Samorząd gospodarczy obejmował tylko osoby czynne w danej gałęzi gospodarczej Samorząd /.an odowy - zrzeszał tylko osoby wykonujące określony zwody, które wymagały specjalnej kwalifikacji.
Samorząd terytorialny
Miał największe znaczenie. W drugiej połowie XIX dokonywał się podział kompetencji między scentralizowaną aparatura ur zędniczą a organami samorządu.
Istotnym czynnikiem było to, że zwierzchność należała do administracji rządowej, przysługiwało im najczęściej prawo kontr oli w stosurrku do osób i aktów samorządu Ta przewaga mogła tez się pr zejawiać tym, że na czele z urzędu stal kierownik lokalnej administracji rządowej. Administracja mogła też zlecać samorządom wykonanie zaleceti(sprawy poruczne).
W zaborze pruskim i Austriackim istniały związki samorządowe posiadające organy uchwalające, kontrolujące i wykonawcze.
Organami samorządu prowincjonalnego w Prasach były: sejmik prowincjonalnytbudżet prowincjonalny, liczba etatów urzędniczych itd.) i opiniodawczy w sprawach porucznych ; wydział prowincjonalnyfz udziałem dyrektora krajowego jako reprezentanta społeczeństwa prowincji i kierownika spr aw bieżących). W powiatach sejmik powiatowy, którego organem wykonawczym był wydział powlatowyf przewodniczący starosta, sąd administracyjny I instancji). W miastach istniały rady miejskief organy uchwałodawcze) i magistr aty (wykonawcze) Na wsiach odpowiadały im zarządy gminne i przedstaw icielstwa gminne.
W Galicji samorząd powiatowy skupiony byl w radzie pow iatowej i wydziale powiatowym różnica miedzy Prasami polegała na tym, ze większa była tui kontrola ze strony Sejmu i wydziału krajowego i starosta nie wchodził w skład wydziału. W gminach miejskich istniały rady i magistraty w Krakowie i Lwowie z prezydentami. Na wsi działały rady gminne.
W Królestwie jedyna fonną samorządu jako się utrzymała po reformach Wieopolskiego było zgromadzenie gminne w skład gminy wchodziły gromady posiadające zgr omadzenia gromadzkie i organy wykonawcze z starszym gromadzkim na czele.