57027

Klasyfikacja organów administracji publicznej

1.    Organy naczelne i inne organy administracji podział ten powstał w wyniku nazwy rozdziału Konstytucji „Naczelne organy administracji państwowej”. Obecnie nazwa została zmieniona, wiec zachodzi pytanie czy taki podział jest jeszcze uzasadniony. Przepisy konstytucyjne nie wyróżniają obecnie naczelnych organów adm. Ale ustawy nazywają niektóre organy naczelnymi. Do naczelnych organów administracji rządowej zaliczyć należy Radę Ministrów, Prezesa Rady, ministrów, osoby powołane do składu rządu, a także Prezydenta.

2.    Organy centralne i terenowe - kryterium stanowi terytorialny zasięg działania organu. Organem centralnym jest organ, którego zasięg działania rozciąga się na obszar całego państwa, a organem terenowym, organ który realizuje swoje kompetencje tylko na określonej części terytorium państwa np. w województwie, gminie. Obecnie w Polsce wszystkie organy naczelne sa zarazem organami centralnymi.

3.    Organy decydujące i pomocnicze - kryterium podziału stanowi możność decydującego rozstrzygania spraw w drodze czynności prawnych organu. Organy decydujące to organy, które mogą rozstrzygać sprawy w drodze czynności prawnych, organy pomocnicze to organy, które mogą tylko występować z inicjatywą czy tez opiniować przedstawione im sprawy przez organy decydujące np. Rada Legislacyjna przy Premierze.

4.    Organy jednoosobowe i kolegialne - kryterium podziału stanowi struktura, liczba osób tworzących organ. Kolegialność powoduje, ze wolę organu wyraża uchwala zespołu osób, pojawia się problem ąuonun. Z reguły organy jednoosobowe powoływane sa do załatwienia konkretnych spraw, wymagających szybkiego rozstrzygnięcia, gdy niezbędna jest wiedza fachowa. Organy kolegialne twor zy się po to, aby ustalały ogólne kierunki rozwoju, cele strategiczne, założenia polityki. Do wad kolegialności należy zaliczyć powolność działania, duże koszty, mniejsze poczucie odpowiedzialności.

5.    Organy zawodowe i społeczne organ zawodowy składa się z osób, które z tego tytułu otrzymują wynagrodzenie, będące źródłem utrzymania. Za organ społeczny uważa się organ, w skład któr ego wchodzą osoby traktujące swą pracę w organie honorowo. Nie otrzymują stałego wynagrodzenia, ale mogą otrzymywać diety jako ekwiwalent za utracony zarobek.

Zakres działania i kompetencja organu

Kompetencje jest to zespól uprawnień dotyczących określonego zakresu spraw, w których organ ma prawo działania. Przepisy prawa posługują się także pojęciem właściwość. Są to pojęcia synonimiczne, ponieważ organ właściwy to organ któremu przysługują kompetencje. Właściwość pozwala określić jaki podmiot administracji jest powołany do załatwienia spraw danego rodzaju. Dokładne określenie właściwości zapobiega sporom kompetencyjnym. Dokładne przestrzeganie właściwości stanowi obowiązek organu. Należy ją odr óżnić od zakresu działania.

Zakres działania wskazuje jakimi sprawami ma się zajmować dany organ. Określa się je zwykle w przepisach stanowiących dany organ, co nie oznacza ze nie można ich potem zmienić. Do podejmowania działań władczych konieczne są jednak przepisy kompetencyjne, znajdujące się zwykle w ustawach regulujących daną dziedzinę administracji np. prawo budowlane. Przepisy o zakresie dzialarua nie są do takich działań wystarczająca podstawą.