ŚRODKI PROBACYJNE ( ŚRODKI ZWIĄZANE Z PODDANIEM SPRAWCY PRÓBIE )
PROBACJA ( łac. probation- poddanie próbie )- instytucja, która pojawiła się w praktyce sądów amerykańskich i angielskich w XIX w., które w niektórych wypadkach nie wymierzały kary bądź odraczały wykonanie kary pozbawienia wolności pod warunkiem dobrego sprawowania. Istnieje kilka systemów. Najważniejszym kryterium jest moment, w którym orzeczony zostaje środek probacyjny-
a) na etapie postępowania karnego
- system norwesko- duński- zawieszenie następowało na wcześniejszym etapie procesu i polegało na warunkowym ( na prośbę ) zawieszeniu ścigania przez oskarżyciela publicznego, można było stosować dozór i obowiązki ( należało to do organów ścigania, a nie do sądu ),
- system anglo- amerykański
- odmiana pierwsza- sąd orzekał jedynie o winie, natomiast zawieszeniu ulegało orzeczenie o karze,
- odmiana druga- sąd zawieszał zarówno wydanie orzeczenia o winie, jak i o karze,
b) w momencie skazania i orzeczenia kary ( system francusko- belgijski )- sąd wymierzał karę, zawieszając jej wykonanie na okres próby, podczas której nie stosowano ani dozoru ani nie nakładano obowiązków,
c) na etapie wykonawczym ( system niemiecki )- na wniosek administracji sądowej następowało zawieszenie dalszego wykonywania kary na okres próby, po pomyślnym jej przebiegu następowało ułaskawienie sprawcy.
Cechy instytucji probacyjnych:
a) poddanie sprawcy PRÓBIE
b) ustalenie DOZORU,
c) nałożenie OBOWIĄZKÓW PROBACYJNYCH
d) zawsze orzekane są fakultatywnie