3tom335

10. TECHNIKA ŚWIETLNA 672

Tablica 10.44. Przykładowe sposoby oświetlenia miejscowego wt układzie jak na rys. 10.16a

Charakterystyka przedmiotu pracy wzrokowej			Przykład przedmiotu	Wymagania oświetleniowe	Typ oprawy
4) C 3 £ I — 5	powierzchniowe	szczegół i tło rozpraszające; powierzchnia bez załamań szczegół rozpraszający na tle ciemnym zwierciadlanym szczegół zwierciadlany na jasnym tle rozpraszającym	odbitka szczotkowa gazety znak woskowy na karoserii samochodu błyszczący ołówek lub atrament na matowym papierze	równomierne rozświetlenie powierzchni, bez cieni (dogodne czytanie) stworzenie dużej jaskrawości szczegółu (odbijającego w sposób rozproszony) na ciemnym tle zwierciadlanym stworzenie największego kontrastu	S III lub S II S III lub Sil S III lub S IV
•n		szczegół i tło rozpraszające	zanieczyszczenie od-	uwidocznienie szczegółów o słabym	S III
5	£ C		lewu	kontraście	lub
	« S				S 11
	•t	szczegół rozpraszający na tle	zanieczyszczony wę-	spowodowanie połyskiwania węgla	S I
	'O*	odbijającym kierunkowo	gicl	na tle zanieczyszczeń matowych	lub
					S 11

Tablica 10.45. Przykładowe sposoby oświetlenia miejscowego w układzie jak na rys. 10.16b

	Charakterystyka przedmiotu pracy wzrokowej		Przykład przedmiotu	Wymagania oświetleniowe	Typ oprawy
	śt o '5 -G	szczegół zwierciadlany na cic-	znaki punktakiem na	zapewnienie, aby szczegół był wido-	S II
o _c		mnym tle rozpraszającym	matowym metalu	czny jako jasny	lub S III
>	e	szczegół rozpraszający na ja-	działki skali stalowej	zapewnienie, aby tło było widoczne	S IV
cl o	* o a	snym tle zwierciadlanym		jako jasne (odpowiednio kontrastu-jąco jaskrawe)	lub S III
G "rt	* O <3	szczegół i tło rozpraszające	zanieczyszczenia odlewu	uwidocznienie szczegółów o słabym kontraście	S I
	S	szczegół rozpraszający na tle	podziałka mikromet-	stworzenie jaskrawego tła. na któ-	S IV
	-s ^:o*	odbijającym kierunkowo	ru	rym działki byłyby widoczne z dużym kontrastem	lub S III

Układ umieszczenia oprawy jak na rys. 10.16a zapewnia równomierne doświetle-nie miejsca pracy. Jest stosowany wówczas, gdy kierunek padania światła nic odgrywa roli.

Układ z rys. 10.16b zapewnia uwidocznienie szczegółu poprzez skierowanie do oka światła odbitego od tła o małej równomiernej luminancji lub odbitego od błyszczącego szczegółu.

Układ z rysunku 10.16c zapewnia ujawnienie nierównomiemości powierzchni poprzez wytworzenie długich cieni od nierównomiemości, na skutek skierowania światła pod małym kątem.

Układ z rysunku 10.16d zapewnia wystąpienie równomiernej luminancji na całej powierzchni, co może ułatwić spostrzeganie szczegółu.

Prześwietlenie przedmiotu umożliwia układ z rys. 10.16e.

Te same efekty mogą być uzyskiwane w niektórych przypadkach za pomocą różnych sposobów oświetlania.

10.5.6. Oświetlenie awaryjne

Zgodnie z ogólnoświatową praktyką i zaleceniami Międzynarodowej Komisji Oświetleniowej (CIE) [10.13] wyróżnia się trzy odmiany (rodzaje) oświetlenia awaryjnego (tabl. 10.46), z którymi są związane zróżnicowane wymagania.

Oświetlenie ewakuacyjne powinno zapewnić dostrzeżenie dróg wyjścia, dostateczną widoczność przeszkód na drogach wyjścia, bezpieczny ruch w kierunku „Do wyjścia” i „Od wyjścia”, dostrzeżenie punktów alarmowych („Pożar”) i sprzętu przeciwpożarowego, umieszczonych wzdłuż drogi wyjścia. Jest realizowane w wyniku odpowiedniego umieszczenia naświetlonych lub prześwietlonych umownych znaków informacyjnych oraz oświetlenia dróg ewakuacyjnych z odpowiednim poziomem i równomiernością (tabl. 10.47 i rys. 10.17).

Tablica 10.46. Rodzaje oświetlenia awaryjnego wg zaleceń CIE [10.13]

Nazwa	Definicja
Oświetlenie ewakuacyjne	oświetlenie umożliwiające skuteczną identyfikację i użycie dróg ewakuacyjnych w czasie przerwy w działaniu oświetlenia normalnego (podstawowego)
Oświetlenie bezpieczeństwa	oświetlenie zapewniające bezpieczeństwo osobom, które znajdują się w sytuacjach potencjalnie niebezpiecznych w warunkach przerwy w działaniu oświetlenia normalnego (podstawowego)
Oświetlenie zapasowe	oświetlenie pozwalające na kontynuowanie normalnej działalności w czasie przerwy w^r działaniu oświetlenia normalnego (podstawowego)

Tablica 10.47. Wymagania dotyczące oświetlenia ewakuacyjnego wg CIE [10.13]

Wymagania
ogólne	szczegółowe
Stosowanie naświetlonych lub prześwietlonych umownych znaków informacyjnych o założonej treści, wynikającej z kształtu znaku (symboli) i kolorów znaku	opis znaków: treść: „Wyjście”, „Wyjście awaryjne”, „Kierunek do wyjścia”, „Niebezpieczeństwo — brak wyjścia” —    kształt: kwadrat, prostokąt, trójkąt - kolory: biały, czarny, zielony, żółty —    wymiary: co najmniej 1/300 maksymalnej odległości, z której znak powinien być dostrzeżony —    luminancja: = 15 nt alc is5i.>1/r10 L___= 300 nt —    położenie: możliwie prostopadłe do poziomej linii widzenia osób przebywających na drodze ewakuacyjnej
Oświetlenie dróg ewakuacyjnych z odpowiednim poziomem i równomiernością	—    na poziomie podłogi, w jakimkolwiek punkcie, na linii środkowej drogi komunikacyjnej: E„ 0,2 lx ale pożądane jest E„ 1 lx —    wzdłuż linii środkowej drogi ewakuacyjnej: 40 < — i
Uwagi: 1.    Umieszczenie opraw w szczególności w określonych strefach (drzwi, schodów, zmiany kierunków, skrzyżowań itp.). 2.    Czas włączenia: najpóźniej po 15 s. 3.    Kontrastowe malowanie potencjalnych przeszkód w strefie dróg ewakuacyjnych. 4.    Stałe oświetlenie przycisków alarmowych i sprzętu przeciwpożarowego.

43 Poradnik inżyniera elektryka tom 3