54651

—    Pierwsze uznane osoby prawne to związki typu korporacyjnego:

*    polityczne (gminy, miasta),

*    religijne (klasztory, kapituły, kolegiaty, kabały żydowskie),

*    zawodowe (cechy, gildie),

*    humanitarne (bractwa),

*    naukowe (uniwersytety) i inne.

—    Potem zaczęto uznawać osobowość prawną związków typu zakładowego —► fundacje kościelne - powstałe poprzez akt prawny osoby (fundatora) przeznaczającej określony majątek na cele pobożne, dobroczynne.

—    Zakłady użyteczności publicznej, instytucje charytatywne (szpitale, przytułki) - wraz z rozwojem działalności państwa, również w sferze dobroczynności.

Małżeństwo.

—    wg Kościoła małżeństwo to sakrament, a umowa stanowiła tylko objawienie woli, a nie jego istotę —► stąd jurysdykcja sądów kościelnych nad sprawami dot. małżeństwa. ograniczenia zaczęły powstawać w XVI w. tak z zewnątrz jak i z wewnątrz Kościoła —► reformacja, gallikanizm (uznanie, że do rangi sakramentu może być podniesiona tylko ważna umowa, regulowana przez ustawodawstwo świeckie.)

—    Sobór Trydencki (1563) - obligatoryjna forma zawarcia małżeństwa to ślub, czyli zgodne oświadczenie woli obojga nupturientów dokonane przed proboszczem parafii jednej ze stron i w asystencji dwóch świadków, poprzedzone zapowiedziami. W praktyce często zwalniano z tego obowiązku indywidualne osoby, albo cały stan. Ślub poprzedzony był różnymi formalnościami, min. egzaminem przedślubnym z wiedzy o religu chrześcijańskiej. —* brak takiego ślubu to przeszkoda zrywająca - przeszkoda tajności.

—    Rozbudowany katalog przeszkód:

*    pozostawanie w związku małżeńskim,

*    pokrewieństwo naturalne, cywilne (stosunek adopcji) i duchowe,

*    śluby zakonne,

*    różność religu,

*    cudzołóstwo,

*    uprowadzenie,

*    przymus,

*    błąd.

*    różnica stanu - przeszkoda w ustawodawstwie cywilnym i kanonicznym (jako błąd co do przymiotu współmałżonka)

ZMIANY W PRAWIE MAJĄTKOWYM

i zakres

— Rozróżnienie własności (prawny tytułu do rzeczy) i posiadania (faktycznego władztwa nad rzeczą) poprzez wyodrębnienie procesu posesoryinego od petytorymego dokonanego dzięki przejęciu interdyktów posesorymych i skarg z prawa kanonicznego (tzw. skarga spoliacyjna ze zboru Pseudo-Izydora przyznawała biskupowi wyzutemu z majątku i urzędu na skutek wniesionej przeciw niemu skargi karnej możność domagania się najpierw przywrócenia utraconego gwałtem posiadania —► z czasem rozszerzane na innych duchownych, a potem i osoby świecie, dotyczyła też każdego posiadacza dóbr, nie tylko tego