EKSPERYMENT ( Art. 27 ).
Nie popełnia przestępstwa,
a) kto działa w celu przeprowadzenia eksperymentu:
- POZNAWCZEGO ( poszerzyć ma wiedzę z danej dziedziny ),
- MEDYCZNEGO ( prowadzić ma do znalezienia sposobu leczenia chorób, co do których tradycyjne metody leczenia okazują się być nieskuteczne ). Zasady i warunki dopuszczalności eksperymentu medycznego określa ustawa.
- TECHNICZNEGO ( sprawdza założenia rozwiązań technicznych ),
- EKONOMICZNEGO ( przysporzenie korzyści podmiotowi gospodarującemu ).
b) przeprowadzający eksperyment jest z racji swojego zawodu uprawniony do podejmowania zachowań w ramach kontratypu eksperymentu,
Jeżeli okrutna dziewczynka dręczy pajączka wyrywając mu kolejne odnóża, by zaspokoić swą ciekawość, ile odnóg wystarcza pająkowi, aby chodzić, to ta dziewczynka nie jest podmiotem uprawnionym do przeprowadzenia eksperymentu. Ktoś, kto nie jest medykiem, nie może podejmować eksperymentu medycznego.
c) spodziewana korzyść ma istotne znaczenie poznawcze, medyczne, gospodarcze,
d) oczekiwanie jej osiągnięcia, celowość oraz sposób przeprowadzenia eksperymentu są zasadne w świetle aktualnego stanu wiedzy.
Eksperymentator musi przed podjęciem eksperymentu zapoznać się z aktualnym stanem wiedzy, jeśli eksperyment przynosi informacje takie same, jak dzięki eksperymentom wcześniejszym, to nie jest dopuszczalny. Ów stan wiedzy ma określa celowość przeprowadzenia eksperymentu.
STAN WIEDZY
- nie może pochodzić z przypadków indywidualno- konkretnych,
- nie może pochodzić ze źródeł niepowszechnych.
e) zgoda uczestnika, na którym jest przeprowadzany,
f) uczestnik ten musi być należycie poinformowany o spodziewanych korzyściach i grożących mu ujemnych skutkach oraz prawdopodobieństwie ich powstania, jak również o możliwości odstąpienia od udziału w eksperymencie na każdym jego etapie.
Jeśli eksperyment stwarza zagrożenie dla osób uczestniczących muszą one wyrazić zgodę na narażenie dóbr chronionych prawem. Uczestnik eksperymentu musi mieć możliwość odstąpienia od eksperymentu w każdym momencie eksperymentowania. Problematyką eksperymentu zajmują się dr. Kubiak i dr. Liszewska.
Podobnie jak inne kontratypy- odwołujemy się tylko wtedy, gdy zachowanie eskperymentatora wypełnia znamiona jakiegoś typu rodzajowego przestępstwa. Nie odwołujemy się wtedy, gdy zachowanie nie wypełnia znamion przestępstwa. W komentarzu do kk A. Zolla i K. Buchały eksperymentem nazwano np. plan Balcerowicza. Tymczasem nie ma potrzeby odwoływać się do kontratypu, jeśli nie są spełnione znamiona typu. Nie było przepisu: "Kto przeprowadza reformę finansów, podlega karze".
Uwaga terminologiczna: eksperymentem przyszło się niekiedy określać zbrodnie popełniane w obozach koncentracyjnych. Ofiary poddane zostały działaniu sprawców, z góry miały zostać uśmiercone. Nie jest eksperymentem działanie, w której ofiara nie ma szans przeżycie, jest to zwykle zabójstwo.