Zawarcie umowy. List przewozowy
Regulacja zawarta w Kodeksie cywilnym i w Prawie przewozowym nie przewiduje żadnej szczególnej formy zawarcia umowy przewozu. Z umową tą związana jest jednak instytucja dokumentów przewozowych, do których należy list przewozowy. List przewozowy jest dowodem zawarcia umowy przewozu, nie stanowi natomiast przesłanki ważności jej zawarcia. Typowy list przewozowy składa się z oryginału listu, ceduły, grzbietu i wtórnika. Oryginał przeznaczony jest dla odbiorcy przesyłki, wtórnik zaś dla wysyłającego. Ceduła i grzbiet przeznaczone są odpowiednio dla stacji przeznaczenia i nadania. W liście przewozowym nadawca zamieszcza nazwę i adres nadawcy, jego podpis oraz określenie placówki przewoźnika zawierającej umowę, miejsce przeznaczenia przesyłki oraz nazwę i adres odbiorcy, określenie rzeczy, masy, liczby sztuk przesyłki, sposobu opakowania i oznaczenia, inne wskazania i oświadczenia, wymagane albo dopuszczone zgodnie z przepisami ze względu na warunki danej umowy lub sposób rozliczeń. Listem przewozowym może być także przekaz elektroniczny, wydruk komputerowy lub inny dokument zawierający powyższe dane. List przewozowy może mieć charakter jedno- lub dwustronny, w zależności od tego, czy jedna czy obie strony umowy go wystawiają. Na gruncie Kodeksu cywilnego wystawienie listu przewozowego ma charakter fakultatywny.
List przewozowy wystawia wysyłający na żądanie przewoźnika. Wysyłający ponosi skutki niedokładnego lub nieprawdziwego oświadczenia. Wysyłający może żądać od przewoźnika wydania mu odpisu listu przewozowego albo innego poświadczenia przyjęcia przesyłki do przewozu. Regulacje ustaw szczególnych przewidują zarówno fakultatywność, jak i obligatoryjność wystawienia dokumentu przewozowego (np. w stosunku do przewozu przesyłek bagażowych). W działalności transportowej list przewozowy spełnia istotne funkcje:
1) dowodową - list przewozowy stanowi dowód zawarcia umowy przewozu, potwierdza jej treść i wykonanie,
2) legitymacyjną - list przewozowy pozwala na dysponowanie przesyłką w trakcie przewozu oraz legitymuje do występowania z roszczeniami w postępowaniu reklamacyjnym.
3) informacyjną - list przewozowy zawiera informacje na temat podstawowych postanowień umowy, czyli danych istotnych dla prawidłowego wykonania przewozu,
4) instmkcyjną - list przewozowy zawiera wskazówki dotyczące sposobu wykonania przewozu oraz postępowania z przesyłką.
W zakresie transportu morskiego występuje szczególny dokument przewozowy, jakim jest konosament. Ma on odmienny charakter, również z uwagi na fakt, że w przeciwieństwie do listu przewozowego jest papierem wartościowym.