54856

b)

ej*?!)'

Rys.2 Kątomierz optyczny: a) przykład pomiaru kąta, b) podzialka ze wskazówką;

1+6 jak na rys. 1

Wskazanie kątomierza uniwersalnego odczytuje się z podzialki kreskowej umieszczonej na tarczy 1 (rys. 1). Zakres pomiarowy podzialki kątowej wynosi 0+360° (cztery razy 0+90°). Wartość działki elementarnej wynosi 1°.

Dwustronny noniusz kątowy pokazany na rys. 1 umożliwia odczytanie kąta o wartości ±5’. Przy pomiarze kątów rozwartych wskazanie kątomierza jest kątem dopełniającym do 180°. Kąt mierzony jest

“mierz. =¹⁸⁰°-“odczyt.

Według rys. 1

“W =180°-55° = 125°

Pośrednie pomiary katów i stożków z użyciem liniału sinusowego

Do pomiaru kąta liniałem sinusowym - oprócz liniału - używa się sprzętu pomocniczego, jak płytek wzorcowych czujnika z podstawił oraz płyty pomiarowej. Liniał sinusowy składa się z liniału opartego na dwóch walkach o jednakowej średnicy, których osie są równoległe do siebie i leżą w płaszczyźnie równoległej do górnej płaszczyzny liniału. Odległość L między osiami wałków wynosi 100 lub 200 mm. Pomiar kąta klina przy użyciu liniału sinusowego polega na tym, że po ustawieniu klina na liniale podstawia się pod jeden z wałeczków stos płytek wzorcowych o takim wymiarze, aby górna płaszczyzna lub twoiząca mierzonego przedmiotu (klina lub stożka) była równoległa do płaszczyzny płyty pomiarowej, co sprawdza się za pomocą czujnika. W przypadku spełnienia tego warunku różnica wskazań czujnika (Oi - Oi) jest równa zero, a kąt klina a oblicza się ze wzoru (rys. 3)

sina = — ,    (1.11)

L

gdzie:

H - wysokość stosu płytek wzorcowych,

L - długość liniału wzorcowego.

www.it.pw.edu.pl/ztkut

Strona 2

Zakład TKUT

Laboratorium Metrologii