2 (2600)

10 Pojęcia i ich rozwój!

potrzeby tej rozprawy, tak, aby wyróżnić w nich to, co mogły one wnieść do budowanego w tej pracy modelu wiedzy pojęciowej, to, czym mogły się one przyczynić do powierdzenia lub odrzucenia stawianych tu hipotez. Czasem oznacza to tylko nieco inny sposób kreślenia tabel lub wykresów, czasem całkowicie nowe analizy statystyczne i inny, niż w oryginalnej pracy, kontekst teoretyczny.

Przedstawione tu badania były finansowane przez Komitet Badań Naukowych, dzięki kolejnym grantom: 1 15109303, 1P10602J 06, 1 HO 1 000 14iUni-wersytet Warszawski (projekty BST i BW). Pracując nad końcową wersją maszynopisu korzystałem też z grantu nr 5 H01F 038 20, a publikacja dotowana jest przez Wydział Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego.

1. Wprowadzenie

W latach 50-tych XX w. zawrotną karierę zaczęła robić teoria informacji (Kkel, 1975). Na tej fali pojawiały się mniej lub bardziej wiarygodne wyliczenia ilości informacji, jaką w „czasie rzeczywistym” przetwarzać musi mózg człowieka. Podawane liczby były niewyobrażalne w porównaniu z mocą pierwszych komputerów, a i dla najmocniejszych komputerów współczesnych są jeszcze ciągle trudne do osiągnięcia, choć ich wydajność wzrosła o wiele rzędów wielkości. Wydaje się więc rzeczą oczywistą, że lwia część pracy umysłu musi polegać na redukcji informacji, pochodzącej przede wszystkim (choć nie tylko) ze zmysłów. Cel ten może być osiągnięty poprzez integrację informacji. Olbrzymia liczba jednostkowych pobudzeń zmysłów niesie w rzeczywistości informację

0    tym samym, lub informację wymagającą tego samego rodzaju reakcji organizmu. integracja polega w dużym stopniu na zminimalizowaniu tej redundancji, /organizowanie miriad elementarnych pobudzeń komórek siatkówki oka w struk-lurę figura-tło czy w całościowe wyobrażenie będzie przykładem takiej integracji. Innymi przykładami mogą być: działanie systemów rozproszonego przetwarzania informacji z poziomem jednostek ukrytych (Hinton, McClelland i Ru-inelhart, 1986), schematy sensoryczno-motoryczne w teorii Piageta (1980), albo procesy percepcji międzymodalnej, ustalające odpowiedniość pomiędzy sygnałami docierającymi za pomocą różnych zmysłów, np. słuchu i wzroku (Smith

1    Katz, 1996). Tak rozumiana integracja wiąże się najczęściej z niższymi (nieświadomymi i niepojęciowymi) poziomami przetwarzania informacji.

Szczególną formą integracji informacji jest kategoryzacja. Ta forma wydaje się dominować na wyższych poziomach procesów umysłowych (rozumienie, wnioskowanie) i ich styku z percepcją i działaniem (percepcja kategorialna, niektóre formy uwagi selektywnej, planowanie działania). Kategoryzacja oparta jest