AWANS - przeniesienie pracownika ku pozycjom wyżej cenionym w danym środowisku, wyżej wartościowym w hierarchii zawodowej i społecznej. Wyrazem awansu mogą być: powierzenie wyższego stanowiska, trudniejszego zadania, większy zakres władzy, większy zakres przywilejów ( głównie materialnych), przeniesienie do pracy z wysokim prestiżem, przeniesienie na stanowisko gdzie można się rozwijać, przeniesienie na stanowisko związane z wyższym wynagrodzeniem.
Dobra polityka awansowania to taka gdzie : są jasne kryteria awansowania określone w regulaminie pracowniczym, jawne i konsekwentne, podlega to społecznej kontroli, stabilny charakter kryteriów Kryteria
1. model prostażowy- orientacja na staż , stabilizację pracy, przywiązanie, większą stabilność, preferowany przez związki zawodowe i starszych pracowników, krytykowany w nowoczesnym zarządzaniu ze względu na słabości ( brak warunków do poprawy efektywności i rozwoju pracownika)
2. model proefektywnościowy- orientacja na efekty pracy, silnie motywujący do poprawy efektów, otwiera możliwości dla młodych ludzi, nie uznaje stabilizacji, ma charakter dynamiczny, otwarty ( uwzględnia się także osoby z zewnątrz). Problemem jest to, że wymaga on systematycznej oceny efektów pracy
DEGRADACJA: przesunięcie pracownika na stanowisko o mniejszej odpowiedzialności, niższym prestiżu, związane z niższym wynagrodzeniem, nie jest ani łatwa ani przyjemna. Odmiany degradacji:
• kara ( po stronie pracownika, zawsze obniżka wynagrodzenia)
• z przyczyn obiektywnych( po stronie pracownika lub pracodawcy, np. gdy zawał pracownika lub reorganizacja firmy: gdy zasłużony pracownik- płaca zostaje, stanowisko gorsze, gdy łatwo zastępowalna osoba można mu pojechać po płacy)
Przesunięcia: przesunięcie na stanowisko o podobnych uprawnieniach, wynagrodzeniu, prestiżu itp. Czasem istnieje konieczność przemieszczeń aby przygotować do awansu ( nowe doświadczenia ), chęć obsadzenia zagrożonego odcinka bardziej doświadczonym pracownikom, chęć uzdrowienia stosunków międzyludzkich w zespole, sprawy osobiste (np. praca w filii bliżej miejsca zamieszkania)
ZWOLNIENIA: ostateczny środek (jeśli z inicjatywy pracodawcy). Wyróżnia się zwolnienia z przyczyn subiektywnych ( zła praca, niedociągnięcia, nadużycia) oraz zwolnienia z przyczyn obiektywnych ( reorganizacja, upadłość i inne natury ekonomicznej).
Pracodawcę obowiązuje perfekcyjna znajomość prawa. W przypadku zwolnień z przyczyn subiektywnych: zakładowy zbiorowy układ- kodeks pracy i regulamin org. a w przypadku zwolnień z przyczyn obiektywnych: ustawa z dnia 28 XII 1989 o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładów pracy( zwolnienia grupowe- jednorazowe zwolnienia w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące grupy pracowników obejmującej-* 10% do 1000 osób-* 100 pracowników o wyższym zatrudnieniu