• Hiszpania w XVI i XVII wieku stała się wielkim mocarstwem, o czym świadczy chociażby obecny zasięg języka hiszpańskiego
• Na terenie kolonii francuskich i hiszpańskich powstała ludność mieszana
• Kultura iberoamerykańska, stojąca na bardzo wysokim poziomie, obecnie nadal dynamicznie się rozwija
• Hiszpanie bogacili się, ale pieniądz używali w szczególny sposób (byli głównie katolikami) głównie kupowali (wino, żaglowce - wcześniej mieli najlepsze żaglowce, żelazo, proch, kule armaty) a nie produkowali i przez to po jakimś czasie pod upadły
• Dzięki tym transakcjom pieniądze zaczęły trafiać do Europy zachodniej
• Hiszpanie na złocie i srebrze nie bogacili się, bo w sensie mentalnym nie musieli pracować, ponieważ mieli pieniądze (szlachcic nie ma, w co się ubrać, trafił na żebraka, przyjął go na swoją służbę, i zabiera żebrakowi to, co on wyżebrał, bo nie będzie pracował ani żebrał, bo jest szlachcicem) - mentalność Hiszpańów
• 1545 - raport donoszący do dworu królewskiego, że w manufakturach są kolejki na 6 lat do przodu,
• Dużo Hiszpanów emigrowało do kolonii i składali zamówienia do metropolii ale dlatego, że musieli czekać kilka lat woleli kupować u tubylców i przemycać to do „Starego świata"
• Hiszpanie nie inwestowali w rolnictwo
• 1675 rok - raport dowodzący, że wszystkie kraje przygotowują dobra dla Hiszpanii
• Francuzi również preferowali głównie konsumpcję, byli głównie kalwinami
• Społeczność żydowska - pracowali w rzemiośle, nie byli robotnikami rolnymi, murarzami, szukali głównie zajęć prostych i przynoszących duże zyski, dobrze obracali pieniądzem, uciekali z terenów Hiszpanii i Niemiec na tereny Polski
• Francuzi i Holendrzy w nowym świecie grabili, co się da (przemysł niewolniczy), nie gardzono kruszcami
• Polacy mieścili się w centrum, pracowali, produkowano zboże, które sprzedawano Hiszpanom, etos szlachcica - dobrego gospodarza,
• Właścicielem ziemi mógł być tylko szlachcic
• Złoto Hiszpańskie do Polski przywieźli Holendrzy (kupowali w Polsce rożne dobra materialne)
• System monetarny w Polsce - studukatówka - z czystego chemicznie złota, moneta ważąca 1/3 kilograma
• Społeczeństwo, państwo czy naród posiada pieniądz, jaki potrzebuje i na jaki je stać - w złotym wieku Polski funkcjonował bardzo wartościowy pieniądz
• Studukatówek używano do dużych transakcji
• W Anglii i Irlandii są tylko trawniki, bo lasy zostały wycięte ©
• W Polsce wznoszono ogromne i piękne pałace, przywożono dzieła sztuki, meble, gobeliny
• W złotym wieku był mocny pieniądz, polska gospodarka rozwijała się szybko w cieniu wzrostu cen na zachodzie
• Kochanowski żył ze swojego majątku ziemskiego, pożyczył swojemu przyjacielowi pieniądze na zakup 5000 koni
• Jan Zamoyski - wywodził się ze średnio zamożnej szlachty, ale jego ojciec dorobił się na pożyczeniu pieniędzy na procent
• Padwa i Bolonia - tam były najlepsze uczelnie, Polacy stanowili tam ponad 50% tamtejszej nacji
• Polacy władali wieloma językami
• Kształcono się poza granicami Polski,
• Język francuski stawał się językiem dyplomacji, niemiecki - język kupiecki, tatarski i turecki były powszechnie znane i potrzebne (jedna z najdłuższych granic RP to granica z Imperium Osmańskim) Turcja była ogromnym krajem, (Tatarów osadzano jako jeńców w swoich dobrach)