• treści zasady:
o wśród zwolenników
• formalnego pojmowania praworządności
• praworządność to obowiązek przestrzegania prawa bez względu na jego treść
• by uznać iż dane państwo respektuje zasadę praworządności formalnej konieczne jest tylko to, aby prawo spełniało określone wymogi fonnalne:
o hierarchia aktów
o istnienie instytucji lub procedur umożliwiających kontrolę konstytucyjności ustaw i legalności aktów administracji publicznej takich jak np.
■ trybunały • sądy konstytucyjne
• obowiązek oficjalnej publikacji aktów normatywnych
• nie nadawanie prawu bez uzasadnionej potrzeby mocy wstecznej
• fakt, iż prawo jest w dostatecznym stopniu niesprzeczne
• warunkiem nie jest słuszność i racjonalność prawa
• materialnego pojmowania praworządności
• oprócz warunków formalnych okr eślone warunki materialne, które gwarantują słuszność i racjonalność prawa
• wymóg, by prawo uznawało podstawowe instytucje demokratyczne, zwłaszcza demokracji parlamentarnej
• wymóg, by prawo respektowało podstawowe prawa obywatelskie, zwłaszcza wolność słowa i zrzeszania się
o wśród zwolenników:
■ pozytywistycznej interpretacji zasady
• źr ódłem prawa, a tym samym źr ódłem naszych upr awnień i obowiązków mogą być wyłącznie teksty prawne (tj runowy międzynarodowe, konstytucja, ustawy, akty' podstawowe, a w krajach common law także precedensy
• nonny prawne nie mogą utr acić mocy obowiązującej wyłącznie z tego powudu, iż naruszają zasady słuszności lub racjonalności (prawo nawet rażąco niesłuszne pozostaje nadal prawem dopóki nie zostanie uchylone)
• odrzucenie aktów cywilnego nieposłuszeństwa
• opowiadają się za nią:
o pozytywizm prawniczy
o dominuje w praktyce politycznej współczesnych państw
o większość doktryny i praktyki prawniczej w naszym kraju
o opowiada się za nią nowa Konstytucja i broni jej
Trybunał Konstytucyjny (źródłem prawa wyłącznie akty normatywne)
• obrońcy podnoszą, że wyklucza ona arbitralizm działania organów państwowych, gw'arantuje pewność i przewidyw'alność ich decyzji, a tym samym zapewnia porządek w państwie oraz poczucie bezpieczeństwa obywateli