57320

Na przełomie XVI i XVII wieku Rada Miasta zdecydowała się na budowę nowoczesnych fortyfikacji od strony południowej, wschodniej i północnej, gdzie wówczas istniały tylko dość prymitywne, średniowieczne umocnienia. Nowe fortyfikacje były jedną z najważniejszych inwestycji w dziejach miasta. Określiły na kilkaset lat granice miasta i do dziś są podstawowym elementem układu przestrzennego zabytkowego śródmieścia Gdańska.

Przeprowadzenie tak poważnego zadania wymagało wielu studiów. W 1600 r. dwaj inżynierowie z Piemontu, kapitan Hieronim Ferrero i Jan Baptysta z Yercelli wykonali wstępne projekty południowej linii fortyfikacji. Do budowy według koncepcji włoskich inżynierów jednak me przystąpiono, trzeba było zatem wykonać przynajmniej prowizoryczne zabezpieczenie. W 1619 Wilhelm Jans Benmng i Adrian Olbrants, obaj z Alkmaar w północnej Holandii, wybudowali Kamienną Śluzę, wprowadzającą do miasta wody Motławy.

Śluza zwiększała zdolności obronne Gdańska. Inżynierowie z Alkmaar doskonale wykorzystali doświadczenia w wykorzystaniu wody do celów wojennych zgromadzone przez mieszkańców Niderlandów. Zaprojektowali śluzę w taki sposób, że w razie potrzeby obrońcy miasta mogli skierować wody Motławy w stronę Żuław. Powodowało to zalanie ogromnych terenów na wschód i na południe od miasta. Podejście do Gdańska od tej strony stawało się niemożliwe.

Kamietuia Shca, rysunek rekonstrukcyjny Witta z lat 30. XX wieku