PRAWO MIEJSKIE
WŁOCHY:
komuny włoskie - najstarszymi źródłami prawa miejskiego były tu spisy lokalnych zwyczajów, orzeczenia sądowe i ustawy rad miejskich
Statuty - od końca XII wieku, systematyczne zbiory prawa, ułożone przez specjalne komisje,
z reguły podz. na 4 księgi: prawo publiczne i administracyjne, prawo karne, proces i prawo
prywatne, przepisy porządkowe i gosp., najpierw w łacinie, od XIV po włosku
statuty morskie - w miastach zajmujących się żeglugą. Tablice z Amalfi - 66 artykułów:
łacińskie sporządzone przed 1131, starowloskie w XIV w
NIEMCY:
pouczenia prawne - źródła prawa Magdeburga - wysyłane były do miast filialnych, najstarszym był przywilej abp Wichmanna z 1188 r., 9 artykułów, potwierdzenie zasad procesowych i przepisy porządkowe
pouczenia wysyłane przez Magdeburg-do Wrocławia 1261 i 1295, Środy Śląskiej w 1235, Zgorzelca w 1304
prawo zwycząjowe zawarte w Zwierciadle Saskim - 1215-1235 Weichbild magdeburski - połączenie kilku prac, a jednym z jego układów była Vulgata ortyle - rozstrzygnięcia lawy miejskiej Magdeburga w sprawach wątpliwych na prośbę miast filialnych
fragment lubecki — 1227 r. 50 art., postanowienia wielkiego przywileju z 1226 i wilkierzy miejskich, do 1263 po łacinie, potem po staroniemiecku ustawodawstwo niemieckie: wilki erze, ordynacje i rozporządzenia
wilkierze - uclwalane najpierw przez zgromadzenia obywateli miejskich, potem przez radę, od XVI w. przez ordynki miejskie, celem ich wydawania były potrzeby praktyki adm-sąd. i uzupełnianie luk w prawie zwyczajowym, zawierały przepisy handlowe, rzemieślnicze, finansowe, adm-publ., odrębną ich grupą były statuty cechowe
ordynacje i rozporządzenia - wydawane rada sama lub wspólnie z ordynkami, ordynacje były obszerniejsze, normowały wąskie dziedziny prawra, rozporządzenia były krótsze, podpisywane jedynie przez burmistrza, dotyczyły spraw specjalnych
inne źródła poznania prawu - księgi ławnicze (acta scabinalia) i radzieckie (acta consularia)
Waterrecht - powszednie prawro morskie, projekt (Ordinancie) na zjeździem miast Hanzy w 1407 w Lubece, potem dołączono 24 najstarsze artykuły zwojów olerońskich, tak powstał Waterrecht, redakcje liczyły po 70 artykółów, od jednej z nich powstała nazwa: prawo wisbijskie
karty komunalne, karty municypalne (miasta konsularne) i karty swobód (miasta prewotalne) - obejmowały organizację władz miasta i nadane mu przywileje, przepisy prawa sądowego, uzupełniane przez ustawodawstwo rady
fueros - zbiory prawr nadawane każdemu mz miast osobno przez króla lub właściciela -uzupełniane o ustawodawcze wytwory działalności rad (consejo)