2) USIŁOWANIE - zachodzi, gdy zaistnieje stan, który wywołuje konkretne zagrożenie dla dobra prawnego, a nie zagrożenia abstrakcyjne. Usiłowanie dzielimy na udołne (sprawca nie dokonał przestępstwa skarbowego, chociaż to było możliwe) i nieudolne (sprawca nie uświadamia sobie, że dokonanie przestępstwa jest niemożliwe z uwagi na brak środka nadającego się do dokonania przestępstwa lub użycie środka nie nadającego się do dokonania przestępstwa).
KARALNOŚĆ: w przypadku, gdy przestępstwo jest zagrożone karą powyżej 1 roku pozbawienia wolności, usiłowanie jest zawsze karalne. Jeżeli kara nie przekracza 1 roku to odpowiedzialność za usiłowanie jest przewidziana tylko w 4 przypadkach (nieprawdziwe dane, akcyza, dokument celny, dewizy).
Za usiłowanie można wymierzyć karę w wysokości nieprzekraczającej 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia, przewidzianego dla danego przestępstwa skarbowego. W przypadku usiłowania nieudolnego sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
3) DOKONANIE - następuje, gdy sprawca przestępstwa bądź wykroczenia skarbowego swoim zachowaniem zrealizował wszystkie ustawowe znamiona czynu zabronionego.
KARALNOŚĆ: w przypadku przestępstw i wykroczeń skarbowych dokonanie jest karalne.
FORMY ZJAWISKOWE SPRAWCZE:
1) SPRAWSTWO POJEDYNCZE - ma miejsce wówczas, kiedy osoba swoim zachowaniem wypełnia znamiona czynu zabronionego. Wypełnienie znamion przez tę osobę następuje samodzielnie bez udziału innych osób.
2) WSPÓŁ SPRAWSTWO - polega na wypełnieniu znamion czynu zabronionego wspólnie i w porozumieniu z inną osobą.
3) SPRAWSTWO KIEROWNICZE - oznacza ono, że osoba kieruje wykonanie czynu na inną osobę, nie musi sprawca kierowniczy być inicjatorem ani również organizatorem.
4) SPRAWSTWO POLECAJĄCE - istotą jest to, że polega na istnieniu stosunku zależności między 2 osobami.
5) ODPOWIEDZIALNOŚĆ REPREZENTANTA
FORMY ZJAWISKOWE NIE SPRAWCZE:
1) PODŻEGANIE - polega na nakłanianiu innej osoby do dokonania przestępstwa skarbowego.
2) POMOCNICTWO • polega na ułatwieniu inną osobie poprzez swoje zachowanie popełnienie czynu zabronionego w szczególności może ono mieć charakter fizyczny i psychiczny.
KARALNOŚĆ: w przypadku przestępstw skarbowych wszystkie formy zjawiskowe są zawsze karalne. Kara wymierzana jest w granicach zagrożenia przewidzianego za sprawstwo. Jeżeli czynu usiłowano tylko dokonać, to odpowiadają jak za usiłowanie, a gdy jest ono nie karalnie, to nie ponosi odpowiedzialności. Natomiast, jeżeli czynu zabronionego nie usiłowano nawet dokonać, to sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia. Jeżeli skutecznie zapobiegli dokonaniu czynu zabronionego, to nie będą podlegali karze.