później została zaniechana Obecnie występuje w nowych obiektach handlowych w formie zamkniętego obiektu z wewnętrznym korytarzem, z którego można przejść do sklepu.
Galeria - stanowi rozwinięci idei pasażu, ma jednak co najmniej dwie kondygnacje i często dużo większą powierzchnię. Zarówno w przypadku pasażu, jak i kilukondygnacyjnej galerii dominują małe sklepy (50-100 m2). Z racji malej powierzchni łączą się pod w spólny szyld.
Dom towarowy - jego cechą jest znacznie większa od dotychczasowych sklepów powierzchnia handlowa, kilka poziomów na których znajdują się osobne działy, głównie odzieżowe, kosmetyczno-drogeryjny, upominkowy, spożywczy, a z czasem także jubilerski, zabawkarski. papierniczy, sportowy. AGD itp.
Handel samoobsługowy - supermarkety (dyskonty) i hipermarkety.
Supermarket - jako jedna z fortu masowej sprzedaży charakteryzuje się niewielką powierzclutią magazynową i dużą powierzchnią sprzedaży towarów o zróżnicowanym asortymencie (często kilku tysięcy produktów). Wysoka częstotliwość dostaw, szybkość obrotu, samoobsługowa.
Handel samoobsługowy - wraz z rozwojem motoryzacji od lat 60 XX w. zaczęły powstawać hipermarkety, obiekty samoobsługowe o powierzchni ponad 2000 m2, które za miejsca lokalizacji obrały strefy peryferyjne.
Rozwinięciem formuły hipermarketu stały się sklepy typu „Cash&Carry” („Makro”), oferujące towary w sprzedaży hurtowej i pólhurtowej (głównie dla małych podmiotów gospodarczych). Grupy obiektów handlowych typu super-hipermarket i galerie handlowe na znacznej powierzchni to parki handlowe.