63601

PRĘDKOŚĆ EROZYJNA

Aby wprawić w nich oknicli pochodzący z koryta, rzeka musi mieć odpowiednią prędkość, po to, aby pokonać opór i ciężar okmchu. Jeśli oknicli zostanie uniesiony, to opór, który dawał powoli zanika.

Rodzaje erozji rzecznej:

Ilro/ja wsteczna

• erozia wsteczna - cofa się obszar źródłowy rzeki (wydłuża się bieg rzeki, maleje jej energia, rzeka łagodnieje). Konsekwencją cofania się obszani źr ódłowego jest kaptaż rzeczny, który polega na tym, że rzeka silniej erodująca wstecz może wedrzeć się w dorzecze innej rzeki erodującej wolniej i przechwycić część wód jej dorzecza.

' ‘

\    \ V / /

\ \ T / /

\ \1/ / v O /

erozia deiuia - polega na niszczeniu przez rzekę dna (koryta).

Przemieszczanie się elementów dna rzeki na skutek prądów wzdłużnych wody w kory cie rzeki. Erozja deiuia może powodować powstawanie poprzecznych do koryta rzeki wypłyceń lub progów wodnych. Narzędziem jest woda i materiał toczony lub zawieszony przez rzekę. Konsekwencją jest obniżenie się dna doliny rzeki. W wyniku erozji dennej powstają doliny V-ksztaltne Erozja deiuia przebiega w górnym biegu rzeki, tam, gdzie rzeka ma największą energię. Rzeka w procesie erozji deiuiej dąży do osiągnięcia profilu równowagi. Profil równowagi -takie położenie dna rzeki, w którym rzeka nie eroduje i nie akumuluje, a jedynie unosi materiał pochodzący z wietrzenia.

erozia boczna - polega na niszczeniu przez rzekę brzegów koryta. Rozmywanie brzegów rzeki na skutek poprzecznych prądów w korycie rzeki i niejednakowego na całej szerokości prądu wzdłużnego. Erozja boczna może powodować przesuwanie się koryta rzeki lub obrywanie się bocznych, zwłaszcza str omych brzegów.

Konsekwencją jest poszerzanie dna doliny i powstawanie równiny nadrzecznej. Rzeka tworzy zakola (tzw. meandry). Meander - wygięcie konia rzeki, charakterystyczne dla rzek nizinnych. Zaczątkiem meandra może być ławica piaszczysta, na której osadza się drobny materiał transportowany przez rzekę, co zmienia przepływ strumienia wody, i nierównomierne podcinanie brzegów (meander ma brzegi strome po stronie zewnętrznej i łagodne po wewnętrznej). Z czasem rzeka tworzy nowe koryto, odcinając meander, który stopniowo zamienia się w starorzecze.