-    osoba uważa, że ma zasoby by poradzić sobie w danej sytuacji

-    uważa, ze wymagania radzenia sobie warte są zaangażowania PODSTAWY MODELU SALUTOGENETYCZNEGO:

a)    Na UZO wpływają wzorce wychowalna, pełniona rola społeczna i inne

b)    UZO umożliwiają człowiekowi spójne i sensowne doświadczenia