54663

Zmiany w prawie karnym późnego średniowiecza I. PRZESTĘPSTWO NOWY PODZIAŁ PRZESTĘPSTW:

zbrodnie - czyny szczególnie naruszające porządek publiczny i wyrządzające duże szkody,

za to kary były najcięższe

wykroczenia - wszystkie pozostałe przestępstwa

cause maiores (p-stwa większe) i cause minores (niniejsze) - kryterium podziału podobne p-stwa gardłowe - groziły za nie kary na gardle i ręku niegardłowe - groziły za nie kary na skórze i włosach

p-stwa najcięższe, ciężkie i lekkie - podział przestępstw według doktryny włoskiej p-stwa zwyczajne i nadzwyczajne - podział wg. tego, czy dane p-stwo jest uregulowane przepisami prawnymi

p-stwa z winy: umyślnej, nieumyślnej i przypadku - kryterium podziału było nastawienie sprawcy

crimen laese maiestatis - obraza majestatu, coraz więcej czynów było pod mą podciągane herezja - uregulowano ją, była zbrodnią obrazy majestatu boskiego, nowe p-stwa: apostazja

ODPOWIEDZIALNOŚĆ I WINA:

odpowiedzialność subiektywna (podmiotowa) - subiektywizacja odpowiedzialności karnej w późnym średniowieczu wywodzi się z Włoch, podstawą odpowiedzialności było nastawienie woli sprawcy, musiała się ona ujawnić w złym zamiarze - wewnętrznym nastawieniu sprawcy, zmierzającym do popełnienia p-stwa

wina - związek między psycliiką sprawcy, a skutkiem przestępnym, dzieliła się na umyślną i nieumyślną

wina umyślna - cechował ją dolus - zły zamiar, wola popełnienia p-stwa: dolus bezpośredni (d. directus) - celowe działanie zmierzające do wywołania skutku przestępnego, dolus ewentualny (d. eventualis) - świadomość, wyobrażenie możliwości skutku przestępnego, przewidywanego i aprobowanego

wina nieumyślna - brak zamiaru popełnienia p-stwa, wskutek nienależytej staraiuiości i ostrożności skutek przestępny nastąpił - brak był w dwócli postaciach: lekkomyślności -sprawca przewidując możl. popełnienia p-stwa bezpodstawnie przypuszczał, że go umknie; lub niedbalstwa - sprawca nie przewidywał możl. popełnienia p-stwa, ale powinien i mógł przypadek (casus) - sprawca nie mógł przewidzieć skutku przestępnego, nawet przy zachowaniu należytej staranności

BRAK BEZPRAWNOŚCI CZYNU I WINY:

obrona konieczna (defensio) — silę wolno odeprzeć silą, podstawową przesłanką był bezpośredni zamach, mogący spowodować naruszenie dobra człowieka chronionego prawem warunki: musiała być dokonana dla uniknięcia rzeczywistego niebezpieczeństwa, nie z zemsty, środki powinny być adekwatne do środków używanych przez napastnika pozostałe - bez zmian, zrównano jedynie odpowiedzialność kamą mężczyzn i kobiet

II. KARA

kary na gardle i ręku - wymierzane były za zbrodnie (kara śmierci, kary mutylacyjne) kary na skórze i włosach — za drobniejsze p-stwa (kary na czci i hańbiące) - podział wg Zwierciadła Saskiego