64272

Orzecznictwo 4W zakresie prawa handlowego, a w szczególności prawa spółek, istnieje bogate orzecznictwo przedwojenne. Także w ostatnim czasie zwiększyła się znacznie liczba publikowanych orzeczeń Sądu Najwyższego, które wywierają istotny wpływ na rozumienie (interpretację) prawa spółek handlowych. Znaczna część tych orzeczeń wydanych na gruncie Kodeksu handlowego jest aktualna mimo zmiany stanu prawnego, chyba że pozostają one w sprzeczności z obecnie obowiązującymi przepisami.

W piśmiennictwie podkreśla się niekiedy prawotwórczy charakter orzecznictwa. Trafnie ponadto zauważa E. Lętowska (w: Podstawy prawa cywilnego, Warszawa 1993, s. 54), że w zakresie interpretacji terminów ogólnych, nieostrych, przepisów odsyłających do zasad współżycia społecznego, praktyka sądowa ma większą swobodę interpretacyjną niż w przypadku „normalnych” przepisów prawa - i w tym zakresie sądy pełnią rolę prawotwórczą.

Źródłem prawa jest również orzecznictwo Tiybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w Luksemburgu, a więc prawo precedensowe. (Europejski) Trybunał Sprawiedliwości (ETS) i Sąd Pierwszej Instancji dokonują wykładni prawa wspólnotowego. Kompetencje jurysdykcyjne omawianych organów dotyczą zarówno prawa pierwotnego, jak i wtórnego, przy czym zadania jurysdykcyjne powołanych organów sądowych są wykonywane również wspólnie z sądami państw członkowskich, gdyż sądy krajowe mają obowiązek z urzędu przestrzegać prawa wspólnotowego. Wypracowane przez ETS zasady ogólne (będące odzwierciedleniem wspólnych tradycji konstytucyjnych państw członkowskich) pozwalają na uzupełnienie luk i stosowanie często zbyt ogólnych unormowań zgodnie z celami realizowanymi przez Wspólnotę Europejską. W sytuacji gdy normy pierwotnego prawa wspólnotowego nakazują interpretację przepisów krajowych w sposób odpowiadający treści i celom unormowań Unii Europejskiej, szczególnego znaczenia nabierają tzw. orzeczenia wstępne. Powołana instytucja pozwala ETS na kontrolę ważności i interpretację aktów prawa wspólnotowego, co z kolei umożliwia sądom krajowym prawidłowe stosowanie przepisów Wspólnoty w jednostkowych sprawach.