65071

Z doświadczeń tworzenia i stosowania prawa karnego wynika jednak, że również wtedy, gdy pewien typ zachowania się jest generalnie społecznie szkodliwy, konkretnie popełniony czyn tego typu może wyjątkowo tej cechy nie mieć. Zatem w takiej sytuacji czyn konkretny, mimo że formalnie narusza przepis karny, nie jest przestępstwem.

Klasyfikacja przestępstw

Podstawowy podział dokonywany jest według kryterium wagi przestępstwa.

1.    Zbrodnie

2.    Występki

3.    Wykroczenia

Zbrodniami są czyny zagrożone karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od 3 lat albo karą surowszą. Chodzi tu o dolną granicę zagrożenia ustawowego, która musi wynosić co najmniej 3 lata.

Występkami są czyny zagrożone karą (ustawa ma tu na myśli górną granicę zagrożenia) przekraczającą jeden miesiąc pozbawienia wolności, jeden miesiąc ograniczenia wolności lub grzywny powyżej 30 stawek dziennych.

Czyny, przy których górne zagrożenie karą nie przekracza tych granic są wykroczeniami.

Forma winy

1.    Umyślne

2.    Nieumyślne

Zbrodnię można popełnić tylko umyślnie, występek może natomiast być popełniony również nieumyślnie, jeżeli ustawa tak stanowi. Nieumyślność występku musi być wyraźnie ustanowiona w ustawie przez użycie słowa „nieumyślnie" lub innego zwrotu określającego winę nieumyślną (jak np. zwrot „powinien i może przypuszczać" w art. 292 KK). Typy przestępstw nieumyślnych są w KK stosunkowo nieliczne.

Forma czynu

1.    Tylko z działania

2.    Tylko z zaniechania

3.    Z działania albo zaniechania

Ze względu na formę czynu wyróżniamy przestępstwa z działania i przestępstwa z zaniechania. Pewne typy przestępstw mogą być popełnione tylko przez działanie, np. zgwałcenie (art. 197 KK), czynna napaść na funkcjonariusza. Druga grupa obejmuje przestępstwa, które mogą być popełnione tylko przez zaniechanie, np. niezawiadomienie o przestępstwie (art. 240 KK), nieudzielenie pomocy (art. 162 KK). Do trzeciej grupy zaliczamy te przestępstwa, które mogą być popełnione przez działanie lub przez zaniechanie.

Znamię skutku

1.    Skutkowe (materialne)

2.    Bez skutkowe (formalne)

2