57174

>    Soki wzniesień wapiennych są często pozbawione gleb. a na innych rozwinęły się jedynie pierwotne gleby górskie.

>    Waninki klimatyczne w Górach Świętokrzyskich są surowsze niż na sąsiednich nizinach. Temperatury roczne są niższe o 2-3 stopnie Celsjusza, dłużej zalega pokrywa śnieżna, jest więcej opadów (ok. 700 mm) i krótszy jest okr es wegetacyjny (ok. 190 dni).

>    Las, naturalne zbiorowisko roślinne Gór Świętokrzyskich, zmienia się wtbz z wysokością i rodzajem skal. W obniżeniacli, na piaskach rosną bory sosnowa i lokalne bory bagieime, na lessach występujących często u podnóży - lasy dębowo-grabowe i bukowe, wyżej na stokach - lasy jodłowo-bukowe lub świerkowe, a na szczytach Łysogór, na gołoborzach - lasy jodłowe.

Gołoborze:

>    Rodzaj pokrywy stokowej lub wierzchowinowej (grzbietowej) składającej się z rumoszu skalnego (gruzu, głazów lub bloków).

>    Termin gołoborze jest określeniem regionalnym (Góry Świętokrzyskie) i oznacza miejsce "gołe", bez "boni". W terminologii geomorfologicznej używa się terminów: pole blokowe, morze blokowe, strumień blokowy, rzadziej rozwalisko. rumowisko skalne.

>    Gołoborza świętokrzyskie powstały w wyniku wietrzenia gór nokambryjskich piaskowców kwarcytowych w okresie czwartorzędu.

>    Procesy te zachodziły w chłodnym klimacie jaki panował na obszarze Polski w plejstocenie. Głównym czynnikiem powstarua gołoborzy były procesy mrozowe (zmiany temperatury - zamarzanie i rozmarzanie podłoża; zamarzanie wody w szczelinach i spękaniach ciosowych) powodujące rozpad blokowy skal.

>    Największe gołoborza rra ziemiach polskich występują w Karkonoszach i zbudowane są z granitów lub homfelsów.

Sudety:

>    Pogórze Izerskie - wyróżnia się między irmymi Dolinę Nysy Łużyckiej. Kotlinę Tmoszowską, Obniżenie Zawidowskie, Przedgórze Izerskie, Kotlinę Mirska, Wzgórza Zalipiańskie, Nieckę Lwówecką.

>    Kotlina Jeleniogórska - wyr óżnia się m in. Wzgórza Łomnickie. Dolinę Bobru; według niektórych w jej skład wchodzą także Góry Sokole, który my "niefrasobliwie" łączymy z Rudawcami Janowickimi.

>    Kotlina Kamiermogórska - dzieli sieją na kilka osobnych nmiejszych części - Obniżenie Kamiennej Góry. Bramę Lubawską. Kotlinę Krzeszowską i Obniżenie Leska.

>    Góry Kamierme - wyróżrua się Góry Suche. Pasmo Lesistej (z Masywem Dzikowca). Czarny Las, Wzgórza Kizeszowskie i Góry Krucze.

>    Góry Wałbrzyskie - wyróżnia się Masyw Trójgarbu i Krąglaka. Masyw Cliehnca, Góry Czarne i Pogórze Wałbrzyskie.

>    Góry Stołowe - dzieli się je na Góry Stołowe "właściwe" oraz na Broiunovskie steny. Adrszpachskie Skały. Mieroszowskie Ściany i Pasmo Zaworów'.

>    Masyw' Śnieżnika lub Góry Złote - wyróżnia się z jednego z tych pasm jako mikroregion Góry Bialskie; od Masywu Śnieżnika odstaje także bardzo autonomiczne Pasmo Krowiarek.

>    Kotlina Kłodzka - Rów Górnej Nysy jest wg ruektórych mapek mikror egionem (częścią) Kotliny Kłodzkiej.

>    Góry Sowie - wyróżnia się oprócz główuego grzbietu pasmo Wzgórz Wyrębińskiech oraz Garb Dzikowca.

Karpaty:

>    W granicach Polski powieizcluua Karpat wynosi około 19 600 kuf

Łańcuch Karpat zajmuje odpowiednio:

>    na Słowacji 61% powierzchni kraju,

>    w Rumunii 48,8% powierzchni kraju,

>    w Czechach 16% powierzchni kraju,

>    na Węgrzech 9.7% powierzchni kraju.

>    w Polsce 6.2% powierzchni kraju,

>    na Ukrainie 3.6% powierzchni kraju,

>    w Austrii 0,6% powierzchni kraju.

>    Najwyższym szczytem Karpat jest, leżący w słowackiej części Tatr. Gerlach (2655 m n.p.m ).

Ważne przełęcze w Karpatach to m in.:

>    Przełęcz Dukielska (500 m np.m.) - najdogodniejsze przejście z Europy Północnej do Kotliny Panońskiej; trasa europejska E371

>    Przełęcz Lupkowska (640 m ap m.) - oddziela Karpaty Zachodnie i Wschodnie