II. Podstawa szczególna ( Art. 258 )
1. uzasadniona obawa ucieczki lub ukrywania się oskarżonego ( podejrzanego ), zwłaszcza wtedy, gdy ( Art. 258 §1 pkt 1)
a. nie można ustalić jego tożsamości albo
b. nie ma on w kraju stałego miejsca pobytu
Także podejmowanie przygotowań do wyjazdu w nieznanym kierunku, opuszczenie stałego miejsca pobytu ( zamieszkania ), niestawiennictwo na wezwania, wcześniejsze ukrywanie się.
2. uzasadniona obawa, że oskarżony ( podejrzany) będzie
Obawa- musi być
- realna,
- konkretna,
• uzasadniona faktami
a. matactwo- nakłaniał do składania fałszywych:
• zeznań lub
- wyjaśnień
b. w inny bezprawny sposób utrudniał postępowanie karne
Bezprawne- nie musi być przestępne- niszczenie lub zacieranie śladów, produkowanie fałszywych dowodów ( fałszowanie dokumentów, Art. 245 kk- używanie przemocy lub groźby bezprawnej w celu wywarcia wpływu na świadka, biegłego, tłumacza.
- nie jest bezprawnym utrudnianiem postępowania karnego działanie oskarżonego ( podejrzanego) mieszczące się w ramach jego prawa do obrony i zagwarantowanych uprawnień procesowych- odmowa składania wyjaśnień, ich zmiana, nieprzyznanie się do zarzucanego czynu.
3. ze względu na grożącą surową karę ( Art. 258 §2 )
a. oskarżonemu ( podejrzanemu ) zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8
lat albo
b. sąd I instancji skazał oskarżonego na karę pozbawienia wolności nie niższą niż 3 lata
Nie jest to przesłanka samoistna, ale ustawodawca w ten sposób wprowadza domniemania istnienia przesłanek czysto procesowych.
4. wyjątkowo ( <- funkcja prewencji szczególnej)- gdy ( Art. 258 §4)
a. oskarżonemu ( podejrzanemu ) zarzucono popełnienie
- zbrodni lub
- umyślnego występku
b. uzasadniona obawa, że oskarżony ( podejrzany ) ten popełni:
- przestępstwo przeciwko życiu
- przestępstwo przeciwko zdrowiu,
- przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu powszechnemu Zwłaszcza, gdy popełnieniem takiego przestępstwa groził.
Jest to zgodne z postanowieniami EKPC- Art. 5 ust. 1 lit c)- dopuszcza stosowanie zatrzymania lub aresztowania w celu zapobieżenia popełnieniu czynu
zagrożonego karą ( przejęły ją też Francja, RFN, Holandia ). Organy procesowe nie
powinny pozostawać bezczynne i bezsilne, gdy zachodzi poważna obawa, iż
oskarżony ( podejrzany ) ponownie dokona ciężkiego przestępstwa- np.