59415

W celu przeliczenia gęstości względnej na bezwzględną mnoży się wartość liczbową gęstości względnej danego ciała przez gęstość wody w temp. pomiaru t *C:

d\ = dl • di

gdzie:

d*4 — gęstość bezwzględna danego ciała w temp. t *C(g*cm'³), d\— gęstość względna ciała w temp. t *C, d‘_w— gęstość wody w temp. t *C[g-cm³).

W analizie produktów spożywczych gęstość cieczy wyznacza się trzema metodami:

A)    areometrycznie

B)    piknometrycznie

C)    hydrostatycznie

A. W metodzie areometrycznej używany jest przyrząd zwany areometrem. Zbudowany jest on ze szklanej bańki o wydłużonym kształcie, obciążonej ołowiem lub rtęcią (zapewniając utrzymanie pozycji pionowej podczas pomiaru), bańka szklana przechodzi w szklany trzpień, wewnątrz którego znajduje się skala. Pomiaru dokonuje się zanurzając areometr w badanej cieczy i odczytując jego wskazania ze skali według menisku górnego lub dolnego. Zasada pomiaru opiera się na prawie Archimedesa i sprowadza się do tego, że areometr w stanie równowagi wypiera swoją zanurzoną częścią masę cieczy równą jego ciężarowi.

Im większa jest gęstość cieczy, tym mniejsze jest zanurzenie areometru i odwrotnie.

Areometr będzie tym czulszy, im większa będzie objętość bańki, im cieńszy i lżejszy będzie trzpień, a gęstość badanej cieczy będzie mniejsza.

W laboratoriach przemysłu spożywczego do pomiaru gęstości cieczy używane są trzy grupy areometrów:

-podające gęstość bezpośrednio w wartościach liczbowych,

-wskazujące procentową zawartość substancji rozpuszczonej,

- wyskalowane w stopniach umownych.

Spośród areometrów podających gęstość bezpośrednio w wartościach liczbowych wyróżniamy:

a)    areometr Gay-Lussaca lub tzw. szkolny, wskazuje gęstość bezpośrednio w g /cm³;

b)    areometr Oechslc (°Oc), w którym ogólna zależność pomiędzy gęstością badanego roztworu a wskazaniami areometru przedstawia się następująco:

d!5 = i+

o_c

1000’

stad 15 °Oe= 1,015 g em³

c) laktodensymetr (°Ld) — kiedy wskazanie laktodensymetru wynosi np. 31,5*Ld, odpowiada to gęstości mleka d = 1,0315 g /cm³