61059

PODŻEGANIE ( Art. 18 §2 )

a)    nakłanianie innej osoby do dokonania czynu zabronionego,

NAKŁANIANIE- może mieć formę:

-    słownej enuncjacji ( perswazyjne oddziaływanie na inną osobę w celu wywołania w psychice tej osoby zamiaru popełnienia czynu zabronionego ),

-    pisemną ( list, w którego treści podżegacz nakłania inną osobę do popełnienia czynu zabronionego )- chce w psychice sprawcy wywołać zamiar,

-    gestu zrozumiałego dla osoby podejrzanej.

Musimy odróżnić:

-    podżeganie- musi być skierowane do osoby indywidualno- konkretnej,

-    publiczne nawoływanie do popełnienia przestępstwa ( Art. 255 )- sprawca adresuje swą wypowiedź do osób indywidualnie nieskonkretyzowanych co do tożsamości, nie dopuszcza się on przestępstwa w postaci zjawiskowej podżegania. Może natomiast ponieść odpowiedzialność karną, jeśli czyni to publicznie, z art. 255. Przestępstwem jest:

-    publiczne nawoływanie do popełnienia występku lub przestępstwa skarbowego,

-    publiczne nawoływanie do popełnienia zbrodni

Nawet, jeśli słuchacz pow^Teźmie myśl o popełnieniu przestępstwa oszustwa podatkowego pod wpływem tego, kto go do tego nawołuje, to nawołujący nie poniesie odpowiedzialności karnej za podżeganie ale za publiczne nawoływanie do popełnienia przestępstwa z art. 255

b)    z zamiarem bezpośrednim ( chcąc by tego czynu dokonała ),

Nakłanianie może być:

a)    skuteczne ( PODŻEGANIE UKOŃCZONE )- wtedy, gdy w psychice osoby nakłanianej ( sprawcy sensu stricto ) powstaje zamiar popełnienia czynu zabronionego.

b)    nieskuteczne- w takim wypadku teoretycznie można by jako podstawę odpowiedzialności przyjąć usiłowanie dokonania przestępstwa w formie zjawiskowej podżegania.

Władysław Wolter odrzucił tę koncepcję, twierdząc, że usiłowanie i przygotowanie odnoszą się tylko do sprawcy sensu stricto. Jeśli podżeganie było nieskuteczne-sprawca jest wolny od odpowiedzialności. W ten sposób, przyjęto postać, że formy stadialne przestępstwa odnosić się będą tylko do sprawstwa sensu stricto, a nie podżegania i pomocnictwa. W związku z tym przestępstwa w formie zjawiskowej podżegania i pomocnictwa są zawsze przestępstwami materialnymi. Gdyby przyjąć koncepcję Makarewicza, który uważał że trzy formy zjawiskowe przestępstwa są względem siebie równorzędne, to można by dojść do wniosku przeciwnego- jeśli są równorzędne- to odpowiedzialność za usiłowanie podżegania.