■ U NAŁKOWSKIEJ ten proces rozpoczął się najprędzej- już w latach wojny- autorka przekształcała swoje pisarstwo w kierunku prostoty wyrazu i zainteresowania rzeczami małymi ludźmi. Powstały wtedy
Z „CHARAKTERY” 1922r.- cykl mikroportretów, nawiązujący do XVII i XVIII-wiecznych wzorców francuskich.
■ U IWASZKIEWICZA ze względu na przynależność do iiuiej młodszej generacji a także na stylizatorski charakter jego wczesnej prozy, zwrot ten nastąpił później. Głównymi etapami ewolucji ku klasycznej prostocie były dwie powieści:
✓ "HILARY, SYN BUCHALTERA” 1923-
to portret poety-prowincjusza, przybyłego do stolicy z nieśmiała myślą o jej podboju, liistoria jego szybkiej kariery, budowanej kosztem wewnętrznej prawdy i młodzieńczych ideałów, oraz pozornego sukcesu i rzeczywistej klęski, zakończonej samobójstwem w dniu ślubu z bogata a niekochaną narzeczoną- i Z KSIĘŻYC WSCHODZI” 1925-
pojęciu literackiej kariery Hilarego przeciwstawione tu zostało pojęcie duchowego dojrzewania do psiarstwra i pełnego człowieczeństwa. Punktem dojścia, przesianiem, pointa powieści są słowa: Zrozumiał też, że niczego mu już w świecie nie potrzeba, ani miłości, ani pracy, ani może Boga, tylko te najpiększniejsze, codzienne chwile ujmować w dłonie, przytrzymywać. Poznać, zrozumieć i wyrazić. Dawać im nowe życie, tym chwilom- i życie wieczne”. Słowa te to zarys programu realizowanego przez dojrzałą prozę Iwaszkiewicza.
- DĄBROWSKA „LUDZIE STAMTĄD”
> PSYCHOLOGICZNY REALIZM KLASYCYZUJĄCY
- do tej kategorii jeśli traktować ją szeroko i w opozycji do ekspresjonistycznych kierunków zaliczyć można liczne powieści i zbiory opowiadań(pisarze których prostota stylistyczna świadczyła o wielkim artyzmie i którzy dbali o komunikatywność swoich dziel).
Troje realistów dwudziestolecia znowu reprezentowało te cechy.
■ U NAŁKOWSKIEJ okres ten otwarty został przez
Z "CHOUCAS” 1927. Najwybitniejszym osiągnięciem psychologizmu Nałkowskiej jest
Z ”NIEDOBRA MIŁOŚĆ” 1928.
Główna teza polega na ukazaniu ludzkiej osobowości jako zmiennej wypadkowej-o oddziaływanie osobowości innych
Główni bohaterowie Agnieszka Blizbor, jej mąż Blizbor, jej pizyjaciólka Renata Sluczańska- oddzialywują wzajemnie na siebie, są dla siebie wzajemnie przyczynami zmian w obliczu których stają. Renata zmienia się pod wpływem Agnieszki, Blizbor zmienia się pod wpływem Renaty- zdradza żonę, Agnieszka zmienia się pod wpływem zachowania najbliższych osób- z otwartej, towarzyskiej i pełnej życia istoty staje się zamkniętą w sobie istotą ukrywająca swoje uczucia. Człowiek przynosi ze sobą swój los,